Kujawsko-Pomorskie plasuje się w środku stawki. W Polsce nie jesteśmy potentatem, ale też nie słabeuszem - mówi marszałek

Przy okazji bydgosko-toruńskich kontrowersji w sprawie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych pojawiło się wiele negatywnych opinii o stanie gospodarki w naszym województwie, z podtekstem wskazującym marszałka czy zarząd województwa jako winowajcę takiego stanu rzeczy...
[break]Jest wiele niedomówień w tej materii. Oczywiście, nie wszystko w naszej gospodarce jest satysfakcjonujące, ale też nie jest to jakiś tragiczny obraz.
Gdzieś wyczytałem o dziesięcioprocentowym spadku PKB w ostatnich latach. To nie napawa optymizmem...
To jedna z najbardziej krzywdzących opinii, które ostatnio słyszę. Jest to oczywista nieprawda. Rozwijamy się podobnie, jak inne regiony w Polsce. Nasze PKB jest co roku dodatnie, a nie ujemne. A krytycy mówią o zupełnie innym wskaźniku. Dynamika naszego wskaźnika rozwojowego jest około 10 proc. niższa od średniej krajowej, przy czym wzrost PKB powyżej tej średniej osiąga jedynie kilka najsilniejszych województw w kraju, tj. mazowieckie, śląskie, wielkopolskie, dolnośląskie czy pomorskie. Pozostałe regiony w świetle danych statystycznych, w tym i także Kujawsko-Pomorskie, wskazują na przestrzeni ostatnich lat na trwałą tendencję wzrostu wskaźników gospodarczych, w tym PKB czy WDB (wartość dodana brutto). Jeśli chodzi o wartość PKB, to w latach 2006-2012 lokujemy się średnio na pozycji ósmej wśród 16 województw. Pod względem nakładów inwestycyjnych ogółem, wydatków inwestycyjnych przedsiębiorstw, wartości sprzedanej produkcji przemysłu, przeciętnego zatrudnienia w przemyśle, przeciętnego zatrudnienia w budownictwie, liczby podmiotów gospodarczych w rejestrze Regon, wartości eksportu ogółem (czyli wartości WBD), województwo lokowało się na pozycjach od 7 do 10. Warto zauważyć, iż województwo kujawsko-pomorskie uzyskało swój rezultat głównie aktywnością własną. Nie jesteśmy regionem uprawnionym do dodatkowego wsparcia procesu konwergencji środkami Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, z pomocą których niweluje się zapóźnienia w rozwoju takich województw jak warmińsko-mazurskie, lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie i podlaskie. Nie byliśmy też w grupie województw, do których trafiły ogromne krajowe środki inwestycyjne związane z organizacją Euro 2012.
Ale patrząc na wskaźnik bezrobocia - a to jest dla wielu najlepszy miernik stanu gospodarki w regionie - jesteśmy jedną z trzech czerwonych latarni wśród województw w Polsce...Tutaj sytuacja jest też nie do końca jasna, ponieważ stopa bezrobocia wcale nie odzwierciedla do końca naszej sytuacji w tej kwestii. Pod względem liczby ludności jesteśmy, jako województwo, na 10. miejscu w kraju i pod względem liczby bezrobotnych zajmujemy to samo miejsce. Porównywanie suchych wskaźników nie zawsze odzwierciedla rzeczywistość. Weźmy taką ścianę wschodnią, gdzie odsetek bezrobocia jest niższy niż u nas. Jak to możliwe, gdzie ci ludzie pracują, bo ani przemysłu, ani usług czy innych firm tam za dużo nie widać? Takiej pogłębionej analizy tego zjawiska nie robiliśmy, ale gołym okiem widać, że w przypadku regionów Polski Wschodniej jest to kwestia dużej migracji poza region, do Warszawy czy nawet poza granice kraju. Nasz region ma oczywiście strukturalne bezrobocie głównie w obszarach wiejskich, popegeerowskich, są sołectwa, gdzie bezrobocie przechodzi z pokolenia na pokolenie, a wskaźnik ludzi bez pracy wynosi nawet 50-60 proc. I jest też Włocławek, Grudziądz, Inowrocław, miasta, w których w porę nie zrestrukturyzowano przemysłu i dziś mamy tego efekty w postaci wysokiego bezrobocia.
Samorząd województwa nie pozostaje na uboczu wobec tego problemu. Dość powiedzieć, że z naszego Regionalnego Programu Operacyjnego w ostatnich siedmiu latach co czwarta złotówka została przeznaczona na tworzenie parków technologicznych, pozabankowe wspieranie czy bezpośrednie dotacje dla przedsiębiorców. Łącznie do dużych, średnich i małych przedsiębiorstw trafiło miliard złotych wsparcia.
Kiedyś powiedział Pan, że Doliną Krzemową to my raczej nie będziemy, ale innych atutów mamy sporo...
Jest wiele firm zorganizowanych przez zwykłych ludzi, bez wielkiego kapitału, które z powodzeniem podbijają nawet zagraniczne rynki. Przykład pierwszy z brzegu, który mi przychodzi do głowy, to zakład w Lubiewie w powiecie tucholskim wytwarzający kontenery i pojemniki do segregacji i przewożenia odpadów komunalnych. Przedsiębiorstwo z powodzeniem pozyskuje klientów na krajowym oraz zagranicznym rynku. Jest między innymi wiodącym dostawcą kontenerów dla krajów skandynawskich. Obecnie firma zatrudnia około 400 osób. Takich perełek na naszej mapie można znaleźć więcej, że wspomnę tylko o większej kategorii, jak toruńskie Opatrunki czy bydgoska Pesa. Naszym atutem jest też przemysł rolno-spożywczy, ale byłoby naiwnością twierdzić, że jego dalszy rozkwit rozwiąże nam wszystkie problemy i nagle z 30 proc. udziału w naszym PKB zrobi się 60 proc. To jest niemożliwe.
