Umowa o zakazie konkurencji. Co może pracodawca? [porada prawnika]

- Czy pracodawca może zawrzeć z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy? - pyta nasz Czytelnik.

- Oczywiście, polskie prawo zezwala na zawieranie takich umów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pracodawca może zawrzeć umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę - podkreśla adwokat.

Umowa powinna zostać sporządzona w formie pisemnej i zostać podpisana przez obie strony - pracodawcę i pracownika. W takiej umowie należy wskazać okres przez jaki pracownik ma się powstrzymywać od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy.

Pracodawca powinien oszacować, jak długo informacje posiadane przez pracownika mogą stanowić dla niego zagrożenie na rynku pracy. Okres ten nie może być jednak zbyt długi.

W powyższej umowie należy także wskazać dokładnie od jakich działań ma się w okresie obowiązywania zakazu pracownik powstrzymywać. Niestety pracodawcy często zapominają o tym obowiązku i zbyt szeroko formułują treść zakazu. Zakaz konkurencji nie może oznaczać bowiem zakazu prowadzenia jakiejkolwiek działalności zarobkowej tego samego rodzaju jaką wykonywał pracownik u poprzedniego pracodawcy.

Za przestrzeganie zakazu konkurencji pracownikowi należy się odszkodowanie, które nie powinno być niższe niż 25 procent wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy, przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Wysokość odszkodowania strony mogą oczywiście określić na wyższym poziomie.

W razie złamania klauzuli konkurencyjnej obowiązującej po ustaniu stosunku pracy pracownik odpowiada za niezachowanie należytej staranności w wykonaniu umowy o zakazie konkurencji oraz za zawinione wyrządzenie pracodawcy szkody i zobowiązany jest do jej naprawienia, poprzez wyrównanie pracodawcy poniesionej straty, jak i utraconych korzyści.

Z uwagi na trudności dowodowe, w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy można zawrzeć postanowienia o karze umownej. Naruszenie zakazu konkurencji oznacza obowiązek zapłaty przez pracownika kary w wysokości wprost wskazanej w umowie.

W praktyce pracodawcy często zawyżają wysokość kary umownej. Kara umowna powinna być ustalona na poziomie porównywalnym do wysokości odszkodowania należnego pracownikowi z tytułu przestrzegania zakazu. Wysokość kary umownej może być miarkowana przez sąd, gdy zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane.