[PRAWNIK RADZI] Jak zatrudniony na „śmieciówce” może zawalczyć o umowę o pracę?

[break]
Obecnie popularną formą nawiązania współpracy stały się tzw. umowy śmieciowe. Są to umowy zlecenia, umowy o dzieło albo inne umowy o świadczenie usług. Podsumowując, są to umowy cywilnoprawne opisujące faktycznie podejmowanie czynności o charakterze ciągłym i na rzecz jednego podmiotu.

Często zdarza się, że osoba wykonująca usługi w oparciu o umowę cywilnoprawną, czyli tzw. umowę śmieciową, wykonuje faktycznie określoną pracę na rzecz faktycznego pracodawcy, pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie przez tego faktycznego pracodawcę wyznaczonym. Wymieniona powyżej charakterystyka odnosi się do cech stosunku pracy.

A jeżeli mamy już te cechy oraz fakt, iż faktyczny pracownik wykonuje taką pracę osobiście i otrzymuje z tego tytuł wynagrodzenie, to znaczy, że może się on ubiegać o ustalenie istnienia stosunku pracy. A co za tym idzie - zagwarantować sobie m. in. minimalne wynagrodzenie, czy urlop.

Jeżeli strona umowy śmieciowej stwierdzi, że w świadczonych przez nią usługach występują cechy stosunku pracy, a świadczy usługi jedynie w oparciu o umowę cywilnoprawną, to może zwrócić się do sądu pracy zgodnego z właściwością miejscową faktycznego pracodawcy lub miejsca wykonywania pracy i wytoczyć przeciwko pracodawcy powództwo.

Będzie to powództwo o ustalenie istnienia cech stosunku pracy. Postępowanie przed sądem pracy jest w takim wypadku wolne od opłat sądowych.

Taki faktyczny pracownik może również złożyć skargę na pracodawcę do Inspekcji Pracy. W takim przypadku inspektor pracy przeprowadza kontrolę, w oparciu o którą stwierdza czy rzeczywiście występują przeważające cechy stosunku pracy. Po takiej kontroli inspektor może wydać polecenie zawarcia umowy o pracę na piśmie i jeżeli pracodawca zgodzi się na zawarcie takiej umowy, bądź może wystąpić do pracodawcy celem zawarcia umowy, do którego to wystąpienia pracodawca w ciągu 30 dni musi podjąć decyzję w tym zakresie.

Jeżeli środki podjęte przez inspektora pracy nie przynoszą skutku, może on wystąpić samodzielnie w imieniu pracownika do sądu pracy z powództwem i o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Należy pamiętać przede wszystkim o tym, że zawieranie umów cywilnoprawnych w warunkach, w których oczywiście powinna zostać zawarta umowa o pracę, jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.

Grozi za nie kara grzywny w wysokości od tysiąca do 30 tysięcy złotych.

Warto wiedzieć: Co piątek porada prawnicza

W każdym piątkowym wydaniu „Nowości” Czytelnicy znajdą rubrykę z prawniczą poradą. A w niej - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące wątpliwości prawnych.

Pytania można przysyłać na adresem mailowy: [email protected].

Z inicjatywą udzielania takich porad wspólnie z redakcją "Nowości" wyszła Okręgowa Rada Adwokacka w Toruniu.