W każdym powiecie powstaną centra zdrowia dla seniorów? Takiego programu jeszcze nie było

Starzenie się populacji jest jednym z największych wyzwań, przed jakimi stoi polskie społeczeństwo. Według prognoz, gwałtowny wzrost liczby osób po 75 roku życia nastąpi już w latach 30. obecnego wieku i będzie wyglądał następująco: w 2030 r. do 11,3% całego społeczeństwa, w 2040 r. do 14,4%, a w 2050 r. już do 16,5%. Odpowiedzią na ten problem ma być firmowany przez kancelarię prezydenta projekt ustawy, który powstawał przez kilka lat przy udziale szerokiego grona ekspertów

Ideą pomysłodawców jest zahamowanie niesamodzielności i oddalenie w czasie konieczności objęcia osoby starszej opieką długoterminową. Centra mają zająć się również edukacji zdrowotną tak dla pacjentów, jak i opiekunów.

W każdym z Centrów Zdrowia 75+ mają funkcjonować:

• zespół konsultantów medycznych, którzy będą udzielali specjalistycznych porad.
• geriatryczny zespół opieki domowej, który będzie zapewniał świadczenia w warunkach domowych dla pacjentów obłożnie chorych.
• koordynatorzy usług wsparcia osób 75+, których celem będzie budowanie planów postępowania terapeutycznego. Plany postępowania terapeutycznego tworzone będą na bazie rozpoznania indywidualnych potrzeb osoby 75+ w oparciu o informacje pozyskane od lekarzy POZ, pielęgniarek środowiskowych, szpitali, zespołów konsultantów medycznych wchodzących w skład CZ 75+ oraz dziennych domów opieki medycznej. Plan ma precyzować wiązkę usług dostarczanych przez jednostki podległe opiece zdrowotnej. Ponadto koordynatorzy będą kontaktować się z odpowiednimi terytorialnie ośrodkami pomocy społecznej lub centrami usług społecznych w celu uwzględnienia w tym planie również usług pielęgnacyjnych, bytowych i innych dostarczanych przez pomoc społeczną.
• edukatorzy zdrowotni, odpowiedzialni za kształcenie rodzinnych opiekunów seniorów poprzez przekazanie podstawowych informacji na temat ich pielęgnacji i procedur medycznych.

W skład każdego CZ 75+ wchodzić ma dzienny dom opieki medycznej, który zapewniałby czasową pomoc wymagającym tego pacjentom – zwłaszcza opuszczającym szpitale, jak i osobom 75+ w trakcie powrotu do zdrowia po poważnej chorobie.
Koncepcja zakłada, że każda osoba w wieku 75 lat zostanie poddana wstępnej ocenie geriatrycznej, tzw. bilansowi 75-latka przez lekarza POZ lub pielęgniarkę. Zakwalifikowany trafi do Centrum w terminie 6 miesięcy od ukończenia 75. roku życia, a następnie - w zależności od stanu jej zdrowia – odwiedzać będzie je nie rzadziej niż raz na rok. Pozwoli to na wykrycie poważniejszych problemów zdrowotnych i określenie stopnia samodzielności. Dzięki temu możliwe będzie jak najwcześniejsze rozpoczęcia leczenia i wspomagania społecznego.

Pacjent geriatryczny wymagający podjęcia rozszerzonej oceny geriatrycznej byłby na nią kierowany przez koordynatora. Do centrów 75+ kierowani będą również pacjenci opuszczający szpital z odpowiednimi wskazaniami w karcie wypisu. Możliwe będzie również zgłoszenie potrzeby objęcia opieką osoby w podeszłym wieku w każdym momencie za pośrednictwem punktu informacyjno-recepcyjnego.

Projekt zakłada ponadto m.in. powstanie Krajowej Rady ds. Opieki Geriatrycznej, organu opiniodawczo-doradczego ministra zdrowia. 

Centra 75+ mają być ulokowane na szczeblu powiatu (jedna placówka na powiat lub na dwa mniejsze powiaty, łącznie ok. 300 placówek) i prowadzone przez samorządy powiatowe (jako samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej) albo jako wydzielone organizacyjnie części prowadzonych przez powiat SP ZOZ.

Działalność Centrów 75+ byłaby finansowana z budżetu państwa. W przypadku udzielania świadczeń niewchodzących w zakres działania Centrum 75+ (np. dzienny oddział szpitalny, świadczenia rehabilitacji leczniczej) koszta pokrywałby NFZ. „Dodatkowym źródłem finansowania Centrów 75+ mogłyby być środki jednostek samorządu terytorialnego, środki z Unii Europejskiej oraz Funduszy EOG” - czytamy w prezydenckiej koncepcji.

Według wstępnych szacunków budżet minimalny pojedynczego Centrum Zdrowia 75+ wyniósłby ok. 3,5 mln zł rocznie. W skali kraju roczne utrzymanie sieci tych instytucji kosztowałoby ok. 1,2-1,5 mld zł, co stanowi ok. 1,1 % obecnych kosztów realizacji zadań NFZ.

Centra miałyby powstać na nie później niż 5 lat od wejścia w życie ustawy, której wejście w życie miałoby nastąpić 1 stycznia 2024 r.