Urlop na żądanie - ile wynosi i kto może skorzystać? W tych sytuacjach pracodawca może nam odmówić

W życiu zdarza się wiele sytuacji, w wyniku których nie możemy pojawić się w pracy. Może to być awaria samochodu, sprawy rodzinne czy konieczność załatwienia czegoś w urzędzie. To dokładnie wtedy pracownicy korzystają z urlopu na żądanie.

Kodeks pracy nie zakazuje wzięcia urlopu na żądanie bez uzasadnienia, co oznacza, że teoretycznie może zostać wykorzystany w dowolnym celu. Warto jednak sięgać po niego w wyjątkowych sytuacjach, by utrzymać dobre relacje z szefem i nie zaburzyć pracy firmy.

Każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługują 4 dni urlopu na żądanie. Można je wykorzystać jednocześnie lub rozłożyć na kilka części w ciągu całego roku. Co istotne, niewykorzystana pula nie przechodzi na kolejny okres.

W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa o dzieło lub umowa zlecenie) pracodawca nie musi udzielać urlopu na żądanie. Z drugiej strony prawo mu jednak tego nie zakazuje, zatem wszystko będzie zależało od jego dobrej woli.

Przeczytaj też:Najgorszy dzień na wakacje w 2023. W tym terminie nie bierzcie urlopu

Urlop na żądanie wchodzi w skład urlopu wypoczynkowego, czyli nie jest liczony oddzielnie. Jedyna różnica pomiędzy nimi dotyczy terminu zgłaszania wolnego. W przypadku „uż” można to zrobić na ostatnią chwilę nawet w tym samym dniu, w którym mamy pojawić się w pracy.

- Urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że dni na żądanie nie są dodatkowe. Tak więc, jeżeli pracownikowi przysługują 26 dni urlopu wypoczynkowego, każdy dzień wzięty na żądanie pomniejsza tę pulę - wyjaśnia Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia.

Pracownikowi za skorzystanie z urlopu na żądanie przysługuje takie samo wynagrodzenie jak w przypadku urlopu wypoczynkowego.

Kodeks pracy nie reguluje sposobu zgłaszania urlopu na żądanie. Można to zatem zrobić telefonicznie, e-mailowo lub poprzez wiadomość SMS. Szczególnie w nagłych sytuacjach najlepiej zadzwonić do pracodawcy, gdyż nie zawsze będzie miał możliwość sprawdzania na bieżąco poczty lub czytania SMS-ów.

Niedopuszczalne będzie natomiast zgłaszanie urlopu na żądanie dopiero po tym, jak się opuściło dany dzień w firmie. Żądanie udzielenia wolnego należy zgłaszać przed przewidywanym rozpoczęciem pracy.

Wielu pracowników jest przekonanych, że urlop na żądanie to świętość, przez co pracodawca zawsze musi na niego wyrazić zgodę. W praktyce istnieje możliwość odrzucenia wniosku, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach.

- Odmowa zgody na urlop na żądanie może nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 października 2009 r., II PK 123/09, LEX nr 551056; orzekł, iż obowiązek udzielenia urlopu "na żądanie" nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy - wyjaśnia Państwowa Inspekcja Pracy.

Pracodawca może zatem odmówić urlopu na żądanie, jeśli funkcjonowanie firmy zostanie przez to zaburzone. Przykładowo, w przypadku braków kadrowych czy zbiorowego skorzystania z "uż" jako formy strajku.