Trzeba powstrzymać to zagrożenie

700 tys. osób w Polsce żyje z wirusem zapalenia wątroby typu C. Rozmawiamy z dr Elżbietą Narolską-Wierczewską, krajowym koordynatorem programu „HCV można pokonać”.

Groźba epidemii HCV - żółtaczki typu C, to problem ogólnopolski, tymczasem program „HCV można pokonać” realizowany jest zaledwie w pięciu województwach. Dlaczego?

Ze względów organizacyjnych i finansowych do końca 2005 roku założyliśmy taki właśnie zakres działań. To pilotaż programu.

Szkolenia realizowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną, we współpracy z Polską Grupą Ekspertów HCV przygotowane są dla personelu medycznego – grupy, która na co dzień nie tylko styka się z osobami zakażonymi, ale także może przyczyniać się do powstania zakażeń. Nie od dziś bowiem wiadomo, iż większość zakażeń HCV zdarza się właśnie w placówkach służby zdrowia.

Program wystartował w pięciu województwach w październiku i zakończy się w czerwcu przyszłego roku.

Około 80 procent zakażeń nie daje objawów i wykrywanych jest przypadkowo. Problem HCV może więc dotyczyć każdego z nas. Jakie są czynniki ryzyka zakażenia wirusem HCV? Co może być niepokojącym sygnałem?

W świecie grupą największego ryzyka są narkomani, przyjmujący środki odurzające dożylnie. Jednak w Polsce, według statystyk, do 80 proc zakażeń dochodzi w szpitalach. Niemal każdy z nas może być narażony na zakażenie wirusem HCV.

Mało jest bowiem takich osób, które nie byłyby nigdy pacjentami. Sytuację komplikuje dodatkowo to, że żółtaczka typu C przebiega …bez żółtaczki.

Warto więc, by osoby które miały nawet „drobne” zabiegi medyczne (zastrzyk, pobieranie krwi, zabieg stomatologiczny, usuwanie znamion) i u których przed 1992 rokiem przetaczano krew, które były wielokrotnie hospitalizowane, są wytatuowane, przyjmowały lub przyjmują dożylnie środki narkotyczne, jak najszybciej poddały się testowi w kierunku infekcji HCV.

Niepokoić powinny także: długotrwałe zmęczenie, apatia, nadmierna senność, stany depresyjne, objawy grypopodobne (bóle stawów, kości, mięśni, stany podgorączkowe), niestrawność, wzdęcia, nudności, wymioty, a także powiększona wątroba lub śledziona.

Oficjalną rejestrację zachorowań na WZW C rozpoczęto w Polsce dopiero w 1997 roku. Nie ma danych o chorych z marskością i pierwotnym rakiem wątroby. Utrudniony jest dostęp do leczenia przeciwwirusowego. Czynnikami ryzyka są błędy lekarzy, zaniedbania personelu przy wykonywaniu zabiegów. To „grzechy” sprzyjające rozwojowi epidemii. I panaceum na to wszystko miałby być program „HCV można pokonać”?

Pamiętać należy, iż wirus HCV został zidentyfikowany jako czynnik zakaźny dopiero na przełomie lat 1989/1990 i ciągle jeszcze jest nie do końca okiełznany. Dlatego trudno jest o precyzyjną ocenę epidemiologiczną problemu. A przy tym szwankuje rozpoznawanie infekcji, zaś problemy polskiego systemu opieki medycznej sprawiają, że chorzy muszą ustawiać się w kolejce do leczenia specjalistycznego.

Rolą programu „HCV można pokonać” nie jest tylko wytykanie błędów, ale przede wszystkim zwrócenie uwagi lekarzom wszystkich specjalności na problem zakażeń HCV.

Zagrożenie można znacząco zmniejszyć przestrzegając chociażby zasad właściwej sterylizacji i dezynfekcji, zachowując wymagane procedury medyczne i pielęgniarskie w szpitalach i przychodniach.

Gdy dodamy do tego podniesienie poziomu wiedzy personelu medycznego na temat choroby - otrzymamy najskuteczniejszy sposób przerwania łańcucha epidemicznego.

„HCV można pokonać”- to tylko pobożne życzenie, czy realna szansa?

To jak najbardziej realne! Chodzi o takie działania jak: zapobieganie nowym zachorowaniom poprzez poprawę bezpieczeństwa przy zabiegach, poprzez przeciwdziałanie narkomanii, unikanie niebezpiecznych zachowań seksualnych, wykrywanie i leczenie osób zakażonych oraz prowadzenie wnikliwego nadzoru epidemiologicznego.

Dziękuję za rozmowę.

• Polska Grupa Ekspertów HCV szacuje, że wirusem tym zakażonych jest około 750 tysięcy Polaków, choć jedynie u blisko 15 tysięcy wykryto jego obecność.