Neandertalczyk z jaskini Gorham

Do niedawna zakładano, że neandertalczycy wyginęli, gdy nasz gatunek zasiedlił Europę. Nowe sensacyjne odkrycia dowodzą jednak, że była kraina, gdzie neandertalczyk mógł przetrwać do końca epoki lodu.

<!** Image 2 align=right alt="Image 118784" sub="Symboliczne znaki, namalowane przez neandertalczy-ków czerwoną farbą na ścianach gibraltarskiej groty Gorham">Międzynarodowy zespół naukowy przeprowadził badania na Gibraltarze, głównie w grocie Gorham oraz Vanguard. Celem tych prac były analizy paleobiologiczne, mające wyjaśnić, jak wyglądało tamtejsze środkowisko w epoce lodu. W połączeniu z wynikami wcześniejszych badań, uczeni doszli do zaskakujących ustaleń - w lutym tego roku opublikowano je na łamach „Science Daily”.

Teren badań wybrano nieprzypadkowo, bo na Gibraltarze neandertalczyk żył jeszcze 24 tys. lat temu - do niedawna zakładano, że w Europie wymarł 6 tys. lat wcześniej. Dowodem tak długiego przetrwania na Gibraltarze były szczątki tego praczłowieka oraz jego narzędzia i znaki malowane na skalnych ścianach, odkryte w grocie Gorham. Na te zaskakujące znaleziska natrafiła w 2004 r. międzynarodowa grupa naukowców, pracująca pod kierunkiem dr. Clive’a Finlaysona z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Toronto w Scarborough.

<!** reklama>Region Gibraltaru był zamieszkiwany przez neandertalczyków od początków ich pojawienia się w Europie, a więc od ok. 300 tys. lat. Dziś wiadomo już, że było to jedyne miejsce na Ziemi, gdzie ten wymarły gatunek żył przez ponad ćwierć miliona lat. Paleobiologiczne prace badawcze na Gibraltarze prowadziło wiele ośrodków naukowych: Muzeum Gibraltaru, uniwersytet w Murcji, Kataloński Instytut Paleoekologii i Ewolucji Człowieka, hiszpańskie Laboratorium Archeobotaniki, Pirenejski Instytut Ekologii, a także brytyjskie uczelnie - University of Wales i University of York. Na podstawie danych zebranych przez ekspertów, udało się odtworzyć realia życia neandertalczyków z Gibraltaru. - Zrekonstruowany krajobraz prezentuje szeroką gamę roślinności, która 32-10 tys. lat temu porastała południowy kraniec Półwyspu Iberyjskiego - wyjaśnił mediom biorący udział w pracach badawczych dr Jose S. Carrion. - Rosły tu sosny, dęby, wiele roślin krzewiastych i jednorocznych. Przekrój flory tego regionu dowodzi, że w czasach, gdy Europa przechodziła epokę lodowcową, w okolicach Gibraltaru panował ciepły klimat. Są dowody na to, że fauna tego regionu też była bogata. Ekosystem ten zamieszkiwały górskie kozły, króliki, kaczki, gołębie, a także drapieżniki - lisy, wilki, szakale i hieny. Bogactwo pożywienia i przyjazny klimat wyjaśniają, dlaczego neandertalczycy tak długo przetrwali w tym miejscu.

Dowody zebrane na Gibraltarze potwierdzają, że przez ponad 20 tys. lat było tam wiele łatwo dostępnych roślin i zwierząt, którymi żywili się neandertalczycy. Znaleziska wykazały też, że ci praludzie korzystali z pożywienia dostępnego w morzu - odkrywka w jaskini Gorham odsłoniła szczątki fok, delfinów, ryb i skorupy mięczaków.

- Mieszkańcy jaskini Gorham byli wszystkożerni, zjadali ssaki i żywność zdobytą w morzu - stwierdził dr Carrion. - Korzystali też z bogactwa roślinności, a nawet suszyli owoce. Dowody wyraźnie wskazują na to, że neandertalczycy łatwo adaptowali się do otoczenia i uzyskiwali nad nim przewagę, np. polując na lokalne drapieżniki.

O ewolucji człowieka inaczej

Na Gibraltarze neandertalczycy mogli do swych celów wykorzystywać nie tylko grotę Gorham, gdzie znaleziono szczątki „ostatniego neandertalczyka”, bo podobnych jaskiń eksperci naliczyli tam ponad 140. Nie wiadomo jeszcze, jakie odkrycia przyniosą kolejne badania.Uczeni sugerują, iż neandertalczyk mógł na Gibraltarze przetrwać dłużej niż już ustalono.

Naukowcy twierdzą, że pomiędzy XXX a IX w. p.n.e. klimat, flora i fauna na Gibraltarze nie zmieniały się. Jeżeli więc powiązano wyjątkowo długą egzystencję człowieka z Neandertalu na Gibraltarze z panującymi tam warunkami, to może się okazać, że wyginął on tam dopiero wtedy, gdy radykalnie zmienił się klimat. Na tej podstawie niektórzy uczeni stawiają hipotezę, że na Gibraltarze neandertalczycy mogli wyginąć zaledwie 11 tys. lat temu. Jeśli kolejne badania to potwierdzą, zmieni się radykalnie nasza dotychczasowa wiedza o ewolucji człowieka.

Fakty

Żeglarze

W 2006 r. dr Jose Ramos z uniwersytetu w Kadyksie udowodnił, że neandertalczycy przedostali się na Gibraltar z Afryki drogą morską. Podstawą tego odkrycia były analizy kamiennych narzędzi neandertalskich sprzed 200-300 tys. lat oraz badania geologiczne tego regionu. To że neandertalczycy potrafili żeglować po morzu, potwierdzają też odkryte w gibraltarskich grotach szczątki upolowanej fauny morskiej.