Jan Rulewski: Wałęsa musi się wytłumaczyć

[break]
Co miał Pan na myśli, mówiąc o sobie i ludziach „Solidarności”, że „wszyscy jesteśmy pokryci czerwoną rdzą komuny i musieliśmy z tą komuną kolaborować, spółkować”?
Użyłem ostrzejszej, powiedziałbym wałęsowskiej formy. Nie twierdzę, że wszyscy współpracowali ze Służbą Bezpieczeństwa i donosili. Chciałem przypomnieć, że komunizm obejmował wszystkie sfery życia mieszkańców. To był ustrój totalitarny, kontrolowano nawet wydawanie żywności. Ludzie musieli sobie ułożyć stosunki z komuną, nie mogli działać w oderwaniu od rzeczywistości. W pochodach pierwszomajowych ze strachu brało udział wielu członków „Solidarności”. Może użycie w stosunku do takich zachowań słowa kolaboracja było zbyt ostre?
Nie boi się Pan bronić Lecha Wałęsy w momencie, kiedy on sam nie potrafi skutecznie wytłumaczyć się w obliczu dokumentów z szafy generała Kiszczaka?
Należę do grupy najbardziej konsekwentnych krytyków Lecha Wałęsy. Nie mogę jednak patrzeć na to, że dziś robi się bohaterkę z żony generała Kiszczaka. Za chwilę się okaże, że to ona obaliła komunizm. Podjęcie walki z komuną to było stanięcie oko w oko z Goliatem. W grudniu 1970 roku komuna pacyfikowała stocznię różnymi metodami. Dla Wałęsy zamiast poważnych zarzutów miała ofertę i to nie tylko współpracy, ale też pieniędzy i mieszkania. On miał wtedy dziecko i mieszkał kątem w hotelu robotniczym. W 1978 roku zaproponowano mi awans na głównego specjalistę w „Romecie” i współpracę z organami bezpieczeństwa. Miałem kontrolować dyrektorów, bo znałem ich słabości. Wiedziałem, kto lubi pieniądze, kto lubi popijać, a kto był psem na wyjazdy za granicę. Odmówiłem współpracy, więc nie dano mi tego awansu. Mnie było na to stać. Byłem już doświadczony i zdeterminowany, aby z komuną walczyć.
A według Pana Wałęsa w 1970 roku nie był gotowy walczyć z komuną?
Nie był wtedy gotowy na walkę. Nie był też uświadomiony. Co nie oznacza, że on swoją walką w latach 80. wymazał winy przeszłości. Musi się z nich wytłumaczyć. Dokumenty, które pokazał IPN, są autentyczne, a donosy dobrze odzwierciedlają nastroje panujące w stoczni. Opisują dokładnie ludzi i ich zachowania. Tego nie mógł zrobić człowiek z zewnątrz. Chciałbym ufać Wałęsie, ale gdy on raz mówi, że je pisał, ale nie na użytek SB, a potem mówi, że wszystko jest fałszywe, to ja nie wiem, gdzie jest prawda. To, co mówi, jest nieskładne.
Lech Wałęsa twierdzi z kolei, że grał z komunistami i chciał wykiwać Służbę Bezpieczeństwa...
Tak, miał swoją łobuzersko-spryciarską filozofię działania. Chciał komunę wykiwać. Społeczeństwo go rozumiało, poszło za nim, a świat pokochał. Jednak Służby Bezpieczeństwa nie można było ograć. Ja będąc w więzieniu przyjąłem zasadę Andrzeja Gwiazdy - zero rozmów. Nawet pozornie naiwna rozmowa mogła być dla SB cenna. Oni nie przychodzili z nami negocjować, oni nas chcieli zniszczyć. Nie wolno było także przekraczać granicy, kiedy za pieniądze sprzedawało się swoich kolegów.

Wałęsa porzucił ideały „Solidarności”. Uznał, że jest zbawcą narodu i do dziś mówi, że sam obalił komunę. - Jan Rulewski

Kiedy pierwszy raz Pan się dowiedział, że Wałęsa współpracował z SB?
Wiedzieliśmy na zjeździe „Solidarności” w 1981 roku. Ktoś wręczył mi bombonierkę z papierami, dowodami na współpracę Wałęsy. Wtedy krążyło jednak dużo fałszywek, ale nie przyjmowaliśmy ich za prawdziwe. Wiarygodność Wałęsy potwierdzali też jego koledzy z Wolnych Związków Zawodowych i „Solidarności”.
Okazuje się, że informacje o współpracy były prawdziwe?
Nie będę stawiał szafotów przed procesem. Lech Wałęsa ma szansę się wytłumaczyć i przeprosić. Nie powinien iść do telewizji, ale do zainteresowanych. Przepraszając wszystkich, nikogo się nie przeprasza. Nie wiem, czy to zrobi, bo próbuje gumkować swój życiorys. Wstydzi się swojego życiorysu, nawet pochodzenia. On chce być niepokalany od poczęcia. Chciałby być księciem, ale nigdy nim nie będzie. Jako prezydent zdemolował swoją teczkę. Nadużył urzędu. Powinien zostać pociągnięty do odpowiedzialności prawnej. Żyjemy w państwie demokratycznym i nikt nie może przekraczać przepisów prawa.
Ma Pan dziś o to żal do Lecha Wałęsy?
Jest coś gorszego od teczek. Wałęsa porzucił ideały „Solidarności”. Od 1981 roku w pojedynkę podejmował wiele decyzji, nie liczył się ze związkiem. Uznał, że jest zbawcą narodu i do dziś mówi, że sam obalił komunę. Potrafił mi powiedzieć: „Janek, ja nie będę się tobie tłumaczył”. Gdy był internowany w Arłamowie, uwierzył, że tylko on się liczy, a nie „Solidarność”. Gdy wyszliśmy na wolność i odbudowywaliśmy „Solidarność”, Wałęsa nie był już związkowcem. Miał już mandat narodu i chciał nas zgubić. Jako prezydent nas opuścił, gdy prosiliśmy o spotkania z Komisją Krajową, spotkał się z nami raz w ciągu pięciu lat. Wałęsa powinien sobie w gabinecie zawiesić zdjęcie ze strajku, jak ludzie na barkach wynieśli go w górę, żeby nigdy nie zapomniał, dzięki komu się na szczycie znalazł. Nie można jednak przekreślać jego przywództwa zakończonego zwycięstwem przy najniższych stratach, co usiłują narzucić dziś niektórzy szalbierze polityczni i ich wasale.