Między cnotą a korupcją

<!** Image 3 align=left alt="Image 219447" sub="Urzędnik przy pracy. Rzeźbiony w kości słoniowej XVIII-wieczny kubek do pędzli / Fot. archiwum muzeum">Uczyć należało już trzylatka - jeśli miał zostać urzędnikiem. Tak było w dawnych Chinach od III wieku p.n.e., gdy wprowadzono egzaminy, uprawniające do objęcia państwowych urzędów. Te zasady obowiązywały przez całe stulecia.

Przy czym za czasów dynastii Sung wielostopniowy egzamin na urzędnika przeprowadzano - niczym naszą maturę - jednocześnie w całym Państwie Środka. Wykazać się trzeba było znajomością pism Konfucjusza, prawodawstwa, matematyki, problemów politycznych.
Ten rygorystyczny system obowiązywał imponująco długo, ale z czasem zaczął się wynaturzać. 

Zamiast wymagać wszechstronności i otwartości, coraz bardziej skupiano się na ortodoksyjnie pojmowanych dogmatach. I choć tak skrzętnie przepytywano kandydatów na mandarynów ze znajomości konfucjańskich cnót, aparat biurokratyczny w praktyce cnotami się nie przejmował, rozrastając się monstrualnie. Z nim rozrastała się korupcja.

Na początku XIX stulecia doszło do tego, że urzędy i rangi można było sobie kupić według oficjalnego cennika. A stroje i odznaki urzędnicze za pieniądze noszono nie sprawując odpowiadającej im funkcji.
<!** reklama>

Tego można dowiedzieć się na wystawie pt. „Mandaryni i uczeni. Życie urzędnika w dawnych Chinach”, czynnej jeszcze przez tydzień w toruńskim Muzeum Okręgowym. Obejrzeć tam można urzędnicze odznaki - kwadraty mandaryńskie (cywilne i wojskowe, które należą do rzadkości), malarstwo i rzeźby przedstawiające chińskich dostojników, pieczęcie, pojemniki na pędzle i inne atrybuty cesarskiego „gryzipiórka”.

Wystawa czynna do 8 września w „Kamienicy pod Gwiazdą”.