Napoje "energetyczne" dla dzieci? Popularny filmik na TikToku pokazuje, jak sklepy sprytnie omijają zakaz

Do sklepów, m.in. naszego regionu, trafiły napoje, które zawierają ciut mniej kofeiny niż limit, od którego sprzedaż takiego produktu jest ustawowo zakazana. Znana sieć: „To nie jest omijanie zakazu”.

Wśród młodych popularny jest ostatnio filmik na TikToku, którego autor twierdzi, że Żabka sprytnie wykorzystuje ustawę i „sprzedaje energetyki dzieciom”.

W 27-sekundowym filmie niejaki Bartek mówi i pokazuje, że napój kosztuje 4,40 zł i zawiera 14 miligramów kofeiny w 100 mililitrach: „Zaledwie 2 miligramy więcej i sprzedaż dzieciom byłaby zakazana. Tak została napisana ustawa. Do sprzedaży trafiła też pierwsza wersja bez cukru i dostarcza 3 kilokalorie w 100 mililitrach. Żabka korzysta z okazji i nie bierze jeńców. Tym tropem z pewnością pójdzie więcej firm. Moralne czy nie?”

- Syn mi pokazał ten filmik - opowiada pani Edyta z Bydgoszczy, mama 17-letniego Maksymiliana. - Jak to komentuje młodzież? Maks powiedział: „Mamo, czysty biznes, bo teraz, żeby dostać kopa, trzeba kupić nie jedną, a dwie puszki. Koledzy tak robią, no chyba że w towarzystwie jest ktoś pełnoletni i kupi dla wszytkich zwykłe energetyki".

„Zgodnie z obowiązującymi zapisami prawa, napoje zawierające ponad 150 mg/l kofeiny lub tauryny są sprzedawane w naszych sklepach wyłącznie osobom pełnoletnim” - odpowiada nam biuro prasowe Żabki. „W przypadku wątpliwości co do wieku klienta, sprzedawca prosi o okazanie dokumentu potwierdzającego pełnoletność. Napoje, których zawartość kofeiny wynosi poniżej 150mg/l nie są napojami energetycznymi w rozumieniu Ustawy o zdrowiu publicznym, nie mogą być nazywane napojami energetycznymi i nie ma żadnej podstawy prawnej do odmowy ich sprzedaży”.

W biurze prasowym Żabki dodają, że zgodnie z Ustawą ograniczenie sprzedaży dotyczy wyłącznie napojów energetycznych, czyli tych zawierających ponad 150 mg/l kofeiny lub tauryny: „Produkty o mniejszej zawartości kofeiny są dostępne w ofercie większości sieci handlowych oraz w niezrzeszonych punktach sprzedaży, więc możliwość ich spożycia nie pojawiła się wraz z nowymi napojami dostępnymi na rynku i nie jest prawdą, że ich sprzedaż jest sposobem na omijanie zakazu. Zmiany, które zaszły w sposobie oznakowania asortymentu, jak i w naszej ofercie sprzedażowej, są naturalną konsekwencją obowiązujących przepisów. Oznaczenia kierowane są do wszystkich konsumentów i przestawiają w sposób czytelny produkty dozwolone dla różnych grup wiekowych. Nasi franczyzobiorcy, jak i sprzedawcy mieli obowiązek odbyć przygotowane przez nas szkolenie dot. odpowiedzialnej sprzedaży w/w produktów jeszcze przed wejściem przepisów w życie".

Wyszliśmy od przykładu Żabki w Bydgoszczy, ponieważ otrzymaliśmy taki sygnał, ale, oczywiście, podobne napoje są sprzedawane również w innych sklepach. Producenci już od jakiegoś czasu wprowadzają na rynek ich zamienniki.

Jak informuje też np. gazeta.pl., w sprzedaży pojawiły się „energetyki” dla niepełnoletnich. Na puszce jednego z takich produktów zaznaczono, że zawiera on 14 mg na 100 ml i jest „napojem gazowanym(...) z dodatkiem kofeiny i witamin”.

Przypomnijmy, od 1 stycznia 2024 roku obowiązuje całkowity zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18. roku życia. Na opakowaniu takiego produktu musi być napisane wyraźnie i czytelnie: „Napój energetyczny” lub „Napój energetyzujący”. Żeby nikt nie miał wątpliwości, że to napój z dodatkiem kofeiny lub tauryny.

Informacja powinna stanowić nie mniej niż 1/10 opakowania,co spowoduje, że będzie ona z pewnością zauważalna.

Ustawa przewiduje zakaz sprzedaży napojów z dodatkiem tauryny i kofeiny, gdzie ilość tych substancji przekracza 150 mg/l. Gdy substancji w napoju jest nawet ciut mniej zakaz, rzecz jasna, nie obowiązuje.

Kary w kontekście nowych zasad sprzedaży energetyków w Polsce dotyczą od 2024 roku zarówno sprzedawców, jak i producentów.

• Złamanie zakazu wiąże się z grzywną w wysokości do 2 tys. zł.
• Może dotyczyć np. kierowników sklepów czy barów, gdzie energetyki są dostępne.
• Zdecydowanie wyższe kary czekają producentów, którzy nie oznakują lub błędnie oznaczą puszki z napojami energetycznymi.
• Oni muszą liczyć się z grzywną do 200 tys. zł, a w skrajnych przypadkach z ograniczeniem wolności.