Zielone płuca bloków

DAGMARA BERENT, inżynier architekt, projektantka terenów zielonych, mówi o zielonych dachach we współczesnym budownictwie i podpowiada, jak urządzić taras.

<!** Image 2 align=none alt="Image 177498" sub="Fot. Jakub Tota">Dla jakich obiektów zwykle projektuje Pani ogrody na dachach?

Większość projektów powstaje dla deweloperów, ponieważ zielone dachy są już stałym elementem osiedli mieszkaniowych. Są to zwykle zielone dachy nad garażami, ogrody na dachach budynków lub na zadaszonych parkingach. Coraz częściej projektuję też zieleń dachową na altanach w ogrodach przydomowych i na dachach intensywnej zabudowy jednorodzinnej. Dzięki takim ogrodom domy na małych działkach stają się atrakcyjniejsze.<!** reklama>

Odnoszę jednak wrażenie, że w naszym województwie to jeszcze egzotyka.

Rzeczywiście, w Trójmieście zielone dachy można zobaczyć częściej niż na przykład w Toruniu. Również w Warszawie osiedla z zielonymi dachami są na każdym kroku, a firmy ogrodnicze prześcigają się w coraz ciekawszym projektowaniu ogrodów i tarasów.

Dlaczego na dachach innych miast jest bardziej zielono niż u nas?

Osiedla mieszkaniowe w Trójmieście czy stolicy mają bardziej efektowne bryły budynków. Poza tym większa konkurencja zmusza deweloperów do szukania sposobów, by przyciągnąć klientów.

Jak wyglądało najbardziej oryginalne zagospodarowanie dachu zielenią, z jakim się Pani spotkała?

Przyznam, że żaden zielony dach w Polsce nie zrobił na mnie takiego wrażenia jak ten w ogrodzie Monaco Garden, zaprojektowany przez Sarah Eberle, który zobaczyłam na tegorocznej wystawie Chelsea Flower Show w Londynie. Ta wystawa wyznacza trendy i inspiruje architektów krajobrazu na całym świecie. Najważniejszą jej częścią są stworzone przez najlepszych projektantów ogrody pokazowe. Sarah Eberle stworzyła majestatyczny ogród na dachu, inspirowany roślinnością i architekturą księstwa Monako. Nad tarasem na dachu posadzono lawendę. Piękny fiolet idealnie wpasował się w całe założenie ogrodowe. Ten ogród odzwierciedla trendy ekologiczne, które można zawrzeć w nawet najmniejszych miejskich ogródkach.

Czy na każdym dachu można stworzyć ogród?

Ogrody można zakładać na dachach płaskich i stromych, na budynkach mieszkalnych i przemysłowych, garażach, altanach, domkach letniskowych. Jeżeli projekt budynku początkowo tego nie przewidywał, należy sprawdzić wytrzymałość konstrukcji dachu, gdyż założenie na nim zieleni wiąże się z obciążeniami. Zwykle konstrukcja zielonego dachu wykonana jest w układzie odwróconym, czyli - w przeciwieństwie do klasycznego stropodachu - na spodzie znajduje się hydroizolacja, a na niej jest ułożona izolacja termiczna. Inne rozwiązania stosuje się na stropodachach o klasycznym układzie warstw. Na hydroizolacji układa się geowłókninę chłonno-ochronną, a na niej drenaż, który przykrywa się geowłókniną filtracyjną. Na dachach stromych dodatkowo należy zastosować siatki, zapobiegające osuwaniu się substratu glebowego i roślin. Natomiast dachy płaskie wymagają stosowania warstwy drenującej.

Zielone dachy i tarasy są dziś szalenie modne, ale czy praktyczne?

Skandynawowie od wieków stosowali zielone dachy jako ochronę przed surowym klimatem i do tej pory są one charakterystycznym elementem krajobrazu zwłaszcza Norwegii i Islandii. Francuski architekt Le Corbusier w latach 20. ubiegłego wieku uczynił ogród na dachu punktem programowym nowej architektury. Uważał, że ogród na dachu będzie ulubionym miejscem przebywania mieszkańców. Obecne zainteresowanie zielonymi dachami na zachodzie Europy podyktowane jest głównie względami ekonomicznymi i ekologicznymi. Takie dachy mają przejąć funkcję terenów zielonych, których brakuje w metropoliach. Projekty zielonych dachów nie są tylko ekstrawagancją i luksusem. Wydzielając tlen, rośliny na dachu redukują dwutlenek węgla, zmniejszają emisję gazów cieplarnianych do atmosfery, a także ilość wody opadowej, odprowadzanej do kanalizacji, bo gromadzą aż 50-90 procent jej objętości. Zieleń pokrywająca dachy i ściany to także termoizolacja. Zimą zatrzymuje ciepło, co daje oszczędność energii rzędu 30 procent, a latem chroni przed nagrzewaniem - przy nasłonecznieniu temperatura na dachu może osiągnąć 80 stopni Celsjusza, zaś na roślinnym dachu zaledwie 30 stopni.

Czy ogród na dachu wymaga pracochłonnej pielęgnacji?

Jeżeli zastosujemy roślinność ekstensywną, ogród będzie wymagał minimum pielęgnacji. Np. rozchodniki, trawy i zioła tworzą kolorowy dywan na cienkiej warstwie substratu glebowego i są odporne na suszę. Dach możemy zazielenić też intensywnie, sadząc drzewa, krzewy, byliny, trawniki, ale taki ogród wymaga regularnej pielęgnacji i nawadniania.

A jak urządzić taras, by było na nim przyjemnie nie tylko latem?

Proponuję dobrać rośliny tak, by kwitły przez cały rok lub zmieniały zabarwienie igieł bądź liści. Powinny przeważać rośliny zimozielone, czyli takie, które nie gubią liści na zimę. Atrakcją może być niewielka fontanna i podświetlenie roślin. Ogród można urozmaicić, wprowadzając podwyższone rabaty w skrzyniach lub dużych donicach, co też ułatwia pielęgnację roślin. Warto pomyśleć o lekkim zadaszeniu na deszczowe dni.