Ryzyko jest wpisane w nasze życie osobiste i zawodowe

Ludzie, którzy nie podejmują ryzyka, mają małe szanse stworzenia czegoś wyjątkowego. To dotyczy decyzji o małżeństwie, posiadaniu dzieci, budowie domu, o robieniu interesów czy też o przedsięwzięciach politycznych.

<!** Image 3 align=none alt="Image 218458" sub="Fot.: sxc.hu">

Czym charakteryzują się ludzie, którzy dobrze radzą sobie z ryzykiem? Rozumieją reguły rządzące określonymi sytuacjami i trafnie oszacowują szanse powodzenia własnego działania. Oto przykład.

<!** reklama>

Jeden z polskich polityków twierdził, że nigdy nie gra w toto-lotka, ponieważ szanse na wygraną są zbyt małe. Gdyby jednak zagrał, skreślałby nietypowe zestawy cyfr, np. 1-2-3-4-5-6.

Prawdopodobieństwo wylosowania takiego właśnie układu jest bowiem identyczne jak każdego innego, ale ludziom wydaje się, że szanse są minimalne, dlatego nikt takiego układu nie skreśla. To przykład racjonalnego myślenia, które wynika ze zrozumienia reguł, rządzących losowaniem.

Ludzie, podejmujący trafniejsze decyzje w sytuacji ryzyka, potrafią dogłębnie zrozumieć rzeczywiste reguły rządzące ryzykiem i zachowywać się zgodnie z tymi regułami. Na przykład gdy porównywano studentów, którzy mieli bardzo dobre i mierne wyniki w nauce, okazało się, że różnicuje ich, między innymi, strategia rozwiązywania zadań.

Słabsi studenci zapoznawali się z zadaniem, po czym od razu przystępowali do jego rozwiązywania. U lepszych studentów po zapoznaniu się z zadaniem pojawiała się faza namysłu i planowania rozwiązania. Dopiero potem zaczynali działać. Faza przygotowawcza (zrozumienie) była u nich dłuższa niż u studentów słabszych, ale za to samo działanie było szybkie, sprawne i pozbawione błędów.

W grach hazardowych tak naprawdę nie mamy wpływu na los. Podejmowanie działań ryzykownych może jednak dotyczyć sytuacji, które przynajmniej częściowo są od nas zależne - taka jest decyzja o podbijaniu nowego rynku zbytu, czy powodzeniu naszego małżeństwa.

Badania pokazują, że osoby przedsiębiorcze generalnie unikają gier hazardowych, w których nie mają żadnego wpływu na poziom ryzyka. Jednocześnie jednak chętniej niż inni ludzie podejmują ryzyko, gdy mogą wpływać na jego wynik.

George Soros na początku kariery zbił majątek, inwestując w śmieciowe akcje przedsiębiorstw, które ocalały po kryzysie. Rozumował tak: „Skoro przedsiębiorstwo przetrwało kryzys, musi mieć potencjał, a jego akcje są obecnie tanie”. Większość przedsiębiorców tak nie myślała i bała się ryzyka.

Podejmowanie ryzyka sprowadza się do dylematu: czy działać bezpiecznie, ale zachowawczo i nie oczekiwać szczególnych osiągnięć (na taką strategię decyduje się większość ludzi), czy też podejmować działania, które mogą przynieść klapę, ale mogą też skończyć się spektakularnym sukcesem. Wybitni przedsiębiorcy, naukowcy czy politycy zdecydowanie wybierają tę drugą drogę.