Bez googlowania

Po co komu kolejna synteza najnowszych dziejów Polski? Nowe opracowanie ma sens pod warunkiem nowej jakości. Tu ją znajdziemy.

<!** Image 2 align=right alt="Image 180615" sub="Witold Sienkiewicz
Polska od roku 1944. Najnowsza historia, Wydawnictwo Demart S.A., Warszawa 2011.
">Na okładce charakterystyczny motyw - na trybunie Gomółka, poniżej ktoś podnosi dziecko wręczające wodzowi pęk tulipanów. Obok - budowa Stadionu Narodowego od środka. Klamra spinająca stare i nowe czasy, anachroniczne i nowoczesne priorytety.

Monumentalna publikacja Demartu w podtytule zwraca uwagę na politykę, społeczeństwo i gospodarkę, wskazując, jakie obszary historii narodu będzie analizowała.

Zaczyna się od rozdziału „Terytorium”, gdzie przejrzyście pokazane są m.in. zmiany w administracyjnym podziale kraju od powojnia do dziś. Bardzo wiele miejsca poświęcono protestom społecznym. Tu zwraca szczególną uwagę analiza przemilczanych na ogół, a niezwykle silnych, robotniczych protestów z lat 1945-48 (oczywiście, dokładnie omówione są tu i Poznański Czerwiec ’56. Marzec ’68, Grudzień ’70, Czerwiec ’76, i powstanie Solidarności). Szczegółowo opisane zostają również Wojsko Polskie i sprawy tzw. bezpieczeństwa publicznego (mało kto wie np., że po wojnie blisko 100 procent kadry dowódczej LWP to byli Rosjanie oddelegowani do Polski, co rzuca też pewne światło na interpretację zdarzeń historycznych).

Poważne miejsce w książce znalazły zagadnienia gospodarcze - bardzo interesujące wydaje się zestawienie polityki gospodarczej doby socjalizmu i przejście do rynkowej, ze szczególnym uwzględnieniem roli Unii Europejskiej (i wszelkich tego następstw).

Najbardziej zajmująca dla mnie część opracowania to rozdziały poświęcone zagadnieniom społecznym. W pierwszym bloku znajdziemy omówienie wyznań koegzystujących na ziemiach polskich (historycznie i współcześnie), w proporcjach - co zrozumiałe - wskazujących na Kościół katolicki (kapitalne, bardzo szczegółowe kalendarium wydarzeń od początku listopada 1944, wznowienia działalności KUL, do października roku ubiegłego - nominacji kardynalskiej dla abpa Nycza). Doskonała analiza dotyczy również mniejszości narodowych w Polsce - niemieckiej, ukraińskiej, białoruskiej, litewskiej, żydowskiej (ale też ujmująca Czechów, Słowaków, Ślązaków, Tatarów i Kaszubów). Autor weryfikuje wiele interesujących faktów (np. przychyla się do informacji o 400 tysiącach ofiar śmiertelnych podczas ewakuacji Niemców z nowego terytorium Polski, podczas gdy niemieckie szacunki określają je nawet na 3,3 mln). Tom kończy rozdział o instytucjach demokratycznego ustroju (wybory parlamentarne, prezydenckie, referenda), doprowadzony do wyborów prezydenckich 2010 roku.

<!** reklama>Wracając do pytania postawionego na wstępie - po co kolejna synteza najnowszych dziejów Polski, choćby i bazująca na zajmującej problematyce polityka - gospodarka - społeczeństwo? Odpowiadam - po to, by ją pokazać w sposób najbliższy nowoczesnemu odbiorcy, szukającemu tak „sprzedanych” informacji już niemal wyłącznie za pomocą internetowych wyszukiwarek. Znakomita wartość kartograficzna, wiele map, wykresów, unikatowych zdjęć i źródeł, okraszonych przystępnym komentarzem, jest niezaprzeczalną wartością nie tylko dla miłośnika tego typu opracowań, ale - co istotne - świetnym prezentem dla uczniów i studentów przygotowujących się do egzaminów z historii i wiedzy o społeczeństwie.

Nasza ocena: 4/4