A w Osieku nad Wisłą nakręcono "žPaństwo wojny"...

Ta galeria powstała w 1978 roku w prywatnym mieszkaniu na dziewiątym piętrze wieżowca na „łódzkim Manhattanie”.

<!** Image 3 align=none alt="Image 198605" sub="Andrzej Partum - „Milczenie awangardowe”, kadr z filmu „Żywa galeria” Józefa Robakowskiego (1974-1975). Fot. Archiwum Galerii">

Właścicielami mieszkania i założycielami salonu wystawowego byli awangardowy plastyk, fotografik i filmowiec, wywodzący się z toruńskiego środowiska artystycznego, wykładowca łódzkiej filmówki Józef Robakowski i jego ówczesna żona, aktorka Małgorzata Potocka. <!** reklama>

Galeria Wymiany powstała z potrzeby spotkań twórców poza oficjalnymi instytucjami artystycznymi. Odbywały się w niej dyskusje, pokazy filmów i sztuki wideo. Szczególnie ważną rolę ten salon niezależnych odgrywał w latach 1982-1988, integrując życie artystyczne.

Jednocześnie zgromadzony tam - jak wskazuje nazwa miejsca - przede wszystkim poprzez wymianę z artystami z kraju i zagranicy, zbiór prac i dokumentów ilustruje, jak zmieniała się polska sztuka awangardowa w XX wieku. Wśród obrazów, rysunków, grafik, fotografii, filmów i wydawnictw w zbiorach Galerii Wymiany są prace wybitnych artystów,, m.in. Henryka Stażewskiego i Andrzeja Pronaszki, legendarnej grupy Łódź Kaliska i powstałej w Toruniu grupy fotograficznej Zero 61.

W toruńskim CSW można przyjrzeć się działalności Galerii Wymiany. Jak piszą organizatorzy wystawy, chodzi o przybliżenie jednego ze znaczących miejsc niezależnej sztuki w PRL.

A skąd wziął się tytuł wystawy - „Państwo wojny”? Tak zatytułowano film, nakręcony w 1982 roku, w stanie wojennym, w podtoruńskim Osieku nad Wisłą. To dzieło grupy artystów (opracowane przez Józefa Robakowskiego), w dużej mierze improwizowane, pełne ironii, absurdu, ale i niepokoju.

Na wystawie celowo nie ma listy nazwisk autorów. Pokazuje ona bowiem głównie zespołowe działania ludzi skupionych wokół Galerii Wymiany.

Kuratorzy wystawy szczególną uwagę zwrócili na dwa głośne przedsięwzięcia - „Konstrukcję w procesie” z 1981 roku i „Lochy Manhattanu” z 1989. Ta ostatnia akcja, jak pisze Krzysztof Jurecki z Muzeum Sztuki w Łodzi, była wyjściem w przestrzeń publiczną na zakończenie bojkotu oficjalnych miejsc wystawienniczych.

Jednocześnie z „Państwem wojny” w CSW otwarto wystawę „Józef Robakowski. Moje własne kino”, Prezentuje ona filmy, realizacje wideo, rejestracje działań performance, instalacje i fotografie, stworzone od początku lat 60. XX wieku przez tego jednego z najważniejszych twórców współczesnej polskiej sztuki. (mkr)

• „Państwo wojny. Prace z kolekcji Galerii Wymiany” i „Józef Robakowski. Moje własne kino” - Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”
• Wystawy czynne do 30 grudnia