Najstarszy grób szamanki

Zespół archeologów, działający pod patronatem Hebrew University of Jerusalem, odkrył grób szamanki sprzed 12 tysięcy lat. Jest to najstarszy tego rodzaju pochówek na świecie.

<!** Image 2 align=right alt="Image 106680" sub="Grób natufijskiej szamanki sprzed 12 tysięcy lat. Odkryto tam 50 kompletnych skorup żółwi, dwie czaszki kuny, kości dzika, kości ze skrzydła orła i ogona krowy, a także z miednicy lamparta i stopy człowieka.">Grób odkryto, o czym archeolodzy poinformowali 4 listopada br., w jaskini na terytorium Galilei, na północy Izraela. W pobliżu znaleziono też cmentarz z 28 pochówkami ludzi z kręgu kultury natufijskiej.

W szamańskim grobie archeolodzy natrafili na szkielet kobiety oraz rozmaite artefakty i szczątki zwierzęce wskazujące na to, że praktykowano tam jakieś magiczne obrzędy. Chociaż znalezisko połączono z ludem Natufian, to dotąd nie znaleziono tak charakterystycznego pochówku w kręgu tej kultury. Jednocześnie jest to najstarszy grób na świecie, co do którego naukowcy są pewni, że spoczywa w nim osoba zajmująca się czarami i uzdrawianiem.

Współplemieńcy szamanki złożyli w jej grobie przedmioty, których przypuszczalnie używała za życia do odprawiania jakichś rytuałów. Odkryto tam 50 kompletnych skorup żółwi, dwie czaszki kuny, kości dzika, ze skrzydła orła i ogona krowy, a także z miednicy lamparta i stopy człowieka - te ludzkie kości pochodziły z ciała jakiegoś rosłego mężczyzny. Archeolodzy zakładają, że kobieta zajmowała wysoką pozycję społeczną, na co wskazuje wykonanie odrębnego grobu w specjalnym miejscu i jego specjalne wyposażenie. - Poświęcono wiele czasu i energii w przygotowywanie, wyposażenie i zasypanie grobu - powiedziała dziennikarzom dr Leore Grosman, kierująca wykopaliskami specjalistka z Instytutu Archeologii Hebrajskiego Uniwersytetu w Jerozolimie.

<!** reklama>Analiza kośćca wykazała, że kobieta w chwili śmierci miała około 45 lat i cierpiała na zmiany reumatyczne, utykała na jedną nogę. Zwłoki były zakryte dziesięcioma dużymi kamieniami - głazy umieszczono na głowie, ramionach i miednicy. - Możliwie, że w ten sposób chroniono ciało przed dzikimi zwierzętami - wyjaśniała dr Grosman w wypowiedzi dla izraelskiej prasy. - Możliwe jest też, że w ten sposób społeczność próbowała utrzymać szamankę i jej ducha wewnątrz grobu.

<!** Image 3 align=left alt="Image 106680" sub="Naszyjnik odkryty w El Wad, wykonany przez artystę z kręgu kultury natufijskiej">Naukowcy nie są do końca pewni roli, jaką pełniło aż 50 żółwi, których skorupy znaleziono w pochówku. Założono, że mogły być przyniesione w to miejsce żywe, a następnie je zjedzono w ramach uroczystości pogrzebowej. Alternatywnie przyjęto, że te zwierzęta włożono zmarłej do grobu jako strawę na podróż w zaświaty.

- Wszystkie te elementy, czyli rytuał pogrzebowy, metoda budowy i zakrycia grobu sugerują, że mamy do czynienia z pochówkiem pradawnej szamanki, najwcześniejszym znanym w archeologii. Jednocześnie wykazuje on cechy, na które nie natrafiono w jakimkolwiek pochówku Natufian i generalnie w epoce paleolitu - stwierdziła dr Grosman w wypowiedzi dla „Reutersa”. - Szamani odgrywali w dawnych społecznościach bardzo ważną rolę. Według wierzeń ich współplemieńców, wpływali oni na plony, pośredniczyli pomiędzy ludźmi a światem duchów, działali jako uzdrowiciele, magowie i należeli do władz wspólnoty.

Natufijczycy

Szamanka, jak przyjęli naukowcy, ze względu na czas i miejsce pochówku, należała do kręgu kultury natufijskiej. Zakłada się, że tę kulturę, odkrytą w latach 30. XX w. w miejscowości Wadi-An-Natuf stworzył lud, który jako pierwszy na świecie zaczął prowadzić osiadły tryb życia. Największy rozwój tej kultury miał miejsce pomiędzy rokiem 10500 a 9000 p.n e. Natufijczycy wytwarzali narzędzia i ozdoby z kamienia, głównie krzemienia, a także z rogu i kości.

Natufijczycy byli myśliwymi polującymi na antylopy oraz zbieraczami owoców, żołędzi, orzechów, orzeszków pistacjowych i dziko rosnących zbóż. Budowali osiedla, które użytkowali przez wiele lat, a ich kopulaste domy z kamienia i gliny były wznoszone na planie okręgu. Archeolodzy zakładają, że to przypuszczalnie Natufijczycy zbudowali w X - VII tysiącleciu p.n.e. pierwsze miasta w dziejach. W ostatnich latach wiele takich osad odkryto na terenach dzisiejszej Turcji, Syrii, Iranu i Izraela. Uczeni przyjmują też, że to ten lud w VIII tysiącleciu p.n.e. wynalazł uprawę zbóż oraz hodowlę zwierząt.

Fakty

Szamanizm

Jest to zespół praktyk i wierzeń, gdzie łącznikiem między światem materialnym a duchowym jest szaman - osoba o specjalnych zdolnościach.

Szamanizm występuje i dzisiaj w społecznościach plemiennych Syberii i środkowej Azji, stanowiąc tam fundament życia religijnego.

Naukowcy zakładają, że skoro ślady szamanizmu obecne są we wszystkich tradycyjnych religiach i na wszystkich kontynentach, to wierzenia te są bardzo dawne.