Gdzie jest prywatność?

Rzecznik praw obywatelskich postuluje jak najszybsze przystąpienie do prac nad Ustawą o monitoringu. Dziś w Polsce równie dobrze nagrać może każdego samorząd, jak i przestępca.

- Nie życzę sobie, by nagrywała mnie kamera w windzie, tak jak się to dzieje na Wyżynach w Bydgoszczy. I do tego jeszcze puszczała film ze mną w roli głównej w telewizji kablowej. To jakaś paranoja! - denerwuje Marta, studentka UMK.

W Bydgoszczy, w obronie przed powtarzającymi się dewastacjami, wspólnota bloku przy ul. Walecznych zdecydowała o monitoringu w windach. Obraz na żywo lokatorzy tego budynku widzą w kablowej TV Ogrody. Co na to przepisy? Niewiele. W Polsce wciąż nie ma stosownej ustawy. Tymczasem oczy kamer patrzą już na nas zewsząd.<!** reklama>

- To zaniechanie legislacyjne o bardzo poważnych konsekwencjach dla praw obywatelskich - podkreślała rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz na niedawno zorganizowanej konferencji o monitoringu wizyjnym. Współorganizatorami spotkania w Warszawie był Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO) i Fundacja Panoptykon.

Na Węgrzech osoba występująca w nagraniach kamer ma prawo do zapisu obrazu i dźwięku. W Austrii utrwalone dane muszą być usuwane po upływie 76 godzin. Osoby zarejestrowane przez monitoring mają prawo domagać się kopii materiału. W Wielkiej Brytanii obowiązkowe jest informowanie o obecności kamer oraz o tym, kto jest ich operatorem. W Szwecji zainstalowanie kamery w miejscu publicznym jest możliwe dopiero po uzyskaniu zezwolenia odpowiedniego urzędu.

W Polsce regulacji brak, więc teoretycznie można wszystko. Oczywiście, nasze przepisy mówią o ochronie prywatności obywateli. W praktyce granice między zapewnieniem im bezpieczeństwa poprzez monitoring a naruszaniem owej prywatności okazują się płynne. Interpretacje bywają różne.

Zdaniem rzecznika praw obywatelskich przyszła Ustawa o monitoringu powinna m.in. zobowiązywać do informowania obywateli o tym, że w danym miejscu jest zainstalowana kamera i do kogo ona należy. Określone też powinny zostać parametry i funkcje stosowanych urządzeń oraz procedury oceny zasadności ich instalacji w danych miejscach.

Zarówno do rzecznika praw obywatelskich jak i GIODO skargi na naruszanie prywatności wpływają regularnie. Obie te instytucje w sytuacjach niejednoznacznych mają związane ręce. I będzie tak dopóty, dopóki nie pojawi się ustawa o monitoringu.