Tłusty czwartek. Prosty przepis na doskonałe pączki! Krok po kroku. Jak upiec pyszne pączki? Ile kalorii ma pieczony pączek?

Zobacz wideo: Wyższa emerytura? Ostatni dzwonek na złożenie wniosku

W pewnej porze roku chrześcijanie dostają wariacji i dopiero jakiś proch sypany im w kościele na głowy leczy takową” - taką relację przekazał tureckiemu sułtanowi jego poseł przebywający w Polsce. Było to w XVI wieku, a pisząc o „wariacji” dyplomata miał na myśli hulanki, jakie obserwował w Polsce w ostatnich dniach karnawału. Jego sprawozdanie przytaczamy za etnografem dr. Damianem Kasprzykiem.

Czwartek tłusty i swawolny

Ostatni tydzień karnawału - który rozpoczyna się w czwartek zwany tłustym, a kończy we wtorek przed środą popielcową, gdy to na głowy wiernych leci w kościele ów „leczniczy” proch - był czasem hucznych zabaw. Szczególny charakter wśród tych swawoli miały babskie combry. Najsławniejszy comber urządzały krakowskie przekupki, porywając do zabawy nawet opornych mężczyzn (o ile nie wykupili się odpowiednim datkiem). Tańce i pijatyki combrowe odbywały się na rynku w Krakowie nawet i przez kilka dni.

Trudno dziwić się tym „wariacjom” na koniec karnawału. Zbliżał się przecież coroczny, długi czas wstrzemięźliwości, czyli Wielki Post, przed którym szorowano garnki tak, by nie pozostała w nich choćby kropla tłuszczu.

W bogatych domach uczty kończące karnawał obfitowały w mięsiwo podawane na różne sposoby. Ubożsi jedli potrawy mniej wyszukane, ale koniecznie z omastą. A pączki? Były, chociaż inne od tych, którymi zajadamy się współcześnie. Wyrabiano je z chlebowego ciasta i nadziewano... słoniną.

Pączkiem w oko

Zwyczaj objadania się w tłusty czwartek pączkami znany był w Polsce już w XVII wieku, początkowo w miastach. Na wsiach pojawił się dużo później.

W wersji na słodko pączki najpierw zagościły na szlacheckich stołach. O słodkich smażonych bułeczkach przeczytać można w najstarszej znanej polskiej księdze kucharskiej „Compendium ferculorum, albo zebranie potraw” wydanej w roku 1682, a napisanej przez Stanisława Czernieckiego. Kuchmistrz magnackiego rodu Lubomirskich zamieścił tam przepis na „piroszki” z nadzieniem różanym.

Jędrzej Kitowicz, autor słynnego, stworzonego pod koniec XVIII w. „Opisu obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III” też wspominał o pączkach, których przygotowywanie bardzo się „wydoskonaliło”. „Staroświeckim pączkiem trafiwszy w oko mógłby go podsinić, dziś pączek jest tak pulchny, tak lekki, że ściśnięty w ręku znowu się rozciąga i pęcznieje do swojej objętości” - pisał Kitowicz.

Tłusty czwartek. Przepisy na pyszne pączki!

Jak przyrządzić pączki, by nie podsiniały oczu, ale rozpływały się w ustach? Oto przepisy - tradycyjny ze starej książki kucharskiej i autorstwa znanego blogera kulinarnego.

Pączki według „Dobrej kuchni”
Składniki na ciasto:

• 50 dag mąki,
• 10 dag masła,
• 5 żółtek,
• 5 dag drożdży, szklanka mleka,
• 10 dag cukru,
• pół laski wanilii lub cukier waniliowy,
• sól do smaku.

Pozostałe składniki:

• 25 dag marmolady,
• 75 dag tłuszczu do smażenia,
• 5 dag cukru pudru.

Wykonanie.

Przygotować rozczyn drożdżowy z drożdży, cukru i lekko ogrzanego mleka, a następnie zagnieść z nim ciasto i odstawić do wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto grubo rozwałkować i wykrawać z niego krążki. Na jeden krążek nakładać marmoladę i przykrywać go drugim. Brzegi starannie zlepiać. Ułożyć pączki na wysypanej mąką stolnicy i odstawić w ciepłe miejsce. Wyrośnięte pączki wkładać do rozgrzanego tłuszczu (by sprawdzić temperaturę tłuszczu wrzucamy obrany ziemniak; jeśli się zrumieni, można smażyć pączki). Pączki smaży się na niezbyt silnym ogniu pod przykryciem. Gdy połowa pączka zanurzona w tłuszczu się zrumieni, odwrócić go i dosmażyć bez przykrycia. Pączki wyjmować na papierowy ręcznik, by odsączyć nadmiar tłuszczu, potem położyć na półmisek posypując cukrem pudrem.

Pączki według Roberta Makłowicza, dziennikarza, podróżnika, blogera kulinarnego
Składniki:

• 1 kg mąki pszennej,
• 10 dag drożdży,
• ¾ szklanki cukru,
• 1/2 litra mleka,
• 7 żółtek z dużych jajek,
• 1 całe jajko,
• 3 łyżki masła,
• 2 kieliszki spirytusu,
• szczypta soli,
• olejek cytrynowy albo pomarańczowy,
• 3-4 łyżeczki cukru waniliowego,
• 10 dag cukru pudru do posypania lub lukier (8 łyżek soku z cytryny, 4 łyżki wody przegotowanej gorącej,
• 24 łyżki cukru pudru).

Dodatkowo: skórka pomarańczowa, marmolada, 2 kg smalcu (najlepiej gęsiego).

Przygotowanie.
Krok 1. Przesiej mąkę i zmieszaj z solą. Drożdże utrzyj z łyżką cukru, dodaj 20 dag mąki, zalej mlekiem i wymieszaj tak, by konsystencja zaczynu przypominała kwaśną śmietanę. Odstaw w ciepłe miejsce, by rozczyn wyrósł. Żółtka i całe jajko utrzyj z cukrem waniliowym i zwykłym na kogel-mogel. Wlej do mąki rozczyn drożdżowy i utarte jajka. Wymieszaj drewnianą łyżką. Dodaj mleko, spirytus i wyrabiaj dłońmi, aż ciasto nie będzie kleić się do rąk, a na powierzchni zauważysz pęcherzyki powietrza.

Krok 2. Do masy w trakcie wyrabiania dodawaj stopniowo roztopione masło. Wyrobione ciasto uformuj w kulę, oprósz mąką, nakryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce, by podwoiło swoją objętość. Gdy wyrośnie, rozwałkuj i wykrawaj krążki. Na każdym ułóż pół łyżeczki marmolady, zlep i uformuj kulki. Na posypanej mąką stolnicy układaj je zlepioną częścią do dołu, przykryj ściereczką i poczekaj aż podwoją objętość.

Krok 3. W garnku roztop smalec. Gdy kawałek ciasta wrzucony do garnka wypływa i się rumieni, można smażyć pączki. Pączki wysmaż z każdej strony i wyjmij na papierowy ręcznik, który wchłonie nadmiar tłuszczu. Gdy wystygną, oprósz je cukrem pudrem. Możesz zrobić lukier. Sok z cytryny, wodę i cukier utrzyj na gładką masę. Posmaruj pączki lukrem i udekoruj skórką pomarańczową.

A ile kalorii dostarcza pączek? Podobno tyle, ile połowa pożywnego obiadu. Zatem dwa pączki to drugi obiad! No ale przecież po karnawale przychodzi post...