Wieża ciśnień na lewym brzegu Wisły pod ciśnieniem wandali

Jeszcze kilka lat temu na piaszczystym wzniesieniu u zbiegu ulic Armii Ludowej i Okólnej stał ciekawy budynek z charakterystyczną wieżyczką ozdobioną starym zegarem.

Lata świetności pochodzącej z 1903 roku budowli już minęły, jednak wieża wodna, bo o nią tu chodzi, znajdowała się w niezłym stanie. Zaczął się on gwałtownie pogarszać, kiedy nieruchomość wraz z otoczeniem przeszła w cywilne, a konkretnie miejskie ręce.

Społeczny komitet rozbiórkowy przystąpił raźno do dzieła. Z wieży zniknęło sporo metalowych elementów, łupem złodziei padły m.in. pompy.

Wybuchło tam również kilka pożarów. W 2010 roku płomienie uszkodziły więźbę dachową i wieżyczkę z zegarem. W efekcie tam, gdzie jeszcze nie tak dawno można było podziwiać nieźle zachowaną pamiątkę z dawnych czasów, dziś straszą jej ruiny.

- Ta wieża wodna dostarczała wodę osiedlu wojskowemu - mówi Adam Kowalkowski, wiceprezes toruńskiego oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. - Najpierw na szczycie miała wiatrak, który uruchamiał pompy. Później, po zamianie napędu na elektryczny, wieżę zwieńczono zegarami. Do niedawna w pobliżu stał jeszcze dosyć dobrze zachowany budynek sztabowy, ale został rozebrany.

No właśnie. Zrujnowana wieża jest jedną z ostatnich pamiątek po miasteczku poligonowym, które powstało jeszcze w czasach zaborów i miało ogromny wpływ na rozwój Podgórza oraz jego okolic.

Termin miasteczko nie jest tu zresztą najlepszym określeniem. Obóz był przygotowany do przyjęcia 20 tysięcy żołnierzy podczas ćwiczeń poligonowych. Miał więc znacznie więcej mieszkańców niż cały Podgórz.

Bogate tradycje wojskowe wraz z ogromnym poligonem są dziś powodem do dumy nie tylko dla stacjonujących w Toruniu wojskowych. Podczas niedawnych manewrów wojsk NATO zwracali na nie uwagę również gospodarze miasta. Mimo to kilka tygodni temu zburzone zostały kolejne budynki poligonowego miasteczka.

Los wieży ciśnień także wydawał się przesądzony. Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, pod którego skrzydła trafił budynek, nie miał pomysłów ani środków na jego remont i zagospodarowanie. Konserwatorzy zabytków również rozkładali ręce, ponieważ wieża nie jest wpisana indywidualnie do rejestru.

W żaden sposób skrępowani nie czuli się za to wandale i złodzieje. Nie brakowało im również zapału i energii, przez co budynek, który mógłby być atrakcją lewobrzeżnej części Torunia, zamiast zdobić, straszy. Są jednak szanse, że straszyć przestanie. I wcale nie oznacza to dość często w naszym mieście stosowanego sposobu rozwiązywania tego typu problemów, czyli rozbiórki.

- Sprawa rewitalizacji oraz dalszego zagospodarowania wieży ciśnień została przekazana do Urzędu Miasta - mówi Monika Mikulska, szefowa Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w Toruniu.

Konkretnie do magistrackiego Wydziału Inwestycji i Remontów, którego pracownicy szukają pomysłu na wykorzystanie wieży. Decyzja o jej przyszłości powinna zapaść jeszcze w tym roku.

Ewentualni przyszli gospodarze obiektu będą mieli do dyspozycji duże pomieszczenie znajdujące się na parterze oraz trzy nitowane zbiorniki zajmujące piętro.

W dyskusjach prowadzonych na forum internetowym „Nowości” padł kilka razy pomysł, aby po remoncie urządzić tam osiedlowy dom kultury. Poza tym na pewno warto by również było zorganizować tam kącik pamięci poświęcony miasteczku poligonowemu, które w ostatnich latach niemal zupełnie zniknęło, chociaż dla miłośników Torunia jest przecież powodem do dumy.