[PORADY PRAWNIKA] Gdy szef grozi dyscyplinarnym zwolnieniem z pracy. Kiedy może to zrobić?

Czytelnik prosi, by wyjaśnić kiedy i z jakich przyczyn pracodawca może go wyrzucić dyscyplinarnie z pracy.

- Niestety problem rozwiązywania umów o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 kodeksu pracy (potocznie nazywane „dyscyplinarką” czy też „wilczym biletem”) jest bardzo częsty i stwarzający bardzo duże kontrowersje - odpowiada adwokat Piotr Domański. - W praktyce wydaje się, iż pracodawcy nader często korzystają z tego trybu rozwiązywania umów o pracę, bez stosowania wcześniej jakichkolwiek kar dyscyplinarnych. Pragnę z całą mocą wskazać, iż kodeks pracy reguluje kwestię rozwiązania umowy z winy pracownika w bardzo szczegółowy sposób, aby nie dochodziło na tym tle do nadużyć. Kodeks pracy, co prawda, daje pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, aczkolwiek prawidłowe rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia wymaga istnienia przyczyny rozwiązania oraz wskazania jej w piśmie skierowanym do pracownika.

Pracodawca może w ten sposób rozwiązać umowę o pracę w szczególnych przypadkach, określonych w art. 52 §1 k.p. Są to przypadki:

1) ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,

2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

3) zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Wymieniony katalog przyczyn ma charakter zamknięty. Zatem tylko tego typu sytuacje mogą być brane pod uwagę przy takim sposobie rozwiązania umowy o pracę: bez wypowiedzenia i z winy pracownika.

Pracodawcy najczęściej rozwiązują umowę o pracę w trybie art. 52 k.p., tj. z uwagi na ciężkie naruszenie przez pracowników podstawowych obowiązków pracowniczych.

Podstawowe obowiązki pracownicze to klauzula generalna. Do przykładowych i najczęstszych przyczyn, które stanowią ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, należą: opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, rozpoczęcie pracy pod wpływem alkoholu, spożywanie alkoholu w miejscu pracy, niewykonywanie poleceń pracodawcy, wyrządzenie szkody pracodawcy itp.

Na pracodawcy ciąży ponadto obowiązek zachowania terminu miesięcznego, przewidzianego dla złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy. Liczy się od dnia uzyskania przez niego wiadomości o przyczynie dającej podstawę rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.