Na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa pojawiło się obszerne oświadczenie dotyczące budowy budzących wielkie kontrowersje pawilonów na toruńskim bulwarze. Przypomnijmy, że 3 sierpnia, podczas toruńskich obchodów 60-lecia NID, zapytaliśmy obecną na uroczystości szefową NID o ocenę sytuacji na bulwarze.
Polecamy
- Czy toruńskie zabytki są niszczone? Konserwator wojewódzki domaga się zmian
- Dlaczego prace przy budowie pawilonów na toruńskim bulwarze nie zostały przerwane?
- Toruń może zostać skreślony z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO. Chodzi o pawilony
- Toruń. Czy budowane na bulwarze pawilony nie rzucą cienia na starówkę z listy UNESCO?
- NID obecnie analizuje sytuację. We wszystkich obszarach wpisanych na listę UNESCO zachodzą zmiany. Chodzi jednak o to, aby zachodziły one w sposób harmonijny z tkanką zabytkową. To trzeba właśnie zbadać i ocenić — odpowiedziała Katarzyna Zalasińska.
Pani dyrektor wyraziła również ubolewanie, że miejskie służby konserwatorskie nie wystąpiły do NID o opinię w czasie, gdy rozstrzygana była sprawa projektu rewitalizacji bulwaru i budowy pawilonów.
Zapewnienia prezydenta. Co mówił Michał Zaleski?
Dzień później prezydent Michał Zaleski zwołał konferencję prasową, na której poinformował o piśmie jakie wysłał generalnemu konserwatorowi zabytków w odpowiedzi na jego wcześniejsze pismo z zastrzeżeniami i obawami dotyczącymi prowadzonej w Toruniu inwestycji. Na poparcie słów o tym, że pawilony są budowane zgodnie z prawem i że przygotowując się do tych prac miasto zdobyło wszelkie wymagane opinie, prezydent przestawił obszerną dokumentację. Wspomniał, że podczas prac nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, w którym jest m.in. mowa o budowie sześciu pawilonów o wysokości ośmiu metrów (tak miała wyglądać zabudowa bulwaru - pisaliśmy o tym kilka dni temu) ministerstwo kultury skierowało dokument do Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Poznaj najciekawsze grupy lokalne na Facebooku:
- Tenże 8 czerwca 2021 roku w tej sprawie wydał opinię nie kwestionując możliwości realizacji na terenie Bulwaru Filadelfijskiego zabudowy pawilonowej - powiedział prezydent Michał Zaleski. - To również wskazuję panu ministrowi jako element udziału zewnętrznych podmiotów w decyzjach poprzedzających budowę. To podkreślam raz jeszcze. Podmioty zewnętrzne uczestniczyły w podejmowaniu decyzji. Miały pełną wiedzę, pełne materiały, pełną informację.
Polecamy
Jak do słów prezydenta Torunia odniósł się Narodowy Instytut Dziedzictwa?
Słowom tym zdecydowanie jednak przeczy Narodowy Instytut Dziedzictwa. Doszło do dość bezprecedensowej sytuacji 8 sierpnia na stronie NID pojawiło się oświadczenie, w którym można m.in. przeczytać, że NID nie uczestniczył w podejmowaniu decyzji pozwalających na budowę pawilonów. Co więcej, autorzy oświadczenia zwrócili także uwagę, że powoływanie się na miejscowy plan (a prezydent podczas konferencji powoływał się nań często) nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia, ponieważ nie został on jeszcze uchwalony. W oświadczeniu jest mowa także o innych niedociągnięciach.
Co na to prezydent Torunia? Do sprawy wrócimy. Treść oświadczenia podajemy w całości. Oryginał tekstu znajduje sięTUTAJ.
W odniesieniu do publikacji medialnych zawierających stwierdzenia sugerujące, że Narodowy Instytut Dziedzictwa wydawał opinie akceptujące zagospodarowanie Bulwaru Filadelfijskiego w Toruniu na etapie procedowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz w procesie wydawania zgód na budowę inwestycji, wyjaśniamy, że informacje te nie mają odzwierciedlenia w stanie faktycznym.
W 2021 r. Narodowy Instytut Dziedzictwa sporządził opinię na wniosek Departamentu Ochrony Zabytków MKiDN, w sprawie projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (mpzp) dla obszaru Starego Miasta w Toruniu wraz z otoczeniem, wyłącznie w zakresie wybranych aspektów i zapisów projektu. Nie była to więc całościowa ocena wszystkich zapisów projektu planu i nie odejmowała kwestii pawilonów.
Opinia odnosiła się do zażalenia Prezydenta Miasta Torunia na postanowienie Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków(K-P WKZ), który kilkukrotnie odmówił uzgodnienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Starego Miasta w Toruniu wraz z otoczeniem. W swoich uwagach do projektu mpzp WKZ nie wnosił uwag dla jednostki planistycznej 76.06-(0.6)7P7b oraz lokalizacji i kubatury omawianych pawilonów. Nie podjęto również w postanowieniu o odmowie uzgodnienia planu zagadnienia dotyczącego wpływu planowanej inwestycji na panoramę Starego Miasta w widoku od strony rzeki Wisły. Z uwagi na to w postępowaniu zażaleniowym, które prowadziło MKiDN w niniejszej sprawie, ani Departament Ochrony Zabytków, ani działający na jego zlecenie NID, nie mógł badać dopuszczalności lokalizacji i kubatury spornych pawilonów.
