Tajemniczy budynek na Bydgoskim Przedmieściu

- Coś się dzieje z budynkiem na początku ulicy Mickiewicza. To taki niewielki drewniany domek na zapleczu kamienicy nr 1-3-5 - zgłasza nam pan Kamil z Bydgoskiego Przedmieścia. - Od kilku dni uwijają się tam jacyś ludzie, wynoszą wszystko ze środka, między innymi drzwi. Mam nadzieję, że nie jest to przygotowanie do rozbiórki. Budynek nie jest w najlepszym stanie, jednak jest jednym z niewielu obiektów drewnianych i na pewno ma bardzo ciekawą historię.

Jak informuje nas Czytelnik, ekipa sprzątająca miała podjechać na miejsce pracy furgonetką Zakładu Gospodarki Komunalnej.
- Wszystko jest pod kontrolą - uspokaja nas Mirosława Romaniszyn, miejski konserwator zabytków w Toruniu. - Trwają tam właśnie prace związane z przystosowaniem mieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej.

Zobacz także: Kiedy procesy toruńskich sędziów? Dlaczego to tyle trwa?

Budynek stoi na zapleczu jednej z najciekawszych kamienic Bydgoskiego Przedmieścia, jaką tuż przed pierwszą wojną światową zbudował toruński kupiec Gustaw Ackermann.

Kamienicę przy ulicy Mickiewicza 1-3-5 zaprojektował wspominany niedawno na naszych łamach architekt Philipp Dexheimer. Ten sam, któremu swój kształt zawdzięcza kamienica Franza Zährera przy ulicy Mickiewicza 28. W kamienicy znajdowała się winda. Jej szyb, choć pozbawiony kabiny i mechanizmu, ale za to z pozostałościami podświetlanych tabliczek informujących o tym, że winda jest w ruchu, zachował się do dziś.

Czy składająca się z dwóch części - murowanej i drewnianej - oficyna także pamięta tamte czasy? Może być starsza. Szczególnie interesująco wygląda pod tym względem fragment drewniany w stylu uzdrowiskowym.

Do pierwszych lat XX wieku wojsko nie pozwalało stawiać na tych terenach żadnych trwałych budowli, nie oznacza to jednak, że grunty przy wewnętrznej linii umocnień leżały odłogiem. Swoje ogrody i domki letniskowe mieli tu bogatsi torunianie, niedaleko - przy obecnej ulicy Krasińskiego 15 - daczę posiadał na przykład honorowy obywatel miasta Ernst Lambeck, który w Toruniu po raz pierwszy na ziemiach polskich wydrukował „Pana Tadeusza”.

Działkę od jego spadkobierców odkupił później przedsiębiorca budowlany i brukarz Julius Grosser i po zniesieniu ograniczeń budowlanych postawił na niej piękną willę zaprojektowaną przez berlińskich mistrzów secesji z biura architektonicznego Erdmann & Spindler. Ta sama spółka opracowała także projekt kamienicy przy ulicy Bydgoskiej 50-52.

Willa Grossera, jak wiadomo, została zrujnowana, później kilka razy podpalona i ostatecznie przeniesiona oraz odbudowana przez pasjonata pod Golubiem-Dobrzyniem. Nadal figuruje w rejestrze zabytków, chociaż już nie toruńskich.

Wracając do budynku na zapleczu kamienicy przy ulicy Mickiewicza 1-3-5. Według toruńskiego geoportalu powstał on w 1906 roku, jednak do tej daty przywiązywać się raczej nie należy. Podana tam data powstania sąsiedniej kamienicy z pewnością nie jest właściwa. Interesujący nas budynek (najprawdopodobniej on) jest już zaznaczony na mapie dołączonej do wydanego w 1903 roku przewodnika Reinharda Uebricka.

Wygląda więc na to, że dom, który zainteresował naszego Czytelnika, jest starszy od kamienicy, niestety informacji o nim jest bardzo niewiele. Z pewnością coś ciekawego na ten temat uda się znaleźć w Archiwum Państwowym. Bardzo dziękujemy zatem panu Kamilowi za podrzucenie ciekawego tropu.

W Toruniu wiele razy skromne budowle okazywały się niezwykłymi o bardzo bogatej historii. Czy tak będzie w tym przypadku? Z przyjemnością sprawdzimy, a efektami tych poszukiwań się podzielimy na łamach.

NowosciTorun