Szympans staje się człowiekiem

Najnowsze sensacyjne odkrycia podają, że szympans coraz bardziej przypomina człowieka. Ewolucja tych małp przebiega szybciej niż ludzi. Zaczęły już stosować broń do polowań i mieszkają w jaskiniach.

<!** Image 2 align=right alt="Image 53285" sub="Szympansy są niezwykle podobne do ludzi. Mają podobne zachowania społeczne i dokonują wynalazków, które dotąd uważano za charakterystyczne tylko dla człowieka.">Praczłowiek u swego zarania szukał schronienia w jaskini. Wymyślił też dzidę, aby skuteczniej polować i bronić się przed drapieżnikami. Okazuje się, że na tę drogę wkroczyły też szympansy. Najnowsze sensacyjne odkrycia dowodzą, że małpy człekokształtne mają na koncie ludzkie wynalazki.

Zespół naukowy, kierowany przez dr Jill Pruetz, prymatologa z uniwersytetu Iowa, przez kilka lat badał zachowania stada szympansów żyjących na sawannie rejonu Fongoli w południowo-wschodnim Senegalu. Wyniki analiz właśnie opublikowano. Obserwowana szympansia wspólnota licząca 35 małp prowadzi koczowniczy tryb życia, wędrując po terenie o pow. 7 tys. 400 akrów. W tamtejszym suchym środowisku trudno znaleźć miejsca zacienione, jednak małpy rozwiązały ten problem. Stado w trakcie swych wędrówek przez sawannę urządza sobie postoje w jaskini Sakoto, położonej w rejonie Mboule Camara. - Warunki podczas pory suchej są w tym rejonie trudne, jest bardzo gorąco, ale szympansy znalazły z tej sytuacji takie samo wyjście, jakie kiedyś było osiągnięciem praczłowieka - stwierdziła dr Pruetz w wywiadzie dla serwisu LiveScience.

Naukowcy wystawili czujki w tamtej okolicy. Obserwowali teren, a w grocie zamontowali kamery. Jaskinia Sakoto jest największą z pieczar w rejonie zajmowanym przez stado. Nie jest jednak duża, ma ok. 4,5 m głębokości i przed tysiącleciami została wymyta w skale przez wodę. Temperatura w pieczarze jest znacznie niższa od panującej na otwartym terenie.Nadzór uczonych nad jaskinią trwał kilka sezonów, czuwanie opłaciło się. Ustalono, że szympansy z rozmysłem wykorzystują grotę jako schronienie przed upałem. Pojawiają się tam w najgorętszych okresach pory suchej, od października do maja.

<!** reklama left>Odkrycie zespołu dr Pruetz jest pierwszym udokumentowanym przypadkiem regularnego zamieszkiwania skalnej groty przez szympansy. Również inne ustalenia tej grupy naukowców, upublicznione w lutym br., są sensacyjne i w nowym świetle stawiają ewolucyjny rozwój szympansów. Odkryto, że badane w Senegalu szympansy wykonują broń i posługują się nią polując na inne ssaki.

Szympansy z sawanny wykonują z gałęzi dzidy i używają ich do polowań na małpiatki galago senegalskie. Według ustaleń zespołu kierowanego przez dr Pruetz, szympansy nie są jeszcze doskonałymi łowcami, polowanie udaje im się średnio raz na 22 próby.

Lepszy genotyp

Wszystkie te fakty znajdują wyjaśnienie w innych ustaleniach mówiących, że ewolucja szympansów zaczęła przebiegać w niezwykłym tempie. Naukowcy z Georgia Institute of Technology, kierowani przez dr Soojin Yi wykazali, że ewolucja szympansów przebiega szybciej niż ludzi - o ok. 3 proc. Z kolei analizy zespołu kierowanego przez dr. Jianzhi Zhanga z Uniwersytetu Michigan, opublikowane w kwietniu br., dowodzą, że szympansy nie tylko ewoluują szybciej od ludzi, ale też mają „lepszy” genotyp.

- Zmiany adaptacyjne, które stworzyły nasz gatunek, były korzystne dla wczesnych hominidów, ale dla współczesnego człowieka są szkodliwe - wyjaśniał dr Zhang. - Mamy zakodowanych wiele chorób dziedzicznych, nasza odporność immunologiczna jest coraz niższa. Szympansy przez miliony lat ewoluowały wolniej od ludzi, dlatego są dziś lepiej wyposażone genetycznie, odporniejsze, a ich geny oferują na przyszłość duże możliwości. Ewolucyjne perspektywy stojące przed szympansami obalają nasz antropocentryczny punkt widzenia.

Jeśli ewolucja szympansów przyspieszy, być może trzeba będzie naszych „kuzynów” uznać za gatunek rozumny, równy człowiekowi.