Co może skarbówka? Zyskała nowe uprawnienia - i nie tylko ona!

Zobacz wideo: Akcyza na alkohol i papierosy w górę

Już od początku tego roku mówiło się o zapowiadanych poważnych zmianach w tym, co będzie dopuszczalne w przypadku urzędu skarbowego. Ostatecznie 1 lipca weszły przepisy, które znacząco zrewolucjonizowały to, co może robić urząd skarbowy. Wcześniej mógł on sprawdzać konta klientów, przeciwko którym były toczone postępowania karne skarbowe - w praktyce więc nie była to kontrola konkretnej osoby, a kontrola "W związku z postępowaniem". Tymczasem jednak nowe przepisy drastycznie zwiększają to, co może robić skarbówka. Przede wszystkim może się ona domagać udzielenia informacji dotyczących konkretnej osoby (niezależnie od tego, czy jest prowadzone przeciwko niej jakiekolwiek postępowania). Wynika to z faktu, że w przepisach zamiast "podejrzanego" pojawiła się "osoba fizyczna".

Wspomniane uprawnienia dały większe możliwości trzem podmiotom:

• Naczelnikom urzędów celno-skarbowych;
• Naczelnikom urzędów skarbowych właściwych dla konkretnego podatnika;
• Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, czyli KAS.

Istotne jest to, że banki w praktyce straciły możliwość odmowy udzielenia konkretnych informacji wspomnianym podmiotom. Inaczej mówiąc, ich klienci automatycznie utracili pewność zachowania pełnej tajemnicy informacji bankowych. Jednocześnie klienci nie mogą zaskarżyć banku za złamanie tajemnicy bankowej, ponieważ zgodnie z przepisami prawa bank musi udzielić informacji podmiotowi uprawnionemu. Tym samym naczelnicy skarbowi zyskali uprawnienia wykraczające poza to, czego może żądać np. prokurator, który o podobne informacje może zabiegać o wiele później.

Udzielenie informacji bankowych dotyczy szeregu kwestii. Przede wszystkim mowa jest o obrocie i saldzie rachunków klienta, celach kredytowych, a zatem i o wszystkich zawartych umowach kredytowych (w tym o ich zabezpieczeniach). W kontroli uwzględniane są obligacje i akcje Skarbu Państwa nabyte przez sprawdzanego klienta, a także informacje o nadawcach i odbiorcach przelewów. Naczelnik Urzędu Skarbowego może również żądać informacji o historii skrytek sejfowych.

W ramach nowego projektu nie tylko konta, ale i skrytki bankowe mają być monitorowane przez system. Jest to wprowadzone w ramach Systemu Informacji Finansowej, czego podstawą jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. SEF ma na celu dokonanie scentralizowania mechanizmów umożliwiających szybkie i sprawne zidentyfikowanie konkretnej osoby fizycznej bądź prawnej, która ma rachunki bankowe oraz skrytki depozytowe na terenie danego kraju.

Co do zasady nowy system ma być dostępny przede wszystkim dla służb. Skorzysta na tym m.in. skarbówka, ale również:

• Sądy,
• Policja,
• Prokuratura,
• CBA,
• ABW,
• Służby kontrwywiadu oraz wywiadu wojskowego,
• Strażnicy graniczni,
• Żandarmeria.

Zdaniem Ministerstwa Finansów nowe przepisy mają wpłynąć na zmniejszenie kosztów funkcjonowania organów publicznych, jednocześnie poprawiając działania służb. Przede wszystkim ma to wspomóc gromadzenie informacji realnie służących do zwalczania prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Tak przynajmniej argumentują ustawodawcy.

Wprowadzenie do użytku nowego narzędzia ma przede wszystkim zagwarantować lepsze, sprawniejsze lokalizowanie wszystkich składników majątków konkretnej osoby - zwłaszcza wtedy, gdy majątek jest rozproszony. Projekt, za który odpowiada Ministerstwo Finansów, został przyjęty przez rząd 10 listopada. Gdy przejdzie drogę w parlamencie i zostanie ogłoszony w Dzienniku Ustaw, wejdzie w życie po kolejnych 14 dniach.