VIP pasje - W kręgu słów

Rozmowa z JOANNĄ GÓRSKĄ, współtworzącą wraz z Rafałem Góralskim grupę artystyczną Galeria Rusz, która specjalizuje się w kreowaniu i prezentacji sztuki w przestrzeni miejskiej - od 1999 roku prowadzi własną galerię bilbordową przy Szosie Chełmińskiej 37 w Toruniu, a od 2008 roku organizuje Międzynarodowy Festiwal Sztuki na Bilbordach Art Moves.

<!** reklama>

Jest Pani artystką zaangażowaną społecznie. W swoich pracach namawia Pani odbiorcę do „przeramowania” widzenia pewnych zjawisk. Pani prace poruszają torunian i odwiedzających miasto gości. Co pasjonuje i porusza Joannę Górską?

Pasjonuje mnie język - odkrywanie tego, jak wyraża on naszą kulturę, to, kim jesteśmy. Dociekam, jak znaczenia słów oddają nasze przekonania i co my, jako Polacy, uważamy. Porównuję, jak słowa określają daną rzecz (pojęcie, zjawisko) w języku polskim i w innych językach.

Czy może Pani podać jakiś przykład?

Na przykład w języku angielskim urzędnik państwowy nazywany jest „civil servant”. „Servant” to służący, a więc pojęcie urzędnika państwowego związane jest ze służbą. W języku polskim zaś pojęcie urzędnika związane jest z rządzeniem - od rządzić, urządzić, zarządzać. My, Polacy, widzimy urzędnika jakby od drugiej strony niż jest on postrzegany przez społeczeństwa anglojęzyczne.

Kiedy napotykam słowo, to interesuje mnie to, jaki jest jego człon główny i od czego wzięło się jego znaczenie, jakimi drogami dotarło ono do nas. Tę moją pasję mogę porównać do działania ludzi, którzy szukając swojej genealogii docierają do informacji o bardzo odległych przodkach.

Często dokonuje Pani tak głębokiej analizy słów? Zapewne dobrze posługuje się Pani językiem angielskim.

Angielski znam dosyć dobrze, poza tym częściowo niemiecki, francuski i łacinę. Słowa do porównywania i analizowania napotykam podczas czytania książek. Dzięki analizie wiem, że gdzie indziej coś funkcjonuje inaczej. Często w moich pracach odwołuję się do przekonań, zakorzenionych w społeczeństwie, a mających swoje odbicie w języku.

A jakie są inne Pani pasje?

Dużą rolę w moim życiu odgrywa przyroda, z którą jestem związana od dziecka. Bardzo lubię spędzać czas na łonie natury - spacerować, obserwować życie roślin i zwierząt. Pozwala mi to relaksować się, regenerować siły i mieć energię do działania. Moją pasję jest zwłaszcza obserwowanie życia ptaków przez lornetkę.

Gdzie Pani prowadzi te obserwacje?

Najczęściej w parku na Bydgoskim Przedmieściu. Tutaj podczas jednej wizyty można dostrzec i 20 różnych ptasich gatunków. Oprócz tych najbardziej popularnych jak gawrony, sroki, kawki czy sikorki można napotkać na przykład żółtą wilgę, wyglądającą jak ptak egzotyczny.

Ja znam wilgę jedynie z ilustracji

Razem z Rafałem widzieliśmy wilgę z pisklakiem właśnie w parku. Spotykamy tam rudzika - ładnie śpiewającego ptaka z rdzawą plamą u podgardla, kosa, szpaka, trzciniaka, przechadzające się bociany, przelatujące gęsi. Dużo jest myszołowów i pustułek. Kiedy spotykam osobnika nieznanego mi gatunku, to staram się go poznać. W Internecie są strony z nagranymi ptasimi głosami, pozwalające na identyfikację po śpiewie - w taki sposób zidentyfikowaliśmy trzciniaka, zamieszkującego nad Martówką, który wydaje charakterystyczny głośny dźwięk.

Wielokrotnie widywałem Panią na rowerze - czy jazda na „dwóch kółkach” to kolejna pasja?

Lubię rower. Dopóki z Rafałem nie mieliśmy samochodu, rowery służyły nam jako podstawowy środek lokomocji. Ze względów praktycznych obecnie częściej używamy samochodu, jednak dla rekreacji jeździmy na rowerach - najczęściej duktami na Barbarkę bądź do Przysieka. Lubię też jazdę na rolkach i na łyżwach.