Pasja warta Orderu Uśmiechu, czyli jak namówić Polskę, żeby czytała dzieciom

<!** Image 3 align=none alt="Image 225563" sub="Elżbieta Olszewska Order Uśmiechu odbierze dzisiaj podczas uroczystości w Łodzi
Fot: Jacek Smarz">
- Udało się nam przełamać pewne stereotypy, przekonać rodziców, że czytanie dzieciom wspiera ich rozwój - mówi ELŻBIETA OLSZEWSKA, dyrektorka programowa Fundacji ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom, która nagrodzona została Orderem Uśmiechu.
O to odznaczenie wnioskowali mali podopieczni domów dziecka w Łodzi i Zamościu. Dlaczego?

Od pewnego czasu prowadzimy program „Generacje - kreacje”. Mówiąc w dużym skrócie, łączy on we wspólnych działaniach dzieci z domów dziecka z seniorami z uniwersytetów trzeciego wieku. Osoby, które dzieli różnica nawet kilku pokoleń, wspólnie chodzą do teatru, uczestniczą w warsztatach, malują. Ideą jest to, by dzieci z placówki znalazły w swoim życiu znaczącego dorosłego, kogoś, kto będzie tylko dla nich. I to się świetnie udaje. Obie strony zyskują przyjaciół. Ten projekt prowadzimy w dziewięciu miastach Polski, również w Toruniu. Na tej liście są też Zamość i Łódź.

Jaka była Pani reakcja na wiadomość, że otrzyma Pani Order Uśmiechu?

Bardzo emocjonalna. Po prostu się popłakałam ze wzruszenia. Od lat pracuję na rzecz dzieci, a to odznaczenie to jasny sygnał, że robię to dobrze. Nie mogłabym sobie wymarzyć lepszej nagrody.

Od początku działa Pani w Fundacji ABCXXI. To już 15 lat. Czy wasze akcje zmieniły Polskę i Polaków?

Dużo jest jeszcze do zrobienia. Przyznam jednak, że udało się nam przełamać pewne stereotypy, przekonać rodziców, że czytanie dzieciom wspiera ich rozwój. Martwią mnie jednak niektóre dzisiejsze rodziny. Prowadziłam kiedyś warsztaty w jednym z dużych warszawskich gimnazjów. Na koniec zapytałam rodziców, czy kochają swoje dzieci. Zdziwieni oczywiście powiedzieli, że tak. Potem zapytałam gimnazjalistów, czy czują się kochani. Kilkanaście procent z nich w swoich ankietach napisało, że na przykład rodzice kochają tylko brata, mama zajmuje się tylko swoim gachem, rodzice budują biznes, ja się nie liczę. Niestety, to przekonanie, że dajemy dzieciom wszystko, czego potrzebują, bywa fałszywe.

A jak to jest z tym głośnym czytaniem? Co ono daje?

O tym można mówić i mówić. Jest takie powiedzenie, że granice naszego świata określają granice języka. To właśnie dzięki głośnemu czytaniu, osłuchaniu się z mową dziecko uczy się komunikować ze społeczeństwem. Brak możliwości porozumienia z otoczeniem już na wczesnym etapie powoduje agresję, pojawia się argument pięści. Czytanie pozwala budować więzi, rodzi bliskość, przełamuje uprzedzenia. To jednocześnie proste i doskonałe.

Wiarą w moc głośnego czytania zarażają się szkoły i przedszkola. O to chodziło?

Z badań CBOS wynika, że 54 proc. rodziców deklaruje, iż codziennie czyta swoim dzieciom. Ponad 1,6 tys. przedszkoli i szkół włączyło się w naszą kampanię głośnego czytania i każdego dnia się to tam odbywa. Jednym z naszych celów jest łamanie typowego podejścia do nauki w szkole. Szczególnie w kwestii przedmiotów uznawanych za trudne, jak matematyka czy fizyka. Gdyby nauczyciel na takiej lekcji przeczytał dzieciom fragment ciekawej bądź zabawnej książki, atmosfera natychmiast stałaby się lżejsza. Gwarantuję, że potem nawet trudne treści łatwiej byłoby dzieciom zrozumieć i przyswoić.

Jakich zmian chciałaby Pani w polskich rodzinach?

Wielu dzisiejszych rodziców nie jest przygotowanych do tej roli. Nie mają odpowiednich wzorców. Chciałabym, żeby byli otwarci, chcieli słuchać innych. Życzyłabym sobie również, żeby rodzice, którzy deklarują, że dzieci są dla nich najważniejsze, rzeczywiście tak je traktowali. Badania pokazują, że statystyczny ojciec spędza z dzieckiem 7 minut dziennie, a matka zaledwie pół godziny. Tak nie traktuje się tego, co ma być dla nas priorytetem.