Tak mieszkańcy regionu symulowali na chorobowym w 2023 roku. Wiemy, komu ZUS zabrał zasiłek

W większości przypadków osoby na zwolnieniu lekarskim zostały przyłapane na pracy zarobkowej. Pewien mężczyzna, zamiast się leczyć, pracował jako DJ w klubie. Z kolei lekarz przebywający na zwolnieniu lekarskim z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, wystawił zwolnienie lekarskie „na telefon” na prośbę członka rodziny dla osoby trzeciej. Inny mieszkaniec naszego regionu na zwolnieniu pomagał osobom trzecim w pracach budowlanych, a kolejny przy organizacji imprez kulturalnych np. koncertów, festynów.

Wiele osób nadużywa L4 wykorzystując je niezgodnie z zaleceniem lekarskim, np. remontując mieszkanie czy traktując zwolnienie jak dodatkowy urlop i wyjeżdżając na odpoczynek. Pewien mężczyzna w trakcie świadczenia rehabilitacyjnego wykonywał prace remontowe budynku wielorodzinnego. Świadczenie było przyznane w związku ze schorzeniem kręgosłupa. Ubezpieczony mimo, że był widziany przez osoby kontrolujące przy remontowanym budynku, zaprzeczał, że pracuje. ZUS nie dał wiary wyjaśnieniom i odmówił prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Inny pan w czasie zwolnienia lekarskiego wyjechał na jednodniową wycieczkę do Pragi i wstawił zdjęcia na portalu społecznościowym.

Była też mieszkanka Pomorza i Kujaw, która w trakcie pobytu na L4 poleciała na wakacje do Turcji i z tego powodu straciła zasiłek za cały okres zwolnienia. Pieniądze musiał oddać także mężczyzna, który w trakcie zwolnienia lekarskiego wykonywał prace remontowe związane z naprawą dachu. Inny ubezpieczony pomagał przy budowie kurnika. Przykładem nieprawidłowego wykorzystania zwolnienia lekarskiego był także udział w regatach, pikiecie w urzędzie czy praca w komisji wyborczej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumował wyniki kontroli zwolnień lekarskich prowadzonych w 2023 roku. Wskutek tego do ZUS-u wróciło niemal 177 mln zł, z czego 8,8 mln zł z województwa kujawsko-pomorskiego (w 2022 roku było to 8,1 mln zł).
Więcej było też kontroli zwolnień w Kujawsko-Pomorskiem. W 2023 roku bydgoski i toruński Oddział ZUS przeprowadziły blisko 33,9 tys. kontroli zwolnień, czyli o 1,4 tys. więcej niż w 2022 roku.

- Były to zarówno kontrole prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy, czyli weryfikacja przez lekarza orzecznika ZUS-u czy osoba na zwolnieniu jest nadal chora, a zwolnienie zasadne, jak i kontrole ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy zgodnie z ich celem. Taką kontrolę wykorzystywania zwolnień mogą również przeprowadzić pracodawcy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych - wyjaśnia Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Jakie konsekwencje czekają na tych, co kombinują?

Osoby, które niewłaściwie korzystają ze zwolnienia lekarskiego, muszą liczyć się z tym, że stracą prawo do świadczenia chorobowego za cały okres kontrolowanego zwolnienia. W takich sytuacjach ZUS wstrzymuje wypłatę świadczenia, a jeżeli zostało już wypłacone, nakazuje jego zwrot. Natomiast przy kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jeśli okaże się, że osoba sprawdzana przez lekarza orzecznika ZUS-u jest już zdrowa, to dochodzi do skrócenia zwolnienia lekarskiego. W takiej sytuacji ubezpieczony zachowuje prawo do świadczenia chorobowego tylko do dnia badania.

Kontrole to nie wszystko. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma również obowiązek obniżyć wysokość świadczeń chorobowych osobom, którym ustał tytuł do ubezpieczenia. Zasiłek czy świadczenie rehabilitacyjne nie może być wtedy wyższe niż przeciętne wynagrodzenie krajowe. W 2023 roku w całym kraju z tego powodu obniżono wypłaty o 147,6 mln zł, na Pomorzu i Kujawach - o 7,4 mln zł.