Kaucja za butelki nawet dwukrotnie w górę? „Warto zastanowić się nad podniesieniem tej kwoty"

W listopadzie br. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska dotyczący wysokości kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym. System kaucyjny ma ruszyć w Polsce od 1 stycznia 2025 roku.

– Do plastikowych butelek o pojemności do trzech litrów, butelek szklanych wielokrotnego użytku do półtora litra oraz do puszek metalowych do jednego litra, doliczona kaucja wyniosłaby 50 gr. – zaproponował resort klimatu.

Anna Sapota, z Grupy TOMRA komentując dla PAP propozycję przedstawioną przez resort klimatu i środowiska zwróciła uwagę, że obecnie wchodzimy w decydującą fazę przygotowań do wdrożenia systemu kaucyjnego. Jak zauważa, jedną z kwestii organizacyjnych jest właśnie wysokość kaucji, która będzie doliczana do opakowań.

– To niezwykle istotne, ponieważ wysokość kaucji będzie mieć wpływ na skuteczność i przejrzystość całego systemu. Zapewnienie finansowej zachęty do zapobiegania śmieceniu i promowania recyklingu jest bowiem tym, co odróżnia systemy kaucyjne od innych sposobów zbiórki – wyjaśnia.

Jak podkreśliła Sapota, powołując się na wyniki badań, podkreśla, że „odpowiednia wartość kaucji skutecznie zmienia zachowania konsumenta". – Sugerują też, że jej kwota powinna być taka, aby motywować konsumentów do zwrotu opakowań, ale jednocześnie zniechęcać do oszustw. Według raportu –Recykling się opłaca", przygotowanego przez Tomra, trudno jest osiągnąć zwroty na poziomie 80 proc. lub wyższym przy wartości kaucji równej lub niższej 0,05 euro – dodała.

Przedstawicielka branży recyklingu przypomniała, że w 2029 roku w Polsce planujemy zbierać co najmniej 90 proc. opakowań.

– Zgodnie z projektem rozporządzenia, kaucja ma wynieść (...) 50 groszy. Warto zastanowić się nad podniesieniem tej kwoty. Propozycje oscylują w przedziale od 70 groszy do 1 złotówki (...). Choć ostateczna wartość kaucji będzie determinowana zawsze przez uwarunkowania lokalne, to analiza innych europejskich systemów kaucyjnych wskazuje, że kaucja w zakresie od 0,15 do 0,25 euro obecnie jest prawidłową stawką. W przypadku Polski wydaje się, że 1 zł będzie odpowiednią kwotą, aby pogodzić potrzebę motywacji konsumenta i zapobieganiu nadużyciom systemu – stwierdziła Sapota.

Dodała, że kluczowe jest to, by system kaucyjny był klarowny dla konsumentów i innych uczestników tego rynku. Według niej zastosowanie jednolita kwoty kaucji dla różnych rodzajów napojów, materiałów i wielkości opakowań jest wygodne przede wszystkim dla konsumentów i wprowadza przejrzystość w systemie. – Polscy konsumenci są skłonni zaangażować się w system kaucyjny, jednak istnieje potrzeba równoczesnego zapewnienia motywacji finansowej i ekologicznej – podkreśliła.

przypomnijmy, zgodnie z obowiązującymi przepisami obowiązkowo w systemie kaucyjnym uczestniczyć będą duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., które będą musiały odbierać puste opakowania, a co za tym idzie - zwracać kaucję konsumentom. Placówki handlowe o mniejszej powierzchni, będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie. Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu.