Matura z języka polskiego 2024 na poziomie rozszerzonym. Co było na egzaminie? Jakie tematy wypracowań? Oto najważniejsze informacje

Matura z języka polskiego na poziomie rozszerzonym odbyła się 20 maja 2024 o godz. 9.00-12.30. Egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie podstawowym odbył się natomiast 7 maja.

Czas przeznaczony na pracę ucznia wynosił 210 minut (mógł on zostać wydłużony w przypadku uczniów ze specjalnymi potrzebami). Zdający mieli do wyboru dwa tematy i musieli napisać wypracowanie zawierające minimum 500 wyrazów. Można za nie otrzymać maksymalnie 35 punktów. Maturzysta musiał odwołać się do lektur/utworów/kontekstów zawartych w poleceniu, a więc:

• wybranej lektur obowiązkowej lub podanej lektury obowiązkowej;
• utworów literackich z dwóch różnych epok;
• wybranego kontekstu.

Z relacji uczniów wynika, że tematy wypracowań na rozszerzeniu z polskiego dotyczyły pojęcia synkretyzmu i jego roli w literaturze oraz sposobów kreowania przestrzeni w tekście literackim i funkcji jakie te kreacje pełnią na podstawie „Sklepów cynamonowych” Brunona Schulza.

Ogólne wymagania egzaminacyjne na maturę z języka polskiego (poziom rozszerzony):

• Kształcenie literackie i kulturowe (m.in. Rozumienie konieczności zachowania i rozwoju literatury i kultury w życiu jednostki oraz społeczeństwa, znajomość wybranych utworów z literatury polskiej i światowej oraz umiejętność mówienia o nich z wykorzystaniem potrzebnej terminologii, kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury oraz innych tekstów kultury, a także ich wzajemnej korespondencji);
• Kształcenie językowe (m.in. wzbogacanie umiejętności komunikacyjnych, stosowne wykorzystanie języka w różnych sytuacjach komunikacyjnych, uwrażliwianie na piękno mowy ojczystej, wspomaganie rozwoju kultury językowej, doskonalenie umiejętności posługiwania się poprawną polszczyzną);
• Tworzenie wypowiedzi (m.in. doskonalenie umiejętności wyrażania własnych sądów, argumentacji i udziału w dyskusji, doskonalenie umiejętności retorycznych, w szczególności zasad tworzenia wypowiedzi spójnych, logicznych oraz stosowania kompozycji odpowiedniej dla danej formy gatunkowej);
• Samokształcenie (m.in. doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, oceny ich rzetelności, wiarygodności i poprawności merytorycznej, wyrabianie nawyku samodzielnej, systematycznej lektury).

Wymagania egzaminacyjne na maturę rozszerzoną z polskiego 2023 (ogólne i szczegółowe) znajdują się w Aneksie do Informatora 2023 i 2024 (Sprawdź całą listę wymagań egzaminacyjnych na maturę rozszerzoną z polskiego 2024).

Maturzysta, przystępujący do egzaminu z polskiego na poziomie rozszerzonym musiał znać lektury obowiązkowe. Ich lista jest dłuższa niż na tzw. podstawie. Poniżej zamieszczamy utwory, które trzeba znać.

Poziom podstawowy

• Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana Jan Parandowski,
• „Mitologia”, część I Grecja,
• Homer, „Iliada” (fragmenty),
• Sofokles, „Antygona”,
• „Lament świętokrzyski” (fragmenty),
• „Legenda o św. Aleksym” (fragmenty),
• „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (fragmenty),
• „Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu” (fragmenty),
• „Pieśń o Rolandzie” (fragmenty),
• Gall Anonim, „Kronika polska” (fragmenty),
• Dante Alighieri, „Boska Komedia” (fragmenty),
• Jan Kochanowski, „Odprawa posłów greckich”,
• Piotr Skarga, „Kazania sejmowe” (fragmenty),
• Jan Chryzostom Pasek, „Pamiętniki” (fragmenty),
• William Szekspir, „Makbet”,
• Molier, „Skąpiec”
• Adam Mickiewicz, „Konrad Wallenrod”,
• Adam Mickiewicz, „Dziady” cz. III,
• Juliusz Słowacki, „Kordian”,
• Bolesław Prus, „Lalka”,
• Eliza Orzeszkowa, „Gloria victis”,
• Henryk Sienkiewicz, „Potop”,
• Fiodor Dostojewski, „Zbrodnia i kara”,
• Stanisław Wyspiański, „Wesele”,
• Stefan Żeromski, „Przedwiośnie”,
• Tadeusz Borowski, „Proszę państwa do gazu”, „Ludzie, którzy szli”,
• Gustaw Herling-Grudziński, „Inny świat”,
• Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem”,
• Albert Camus, „Dżuma”,
• George Orwell, „Rok 1984”,
• Sławomir Mrożek, „Tango”,
• Marek Nowakowski, „Raport o stanie wojennym” (wybrane opowiadanie),
• „Górą Edek” (z tomu Prawo prerii),
• Jacek Dukaj, „Katedra” (z tomu „W kraju niewiernych”),
• Andrzej Stasiuk, „Miejsce” (z tomu „Opowieści galicyjskie”),
• Olga Tokarczuk, „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu „Gra na wielu bębenkach”),
• Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: bajki Ignacego Krasickiego, Dziady cz. II i Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Balladyna Juliusza Słowackiego.

