Zachowek po zmarłym ojcu do spłaty [ADWOKAT RADZI]

Odsetki za opóźnienie należą się w przypadku nieterminowej zapłaty należności. Sama należność główna musi być wymagalna, tzn. musi upłynąć termin, w którym dłużnik miał dokonać jej spłaty. Wymagalność roszczenia o zachowek, czyli termin, od którego należy liczyć odsetki za opóźnienie w przypadku niespełnienia świadczenia z powyższego tytułu, nie jest sprawą jednoznaczną.

Roszczenie o zachowek staje się wymagalne z chwilą określenia przez sąd jego wysokości według cen z daty orzekania o nim i dopiero z tą datą staje się możliwe naliczanie odsetek za opóźnienie (wyr. Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 1997 r., I ACa 690/97, Apel. W-wa 1998, nr 4, poz. 35).

Drugi pogląd jest taki, że roszczenie o zachowek jest roszczeniem bezterminowym, zatem obowiązek zapłaty kwoty pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku aktualizuje się po wezwaniu dłużnika do zapłaty. Odsetki ustawowe za opóźnienie należą się więc dopiero od daty wezwania zobowiązanego do zapłaty zachowku. W sprawie o zachowek sąd może zatem orzec o obowiązku zapłaty odsetek ustawowych albo od momentu uprawomocnienia się wyroku albo wskazując w wyroku określoną datę.

W 2015 r. odsetki ustawowe wynosiły 8 proc. rocznie. 1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015 poz. 1830). Ustawa ta zmieniła sposób ustalania wysokości odsetek ustawowych. Odsetki ustawowe za opóźnienie (art. 481 Kodeksu cywilnego) są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego + 5,5 punktów procentowych.

Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie ogłaszana jest w drodze obwieszczenia przez Ministra Sprawiedliwości w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. I tak, zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z 7 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie poczynając od dnia 1 stycznia 2016 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynosi 7 proc. w stosunku rocznym (M.P. z 2016 r. poz. 47).

Dodać należy, iż ustawa ta wprowadziła istotne zmiany w zakresie odsetek ustawowych.

Przede wszystkim zmianie uległy stopy odsetek ustawowych i odsetek maksymalnych. Zmieniony został również sposób ustalania wysokości odsetek ustawowych. Nowelizacja spowodowała ponadto powstanie nowych rodzajów odsetek ustawowych. Interpretacja nowych przepisów stwarza wiele trudności i rodzi wiele wątpliwości.

Nowy sposób obliczania odsetek następuje z dniem 1 stycznia 2016 roku. Do dnia 31 grudnia 2015 roku obowiązują zasady sprzed nowelizacji.