Zachowek po rodzicach: kto otrzyma? Możesz dostać nawet dwie trzecie wartości udziału spadkowego. Kiedy przepada zachowek?

Wideo. Rodzinny kapitał opiekuńczy

Zachowek to materialne zabezpieczenie najbliższej rodziny spadkodawcy, gdy ten pominął ich w testamencie lub w darowiznach, które przekazał przed śmiercią. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy pominął w nim całą rodzinę lub jej część, jak i gdy jeszcze przed śmiercią przekazał komuś wartościowe przedmioty lub nieruchomości jako darowiznę. Kto może go otrzymać?

Zachowek mogą go otrzymać rodzice oraz małżonek, a także potomkowie zmarłego: dzieci, wnuki, prawnuki, praprawnuki i tak dalej, czyli tzw. zstępni. Jak możemy przeczytać w art. 991 par. 2. Prawa spadkowego:

Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

O zachowek można wystąpić jedynie po śmierci spadkodawcy. W przypadku, gdy najbliższa rodzina zmarłego została pominięta w spadku, mogą oni złożyć w sądzie stosowny pozew. Należy dołączyć do niego uzasadnienie oraz wartość spadku wraz z obliczeniem przysługującego zachowku. Jak możemy przeczytać na biznes.interia.pl osoby, które otrzymają zachowek, są zwolnione z podatku od otrzymanego spadku, muszą jednak zgłosić ten fakt w urzędzie skarbowym.

Zgodnie z art. 991 par. 2 Prawa spadkowego, najbliższej rodzinie należą się 2/3 wartości udziału spadkowego, jeśli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy, albo jeżeli zstępny uprawniony (czyli dzieci, wnuki, prawnuki) są małoletnie. W innych przypadkach jest to połowa udziału.

Z zachowkiem mamy do czynienia, gdy w testamencie nie został uwzględniony spadkobierca, bo np.zmarły postanowił przekazać spadek danej osobie bądź instytucji. Trzeba jednak mieć na uwadze, że nie w każdej sytuacji się on należy. Roszczenia o niego nie będą mieli wnieść potomkowie w przypadku, gdy:

zrzekli się dziedziczenia,
zostali wydziedziczeni przez spadkodawcę,
odrzucili spadek,
zostali uznani za niegodne dziedziczenia,
są dalszą rodziną, np. synowa czy teść.
Należy pamiętać, że zachowek po śmierci ojca i zachowek po śmierci matki nie został rozdzielony

Od 1 stycznia 2023 r. zgodnie z artykułem 1. Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.