Poziom rozszerzony

• Homer, „Odyseja” (fragmenty),
• Arystoteles, „Poetyka”, „Retoryka” (fragmenty),
• Platon, „Państwo” (fragmenty),
• św. Augustyn, „Wyznania” (fragmenty),
• św. Tomasz z Akwinu, „Summa teologiczna” (fragmenty),
• Michel de Montaigne, „Próby” (fragmenty),
• William Szekspir, „Hamlet”,
• Juliusz Słowacki, „Lilla Weneda”,
• Zygmunt Krasiński, „Nie-Boska Komedia”,
• realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, „Ojciec Goriot” lub Charles Dickens, „Klub Pickwicka”, lub Mikołaj Gogol, „Martwe dusze”, lub Gustaw Flaubert, „Pani Bovary”),
• Stanisław Wyspiański, „Noc listopadowa”,
• Franz Kafka, „Proces” (fragmenty),
• Michaił Bułhakow, „Mistrz i Małgorzata”,
• Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Szewcy”,
• Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu „Sklepy cynamonowe”,
• Tadeusz Konwicki, „Mała Apokalipsa”,
• Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania.

W wypracowaniu na poziomie rozszerzonym zdający mógł również odwołać się do lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej, nieujętych w wymaganiach egzaminacyjnych, a więc:

Poziom podstawowy

• William Szekspir, „Romeo i Julia”,
• Ignacy Krasicki, wybrane satyry,
• Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym „Romantyczność”,
• Bolesław Prus, „Z legend dawnego Egiptu”,
• Władysław Stanisław Reymont; „Chłopi” (tom I – Jesień),
• Stefan Żeromski, „Rozdzióbią nas kruki, wrony…”,
• Witold Gombrowicz, „Ferdydurke” (fragmenty),
• Józef Mackiewicz, „Droga donikąd” (fragmenty),
• Antoni Libera, „Madame”,
• Ryszard Kapuściński, „Podróże z Herodotem” (fragmenty),
• Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: „Zemsta” Aleksandra Fredry.

Poziom rozszerzony

• Arystofanes, „Chmury”,
• Wergiliusz, „Eneida” (fragmenty),
• François Rabelais, „Gargantua i Pantagruel” (fragmenty),
• Jan Kochanowski, „Treny” (jako cykl poetycki),
• Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie,
• Janusz Głowacki, „Antygona w Nowym Jorku”.

Lektury te są zapisane także w arkuszu maturalnym.

Sprawdź terminy kolejnych matur, które zostały zaplanowane w majowej sesji 2024:

20 maja 2024 (poniedziałek):

• godz. 9.00 – język polski (poziom rozszerzony),
• godz. 14.00 – język mniejszości narodowych (poziom rozszerzony).

21 maja 2024 (wtorek):

• godz. 9.00 – historia (poziom rozszerzony),
• godz. 14.00 – język hiszpański (poziom rozszerzony; poziom dwujęzyczny).

22 maja 2024 (środa):

• godz. 9.00 – informatyka (poziom rozszerzony),
• godz. 14.00 – historia sztuki (poziom rozszerzony).

23 maja 2024 (czwartek):

• godz. 9.00 – fizyka (poziom rozszerzony),
• godz. 14.00 – język włoski (poziom rozszerzony; poziom dwujęzyczny).

Egzaminy ustne zostały zaplanowane w terminach:

• od 11 do 16 maja (z wyjątkiem 12 maja);
• od 20 do 25 maja.

Wyniki matur 2024 zostaną ogłoszone 9 lipca