Co jest podstawą do renty rodzinnej?

Zgodnie z Ustawą o emeryturach i rentach, z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje małżonce rozwiedzionej lub wdowie renta rodzinna, jeżeli w dniu śmierci męża miała prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową - wyjaśnia adwokat Mariusz Lewandowski.

Zobacz także: 500 plus. Zmieniają się zasady przyznawania świadczeń

Warto podkreślić, że Trybunał Konstytucyjny wprost wskazał, że taka regulacja jest niezgodną z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa, albowiem przepisy ustawy nie przewidują, że również małżonka rozwiedziona lub wdowa, która otrzymywała alimenty na podstawie zwykłej umowy pisemnej lub ustnego porozumienia, może skutecznie ubiegać się o rentę rodzinną.

A jak jest w praktyce?

W ślad za rozstrzygnięciem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2014 roku ukształtowała się praktyka sądowa, z której wynika, iż rozwiedzionej kobiecie, która porozumiała się z byłym mężem co do alimentowania przez niego jej osoby, również może przysługiwać renta rodzinna, nawet jeśli w wyroku ani w ugodzie sądowej nie zawarto rozstrzygnięcia co do alimentów na jej rzecz.

Zobacz także: Czy testament ustny jest ważny? [PORADA PRAWNIKA]

Trybunał Konstytucyjny, a potem Sąd powszechne zgodnie uznały, że nie mogą być w gorszej sytuacji odnośnie możliwości uzyskania renty rodzinnej kobiety, które były alimentowane przez byłych mężów zgodnie z ustnym porozumieniem lub deklaracją byłych małżonków.

Takie podejście organu rentowego ZUS nie może znajdować uzasadnienia, tym bardziej że w prawie rodzinnym to właśnie porozumienia między stronami bez ingerencji sądu powinny zawsze być na pierwszym planie, a dopiero, gdy ugodowe ustalenia i porozumienie nie mogą być osiągnięte, Sąd Rodziny winien podejmować odpowiednie inicjatywy. W rezultacie nawet jeśli wdowa/kobieta rozwiedziona nie miała w wyroku określonych alimentów od męża, a była przez niego alimentowana, może wystąpić do Sądu o przyznanie jej renty rodzinnej.

Konieczni są świadkowie

W tym miejscu wymaga podkreślenia, że to na w/w kobiecie będzie spożywał ciężar dowodu w procesie sądowym, czyli wykazania, że były mąż ją alimentował. W tym zakresie niezbędne będą zeznania świadków, którzy mają wiedzę o tym fakcie (najlepiej osobiście widzieli przekazanie środków albo mieli wiedzę w tym zakresie bezpośrednio od stron), pokwitowania lub potwierdzenia przelewów (o ile wpłaty były dokonywane na rachunek bankowy).

Zobacz także: Porady prawnika. Umowa o przejęciu długu

Organ rentowy ZUS dość sceptycznie podchodzi do takich przypadków - wniosków o przyznanie renty rodzinnej i najczęściej sprawy te trafiają na wokandy sądów ubezpieczeniowych, które wydają wyrok po gruntownym zbadaniu sprawy i przeprowadzeniu wszystkich dowodów.