O katastrofalnym stanie muru wyznaczającego granicę toruńskiego cmentarza żydowskiego po raz pierwszy pisaliśmy w styczniu tego roku. Jeżeli na istniejącej od XVIII stulecia nekropolii jest pochowany jakiś właściciel cegielni bądź przedsiębiorca budowlany, to zapewne przewraca się w grobie. Cegły z cmentarnego muru, delikatnie mówiąc, nie są najlepszej jakości - po prostu się rozlatują. Na początku roku skontaktowaliśmy się w tej sprawie z Urzędem Miasta Torunia, skąd otrzymaliśmy następującą odpowiedź:
Polecamy
"Stan ogrodzenia dawnego cmentarza żydowskiego w Toruniu jest znany właściwym wydziałom. Poprzednie prace remontowe były wykonywane w roku 2014. Jego aktualny stan i dalsze prace będą przedmiotem ustaleń między Gminą Miasta Toruń a Gminą Żydowską, z którą, z racji miejsca pochówku, należy uzgadniać wszelkie działania".
Dlaczego nie ma czegoś takiego jak były cmentarz żydowski?
To prawda, starsi bracia w wierze traktują cmentarze zupełnie inaczej niż chrześcijanie. Kiedyś tłumaczyła to nam nieżyjąca już niestety dr Ninel Kameraz-Kos z Żydowskiego Instytutu Historycznego.
- Brak nagrobków nie oznacza wcale, że cmentarz staje się byłym cmentarzem - mówiła autorka książki "Święta i obyczaje żydowskie". - Najważniejsze jest to, co kryje ziemia, grób nie może być w żaden sposób naruszony, zmarły musi w nim doczekać do przyjścia Mesjasza.
Wszelkie prace na cmentarzu muszą się zatem odbywać pod nadzorem, niestety jednak zorganizowanie tego nadzoru nie było sprawą łatwą.
- Próbowaliśmy parokrotnie kontaktować się w różnych sprawach związanych z tym terem z gminą żydowską, ale bez odzewu. W grudniu sprawę muru badał dyrektor Wydziału Inwestycji i Remontów Sławomir Wiśniewski - wyjaśniała pod koniec kwietnia Małgorzata Litwin z Wydziału Komunikacji Społecznej i Informacji Urzędu Miasta Torunia. - Padła propozycja, żeby gmina żydowska ten odcinek sama wyremontowała, bądź dała pieniądze na ten cel miastu, które zrealizuje prace. Na razie nie ma pieniędzy na ten cel, być może uda się to zadanie wprowadzić do budżetu na przyszły rok.
Patrząc na to w jakim stanie jest mur, można było mieć wątpliwości, czy do tego czasu on dotrwa. Na szczęście jednak, od naszej drugiej - kwietniowej interwencji, sytuacja się zmieniła. W Biuletynie Informacji Publicznej pojawiło się zapytanie ofertowe dotyczące remontu.
Co się zmieniło?
- Miasto porozumiało się z Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie i zaplanowało remont ogrodzenia na cmentarzu żydowskim przy ul. Antczaka w Toruniu - informuje Anna Kulbicka-Tondel, rzeczniczka prezydenta Michała Zaleskiego. - Będzie on sfinansowany w całości z budżetu Gminy Miasta Toruń. Zakres remontu obejmuje rozbiórkę zniszczonych i wymurowanie nowych wypełnień 9 przęseł muru ceglanego. Mur będzie zwieńczony nakrywą betonową, prace zostaną wykonane na istniejącym fundamencie. Prace planujemy rozpocząć 20 czerwca i zakończyć w ciągu sześciu tygodni.
Polecamy nasze grupy na Facebooku:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
