Żydowskie więźniarki doczekają się pomnika

Władze województwa oraz gospodarze gminy Łysomice przygotowują się do uroczystości odsłonięcia pomnika ofiar niemieckiego obozu w Chorabiu pod Toruniem.

Obóz ten był jedną z filii KL Stutthof, latem 1944 roku okupanci uwięzili w lasach niedaleko Barbarki około dwóch tysięcy Żydówek, pochodzących głównie z Węgier oraz krajów nadbałtyckich. Kobiety zostały zmuszone do niewolniczej pracy przy budowie fortyfikacji wokół Torunia. Większość z nich tego nie przeżyła, reszta została zamordowana zimą 1945, lub pognana w marszu śmierci w stronę Człuchowa.

Podobnych obozów w okolicach Torunia działało pod koniec wojny kilka. Ofiary Bocienia, Grodna, Szerokopasu czy Mierzynka doczekały się już upamiętnienia. Jedynie w Chorabiu nikt jeszcze nie odmówił żydowskiej modlitwy za zmarłych.

Czytaj też: Już w czwartek matura

Na temat Żydówek z Chorabia pisaliśmy wiele razy. O ich upamiętnienie apelowaliśmy m.in. jesienią 2011 roku, publikując wspomnienia Marianny Ulawskiej, która była świadkiem tego, co się za drutami obozu działo. Otrzymaliśmy wtedy obietnicę z Urzędu Marszałkowskiego, że w Chorabiu stanie pomnik.

W 2015 roku z apelem o udokumentowanie dziejów obozu, rozpropagowanie wiedzy o nim oraz upamiętnienie wystąpili do Urzędu Marszałkowskiego prof. Roman Czaja - sekretarz generalny Towarzystwa Naukowego w Toruniu i prof. Waldemar Rozynkowski - dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki UMK. Oświaty kaganek już płonie, zasilany efektami badań. Pomnik też jest już gotowy.

- Projekt obelisku opracował profesor Andrzej Borcz - mówi Marcin Swaczyna, pełnomocnik zarządu województwa ds. kombatantów i osób represjonowanych. - Przewidywany termin odsłonięcia z udziałem przedstawicieli ambasad Izraela, Litwy i Węgier, środowisk żydowskich, członków Polsko-Izraelskiej Grupy Parlamentarnej, władz samorządowych różnego szczebla i lokalnej społeczności to połowa maja.

NowosciTorun