Prawo kierowcy do zadośćuczynienia

W Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapadł wyrok w dwóch podobnych sprawach. Bliscy ofiar wypadków drogowych będą mogli domagać się wypłaty zadośćuczynienia w ramach ubezpieczenia OC.
<!** Image 3 align=none alt="Image 223688" sub="Śmierć bliskich w wypadku drogowym to niepowetowana strata. Oprócz odszkodowania z tytułu ubezpieczenia OC, rodziny ofiar mogą od ubezpieczyciela żądać wypłaty zadośćuczynienia za straty moralne i psychiczne fot. thinkstock"> Mąż Katariny Hassovej ze Słowacji zginął w wypadku drogowym na terenie Czech. Mężczyzna jechał jako pasażer ciężarówki, jej kierowca spowodował śmiertelny w skutkach wypadek.

Pani Katarina zażądała w swoim imieniu i małoletniej córki wypłaty zadośćuczynienia. Ubezpieczyciel odmówił i sprawa trafiła do sądu. Wyrok sądu pierwszej instancji nakazał wypłatę na rzecz Katariny Hassovej 15 tysięcy euro, ale firma ubezpieczeniowa i tym razem odmówiła wypłaty zadośćuczynienia, twierdząc, że prawo do wypłaty tego świadczenia nie jest objęte umową OC.

<!** reklama>

Sprawa trafiła do sądu apelacyjnego, jednak tam nie znalazła swojego finału. W drugim procesie mieszkanka Łotwy, babcia Vitalijsa Drozdovsa żądała wypłaty zadośćuczynienia w wysokości 200 tys. łotewskich łatów (ok 1,2 mln zł) od ubezpieczyciela.

Kobieta wystąpiła do sądu w imieniu małoletniego wnuka, który stracił rodziców w wypadku drogowym po tym, jak firma ubezpieczeniowa wypłaciła jedynie 200 łatów zadośćuczynienia.

Łotyszka dwukrotnie przegrała w sądzie, wniosła skargę kasacyjną, a łotewski sąd zwrócił się o pomoc do Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.

Zarówno sąd słowacki jak i łotewski pytały, czy przewidziana w prawie unijnym wypłata obowiązkowego odszkodowania za uszkodzenie ciała, obejmuje także zadośćuczynienie dla bliskich osoby zmarłej w wypadku drogowym, a jeżeli tak, to czy prawo UE pozwala państwom unijnym ograniczyć maksymalną wysokość zadośćuczynienia.

Trybunał orzekł, że jeśli krajowe prawo pozwala domagać się wypłaty zadośćuczynienia za poniesioną krzywdę moralną, to takie świadczenie musi być objęte ubezpieczeniem OC. Dlatego Katarina Hassova i babcia Vitalijsa Drozdovsa powinny otrzymać rekompensatę.

W swoim wyroku sędziowie trybunału podkreślili, że zadośćuczynienie nie może być niższe od minimalnej kwoty objętej ubezpieczeniem z tytułu uszkodzenia ciała, przewidzianej w unijnej dyrektywie.

Unijna dyrektywa 84/5/EWG przewiduje, że ubezpieczenie OC musi obowiązkowo obejmować uszkodzenia ciała w wysokości co najmniej 1 mln euro na jednego poszkodowanego lub 5 mln euro na jedno zdarzenie (w tym drugim wypadku - niezależnie od liczby poszkodowanych).

Podobnie ubezpieczenie musi również obejmować szkody materialne w wysokości co najmniej 1 mln euro na jedno zdarzenie, niezależnie od liczby poszkodowanych.

Także w Polsce - od pięciu lat - bliscy osób, które zginęły w wypadkach, mogą starać się o wypłatę zadośćuczynienia - są to zazwyczaj kwoty do kilkudziesięciu tysięcy złotych. W przypadku osób starających się o otrzymanie takiej rekompensaty, sędziowie biorą pod uwagę to, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych w postaci „prawa do życia w rodzinie tworzonej przez wszystkich jej członków” czy „utrzymywania więzi rodzinnych” oraz sprawdzają, czy domagający się zadośćuczynienia prowadził ze zmarłym wspólne gospodarstwo domowe i jaka była rola ofiary w rodzinie.

Występujący o zadośćuczynienie najczęściej uzasadniają je poczuciem pustki, osamotnieniem, cierpieniami moralnymi, szokiem, wstrząsem psychicznym, niemożności odnalezienia się w nowej rzeczywistości.

O wypłatę zadośćuczynienia starać się mogą także dalsi krewni ofiar. W sierpniu bieżącego roku przed sądem apelacyjnym zapadł wyrok zasądzający na rzecz wujka dwuletniego chłopca, który zginął w wypadku, 40 tysięcy złotych.

Mężczyzna pracował w Irlandii, jednak często odwiedzał rodzinę i był bardzo z nią zżyty. Kupował chłopcu prezenty, opiekował się nim i poświęcał mu swój czas. Po śmierci chłopca mężczyzna załamał się, odciął się od bliskich, porzucił pracę, popadł w alkoholizm i dopiero po trzech latach udało mu się wrócić do rzeczywistości.

W tej sprawie zadośćuczynienie otrzymali dwaj inni wujkowie dwulatka. Jeden z nich dostał 35 tys. zł, drugi 20 tys. zł.**

Z POLSKIEJ WOKANDY

• 11 października 2013 r. - SądApelacyjny w Białymstoku uznałśmierć ojca i siostry za utratęnie tylko członków rodziny, alei osób, na które zawsze możnabyło liczyć pod względem finansowymjak i psychicznymi nakazał wypłatę zadośćuczynieniaw wysokości 75 tys. złotych.**
• Lipiec 2013 r. - Sąd Apelacyjnyw Lublinie nakazał wypłacenie90 tysięcy złotych kobiecie,która straciła męża w wypadkudrogowym.
• Czerwiec 2013 r. - Gdańsk.Sąd Apelacyjny nakazał wypłatę80 tysięcy złotych zadośćuczynieniadla żony i 95 tys. zł dlacórki, argumentując, iż rodzinabyła bardzo ze sobą zżyta,a zmarły dla niej także ogromnymwsparciem finansowym(mężczyzna prowadził firmę i zatrudniał w niej, m.in. zięcia).