Jeden procent nie przejdzie

Dzisiaj posłowie zdecydują o losie pomysłu Ruchu Palikota, żeby dać możliwość odpisywania 1 proc. podatku na partie, przy jednoczesnej likwidacji państwowych subwencji.

Wszystko jednak wskazuje na to, że raczej nie ma on szans na uchwalenie. PO, PSL, PiS, SLD i SP najprawdopodobniej będą głosowały za odrzuceniem projektu już po pierwszym czytaniu.

Dlaczego odpis podatkowy?

- Ta ustawa jest pierwszym krokiem ku uzdrowieniu polskiej polityki - mówił w środę wiceszef Ruchu Palikota, Artur Dębski. - Jej przyjęcie mogłoby przyczynić się do poprawy niskich notowań polityków u wyborców.

Zdaniem RP, taka forma dofinansowywania ugrupowań politycznych byłaby też szansą dla małych partii, które obecnie nie mogą liczyć na nawet najmniejsze pieniądze z budżetu państwa. Dotychczasowy system promuje partie mające ugruntowaną pozycję, prowadzi więc do zabetonowania sceny politycznej. Jedyną partią, której udało się wejść do Sejmu w ostatnich latach bez dotacji z budżetu, jest Ruch Palikota.

Zgodnie z projektem, nowe przepisy weszłyby w życie dopiero w 2016 r., kiedy wyborcy będą rozliczali z fiskusem swoje dochody za 2015 r. To oznacza, że do końca obecnej kadencji partie byłyby finansowane tak jak do tej pory.

<!** reklama>W dyskusji wszystkie pozostałe ugrupowania sejmowe zgłosiły zastrzeżenia do projektu. Pomijając szczegóły, ich przedstawiciele zwracali głównie uwagę na to, że przyjęcie takiego modelu finansowania partii byłoby szkodliwe dla budżetu, który wydawałby na ten cel więcej niż obecnie. Zdaniem prawicy, ujawnianie swoich przekonań politycznych przy przekazywaniu pieniędzy na partie byłoby sprzeczne z konstytucją i oznaczałoby naruszenie tajności wyborów. Podobnego zdania byli posłowie SLD.

Ustawa o partiach politycznych zakłada, że partie mogą być finansowane ze składek członkowskich, spadków, darowizn, itp., oczywiście zgodnie z ściśle określonymi zasadami. W praktyce jednak, największe partie żyją przede wszystkim z subwencji budżetowych. Na dofinansowanie mogą liczyć ugrupowania, które w całym kraju w wyborach do parlamentu zdobyły co najmniej 3 proc. ważnych głosów oraz koalicje - 6 proc. Wejście do Sejmu gwarantuje partiom przekroczenie 5-procentowego progu wyborczego, a koalicjom - 8-procentowego.

Na początku kwietnia minął termin składania przez partie w Państwowej Komisji Wyborczej rocznych sprawozdań finansowych. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, partii grozi utrata prawa do subwencji na 3 lata. Brak sprawozdania skutkować może wykreśleniem z ewidencji partii.

Partie biorą z budżetu

Jak podaje Money.pl, w tym roku PO, PiS, PSL, SLD oraz Solidarna Polska, która odłączyła się od ugrupowania Jarosława Kaczyńskiego, otrzymają z budżetu państwa prawie 54,5 mln zł. Najwięcej zgarną: Platforma - ponad 17,7 mln zł oraz PiS - blisko 16,55 mln zł. Dalej na tej liście są Ruch Palikota - prawie 7,47 mln zł, PSL - 6,37 mln zł - oraz SLD - niecałe 6,3 mln zł. Jakby tego było mało, parlamentarzyści otrzymają w tym roku również 160 mln zł, z których wypłacane są ich pensje, diety oraz ryczałty na prowadzenie biur. Każdy z nich „zwyczajowo” przekazuje swojej partii od 7 do 20 proc. tych pieniędzy.

Mogliby dostać więcej niż teraz

• Gdyby posłowie zaakceptowali finansowanie partii z podatku dochodowego wyborców, ugrupowania mogłyby dostać kilka razy więcej niż teraz z budżetu. Pod warunkiem, że politycy potrafiliby przekonać do tego każdego z 15 mln obywateli, którzy w 2011 r. wzięli udział w wyborach. W takim przypadku na partyjne konta mogłoby trafić nawet 580 mln zł. Money.pl przypomina, że w 2010 r. Polacy przekazali organizacjom pożytku publicznego z 1 proc. podatku ponad 400 mln zł.