Opracowując diagnozę dotyczącą strategii rozwoju województwa posłużono się między innymi analizą jego słabych i mocnych stron. Do słabych zaliczono wspomniane już bezrobocie, słabą przedsiębiorczość i bardzo niskie nakłady na badania naukowe. Jesteśmy pod tym względem w ogonie województw.
Dziś wygląda to już lepiej. Na przykład w 2013 roku przybyło w naszym województwie 3429 firm (zarejestrowało się 18452, a wyrejestrowało 15023). Ogółem ponad 191 tys. osób prowadziło działalność gospodarczą. Jeśli chodzi o badania naukowe, sytuacja na przestrzeni ostatnich lat też się poprawia. Ostatnio przesunęliśmy się pod tym względem na 11. pozycję, bo zaczęły procentować nasze dotacje (w ramach RPO) na rozwój nauki. Uważam, że to właściwy czas, aby uczelnie zaczęły określać kierunek badań naukowych, aby były one przydatne dla biznesu. Województwo ma narzędzia w postaci środków finansowych na wsparcie tych działań. Na przykład masę pieniędzy wydaliśmy na vouchery badawczo-wdrożeniowe dla naszych przedsiębiorców, które pomagają w zrobieniu pierwszego kroku ku spotkaniu biznesu z nauką. Dziś mamy już kilkaset przydzielonych na ten cel dotacji. Uważam, że z gospodarką w naszym województwie jest nieźle. Mamy wskaźniki lokujące nas w przyzwoitej średniej, a kilka nawet powyżej średniej krajowej. Tę dobrą sytuację musimy teraz wykorzystać, ponieważ podstawowe problemy infrastrukturalne mamy rozwiązane czyli nasza komunikacja ze światem poprzez istniejącą autostradę A1, a w przyszłości S5, to są fakty. Pewnie, że jest wiele trudnych tematów, ale myślę, że biznes oczekuje od nas przede wszystkim dobrej komunikacji. Stąd tworzenie miejsc dialogu między samorządem a przedsiębiorcami. I to działa.
Skoro o komunikacji mowa, to jak Pan widzi przyszłość spółki Kujawsko-Pomorski Transport Samochodowy, bo ostatnio nieciekawie się w niej dzieje?Uważam, że zintegrowanie osobowego transportu samochodowego z kolejowym ma sens i to jest nasze docelowe działanie. Takie przykłady widzimy choćby w Toruniu (Arriva), a obserwowałem to też w Niemczech. My mamy jeszcze długą drogę przed sobą. Spółka, o której mówimy, ma pokaźny potencjał, bo ma też duży rynek, może funkcjonować całkiem dobrze, pod warunkiem, że ją zrestrukturyzujemy. Musi ona też realizować plan transportu publicznego, który będziemy my jako samorząd, bo taki mamy obowiązek ustawowy, przygotowywać dla całego województwa.
Jakich decyzji w najbliższym czasie należy się spodziewać w tej spółce, po niedawnym trzęsieniu ziemi, kiedy to odwołano cały zarząd spółki z Markiem Błaszkiewiczem na czele? Na razie zarząd sprawuje tam osoba pełniąca obowiązki prezesa - Jan Trawiński - ale mogę już powiedzieć, że znaleźliśmy fachowca, który pokieruje tą spółką i w stosownym czasie zostanie on powołany.
Stosowny czas to tygodnie miesiące, dni?
Myślę, że tygodnie. Nie wszystkie tajemnice spółki mogę ujawniać, ale zapewniam, że koncepcja personalna, jest już przesądzona. Spółka wymaga bezwzględnie zbilansowania funkcjonowania. Poprzedniemu zarządowi to się nie udało. Jej wynik finansowy nas nie zadowalał. Myślę, że nowy zarząd dokona stosownych zmian.
Nowy zarząd będzie jedno- czy kilkuosobowy?
Raczej jednoosobowy.
Kto nim będzie?
Na razie nie mogę tego powiedzieć i proszę mnie nie naciskać. W każdym razie będzie on miał co robić, bo uważam, że spółka jest absolutnie do uratowania. Trzeba jednak też pomyśleć o wymianie taboru, co jest możliwe przy sprawnym zarządzaniu i także przy pomocy funduszy unijnych. Trzeba jednak posiadać umiejętność sięgania po to wsparcie.
A propos sięgania po unijne środki. Nie uważa Pan, że bydgoska propozycja przydzielania ich w ramach ZIT na podstawie liczby ludności jest de facto próbą ominięcia zaangażowania intelektu przy sięganiu o te fundusze? Łatwiej przecież otrzymać coś z ludnościowego klucza, niż przygotowywać świetne projekty?
Nie chcę tego tak komentować, ale, niestety, coś w tym jest. Uważam, że nie wolno pozwolić, aby to tak funkcjonowało. Wierzę natomiast, że mimo braku formalnego porozumienia oba miasta, Bydgoszcz i Toruń, znajdą wiele wspólnych projektów. Założę się, że będzie porozumienie, jeśli chodzi o przygotowanie dalszego ciągu BiT City. Nie wyobrażam sobie, aby było inaczej. No cóż, nie będziemy tworzyć na siłę sztucznych aktów miłości. Róbmy swoje, aby obiecane 150 mln euro skonsumować. Dlatego niebawem ogłosimy nabór projektów. Musimy pokazać Brukseli, że dokładnie wiemy, na co chcemy wydać te pieniądze.