O wykorzystaniu seksualnym mogą świadczyć zmiany zachowania dziecka

Dzieci interesują się erotyką bardzo wcześnie. I nie ma w tym nic złego. Jednak pewne zachowania powinny być niepokojące, każą bowiem podejrzewać wykorzystanie seksualne.

Dziecko może być wykorzystywane na różne sposoby. Najbardziej dramatyczne jest zmuszenie do stosunku seksualnego. Wykorzystanie to jednak również dotykanie sfer intymnych w celu podniecenia się, lubieżne rozmowy i komentarze np. na temat wyglądu ciała dziecka, namawianie do oglądania scen erotycznych, dotykanie genitaliów, masturbacja, całowanie o charakterze seksualnym i inne czynności, w których dziecko jest narzędziem przyjemności seksualnej.

<!** reklama>

Pewne zachowania erotyczne pojawiają się u dzieci naturalnie. Gdy przedszkolak patrzy, jak drugi siusia, wychyla się, aby zobaczyć jego narządy płciowe, a nawet ich dotyka, to najczęściej objaw zwykłego zainteresowania otoczeniem. Także masturbacja dziecięca jest w normie. Dwu-, trzylatki odkrywają, że dotykanie genitaliów jest przyjemniejsze niż dotykanie nosa czy ręki. To dotykanie psycholodzy nazwali, być może niezbyt fortunnie, masturbacją dziecięcą. Pojawia się ona np. przy okazji ubierania się, zabawy, mycia, niejako przypadkowo, ma charakter przemijający i jest motywowana zainteresowaniem, zabawą itp. Czasem dziecięca masturbacja ma rozładować stres. Wtedy występuje w określonych sytuacjach i mija po wyeliminowaniu źródła przykrych emocji.

Zachowania seksualne mogą jednak przekraczać to, co wynika z normalnego rozwoju. Jednym z głównych objawów wykorzystania seksualnego jest nadmierna erotyzacja zachowań dziecka. Masturbacja przybiera wtedy bardzo nasilone formy, jest demonstracyjna, podobna do masturbacji dorosłych, szokująca. Znaczącym objawem jest też nieadekwatna do wieku wiedza na temat seksu: dziecko rysuje narządy płciowe lub stosunek, pozycje seksualne. Może w zachowaniach ujawniać tę wiedzę: imituje stosunek, siada w wyzywających pozycjach, obnaża się demonstracyjnie. Alarmującym objawem jest używanie nieadekwatnego do wieku słownictwa na temat seksu, nadmierne zainteresowanie seksem, opowieści o tym, że skrywa się tajemnicę itp. Może być odwrotnie - dziecko boi się rozbierać, ujawnia lęk przed narządami płciowymi itp.

Niepokojące, choć niekoniecznie świadczące o wykorzystaniu seksualnym, powinny być też nagłe zmiany w zachowaniu: przygnębienie, nieuzasadniony lęk, poczucie winy, samookaleczanie, powrót do ssania kciuka, moczenia, agresja, nadpobudliwość, dolegliwości somatyczne bez wyraźnych przyczyn (zwłaszcza bóle brzucha, okolic genitaliów, odbytu, wymioty).

Takie zachowania dziecka powinny wywołać interwencje dorosłych, niezależnie od tego, czy dzieci potwierdzają istnienie wykorzystania, czy nie. Ale, uwaga, zwłaszcza maluszki poniżej 3. roku życia są podatne na sugestie dorosłych, mają trudności z odróżnieniem faktów od fantazji a czasem przedstawiają sytuację w sposób, który ma dla dorosłych inną wymowę niż dla dziecka.