O tym, w jak tragicznym stanie były jego mury pisaliśmy już kilka lat temu przy okazji prowadzonej wtedy gruntownej renowacji wnętrz. Z zewnątrz sytuacja okazała się jeszcze gorsza.
- Mszczą się błędy popełnione jeszcze podczas budowy - mówi ksiądz Michał Walukiewicz, proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Toruniu. - Z powodu panującego wtedy strajku ściągnięto do pracy robotników z Włoch. Trzeba przyznać, że ci nie wszystko wykonali zgodnie ze sztuką budowlaną.
W pierwszych latach XX wieku kiedy świątynia na Wałach powstawała, murarze z Italii ratowali sytuację na wielu toruńskich placach budów. Wznosili m.in. kościół św. Jerzego przy ul. Podgórnej. Tam trafiła się ekipa sumienna, przy Wałach natomiast najwyraźniej pracowali partacze. Niektóre niedoróbki starali się ukryć pod warstwą cegły licowej.
- Gwara toruńska. Czy wiesz co znaczą te słowa?
- Gwara toruńska - część II. Czy wiesz co to znaczy?
- Na tych pytaniach polegli uczestnicy "Milionerów"!
- Sprawdź czy nadajesz się do policji? Test psychologiczny
Fachowcy, którzy od roku ratują sfatygowane mury, muszą się borykać nie tylko z takimi niespodziankami. Podczas prac okazało się na przykład, że trzeba wymienić niemal całą konstrukcję nośną głównej wieży. Jej część w pewnym momencie oparła się na rusztowaniach.
Oddana do użytku w lutym 1904 roku świątynia powstała na niezbyt stabilnym gruncie, w miejscu zasypanej fosy miejskiej. Zbudowano ją w trudnych czasach, a te które później przyszły, wcale nie były lepsze. Kościół już dawno wymagał generalnego remontu, jednak mała wspólnota nie mogła sobie na to pozwolić. Akcja ratunkowa, bo w przypadku kościoła św. Szczepana renowacja była w zasadzie ostatnią deską ratunku, rozpoczęła się w 2013 roku, kiedy na czele parafii stał jeszcze ksiądz Jerzy Molin. Na początku, jak już wspominaliśmy, reanimacji doczekały się wnętrza. Prace trwały nieco ponad rok i pochłonęły ponad milion złotych, znaczna część tej sumy pochodziła ze środków unijnych.
Czytaj dalej - kliknij poniżej:
Remont dachu i elewacji także wspiera Unia Europejska. Prace przy kościele świętego Szczepana są częścią wielkiego, wartego ponad 70 milionów złotych programu renowacji wybranych zabytków toruńskiej starówki. Świętująca w tym roku 500-lecie reformacji parafia ewangelicka rozpoczęła realizację swojego wartego trzy miliony złotych zadania jako pierwsza, nie czekając na podpisanie umów dotyczących dofinansowania. Te jak już wcześniej informowaliśmy, zostały przypieczętowane przez ministra kultury w maju tego roku.
Nie wiesz, jak skorzystać z PLUSA? Kliknij TUTAJ, a dowiesz się więcej!
Efekty prowadzonych prac są już doskonale widoczne. Z dachu obu wież zniknęła blacha, a wrócił łupek. Wkrótce zostanie nim przykryty cały dach. Będzie tak, jak było na początku. Wzmocnione, uzupełnione i przede wszystkim umyte mury, również zaczynają się prezentować zupełnie inaczej. Spod rusztowań, za którymi rok temu zniknęła brudnoczerwona bryła kościoła, wyłania się budowla o różnych kolorach, czego wcześniej zupełnie nie było widać.
- Roboty chcieliśmy zakończyć wiosną 2018 roku, jednak z powodu prac dodatkowych, jakich wcześniej nie mogliśmy przewidzieć, finisz zapewne się o kilka miesięcy opóźni - dodaje pastor Walukiewicz.
Kiedy kościół będzie już gotowy, przyjdzie czas na jego otoczenie. Najpierw pojawią się tam głębokie wykopy: miasto zajmie się remontem biegnącego pod ziemią kanału Strugi Toruńskiej, a gazownicy wymianą gazociągu. Gdy instalacje znów znikną pod ziemią, otoczenie świątyni zostanie wybrukowane.
Remontowany kościół zaskakuje nie tylko pamiątkami po swoich budowniczych. Podczas renowacji wnętrz, jak już wspominaliśmy, została odkryta tablica ku czci parafian, którzy zginęli podczas I wojny światowej. Można ją dziś zobaczyć w Muzeum Okręgowym na wystawie poświęconej reformacji. Kolejne ciekawostki pojawiły się przy okazji remontu wieży. Okazało się, że od strony ul. Dominikańskiej i Wałów była ona mocno postrzelana.
Warto wiedzieć
- Kościół świętego Szczepana został zbudowany w latach 1902 - 1904 dla gminy ewangelicko-reformowanej (kalwińskiej).
- Powstał dzięki dotacji rządowej i zaangażowaniu parafian, w tym Augusta Borna, który był współwłaścicielem fabryki kotłów na Mokrem oraz szefem Rady Parafialnej. Born ufundował między innymi jeden z witraży, o czym informuje widoczny do dziś napis.
- W latach międzywojennych w kościele modlili się m.in. ewangelicy służący w Wojsku Polskim. Podczas wojny kościół został zdewastowany, a w 1945 roku został przekazany gminie luterańskiej.
ZOBACZ TAKŻE:
Festiwal Wisły w Toruniu
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