W opinii NID stwierdzono natomiast, że na rysunku planu nie oznaczono granic wpisu Średniowiecznego miasta w Toruniu – miejsca światowego dziedzictwa UNESCO ani jego strefy buforowej, zaś w części tekstowej planu odniesiono się wyłącznie do obszaru wpisu, pomijając strefę buforową. Dlatego w ocenie NID, zawartej w opinii, ustalenia projektu planu w niewystarczającym zakresie odnosiły się do ochrony wartości zabytkowych, w tym ekspozycyjnych Starego Miasta w Toruniu, jako miejsca światowego dziedzictwa UNESCO.
Trzeba również wyraźnie podkreślić, że argumentacja dotycząca miejscowego planu nie ma związku z oceną niniejszej sprawy, gdyż plan nie został uchwalony, a projekt planu nie może być podstawą do oceny zgodności z prawem przedmiotowej inwestycji.
Obecnie w NID, na wniosek Departamentu Ochrony Zabytków MKiDN z dnia 29 lipca 2022 r., trwają prace nad przygotowaniem opinii nt. inwestycji „Zagospodarowanie Bulwaru Filadelfijskiego w Toruniu”, zlokalizowanej na obszarze strefy buforowej Średniowiecznego miasta w Toruniu – miejsca światowego dziedzictwa UNESCO. Będzie to pierwsza opinia NID w sprawie, skupiająca się na rozważaniu kwestii konserwatorskich, jak i ocenie wpływu inwestycji na wyjątkową uniwersalną wartość miejsca światowego dziedzictwa.
Należy podkreślić, że pominięcie NID w opiniowaniu inwestycji na wcześniejszych etapach postępowania stanowi naruszenie wytycznymi Generalnego Konserwatora Zabytków (GKZ) z 2015 r., dotyczących wydawania rozstrzygnięć konserwatorskich inwestycji realizowanych w granicach miejsca światowego dziedzictwa. Wbrew tym wytycznym, ani WKZ ani miejski konserwator, nie występowali o opinię NID.
W 2017 r. K-P WKZ wydał postanowienie uzgadniające projekt decyzji w sprawie lokalizacji inwestycji celu publicznego dla zamierzenia pn. „Zagospodarowanie Bulwaru Filadelfijskiego w Toruniu”, nie występując o opinię NID.
Również Miejski Konserwator Zabytków nie wystąpił do NID o opinię dotyczącą projektu Zagospodarowania Bulwaru Filadelfijskiego w Toruniu, polegającego na budowie pawilonów przeznaczonych do obsługi ruchu turystycznego na obszarze strefy buforowej miejsca światowego dziedzictwa.
W niniejszej sprawie nie dokonano również, zgodnie z przyjętymi standardami UNESCO, oceny oddziaływania inwestycji na miejsce światowego dziedzictwa.
Niezależnie od zlokalizowania inwestycji w strefie buforowej UNESCO, większość obszaru opiniowanej inwestycji jest w granicach pomnika historii. Również z tego tytułu istniał obowiązek wystąpienia o opinię do NID, który nie został dochowany.
Warto zaznaczyć, że w 2018 r. GKZ, działając w trybie art. 90 ust. 3 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, wydał wiążące służby konserwatorskie wytyczne w zakresie monitoringu pomników historii i miejsc światowego dziedzictwa. Mimo nałożonych w nich obowiązków informacyjnych dotyczących rozstrzygnięć wydawanych w granicach dóbr światowego dziedzictwa i pomników historii, miejski konserwator zabytków w Toruniu nie przesyła do NID wymaganych materiałów i informacji.
Reasumując, Narodowy Instytut Dziedzictwa nie uczestniczył w podejmowaniu decyzji pozwalających na realizację przedmiotowej inwestycji. Z uwagi na wyżej wymienione fakty, powielanie informacji sugerujących taki udział oraz dokonywanie wcześniejszych akceptacji projektu oraz zakresu i lokalizacji inwestycji przez NID, są całkowicie bezzasadne.
Prezydent Torunia pytany we wtorek rano przez dziennikarza Radia PiK o komentarz w tej sprawie, odmówił odpowiedzi. Polecił jej szukać w jednym z akapitów swojego listu skierowanego do wiceministra Sellina, ale nie sprecyzował w którym. List ten został opublikowany na stronie Urzędu Miasta, ta jednak co najmniej do południa nie działała.
Ostatecznie po południu prezydent opublikował na swoim facebookowym profilu krótkie oświadczenie, z którego wynika, że w związku z budową pawilonów opinia NID nie była konieczna. W odpowiedzi na to Narodowy Instytut Dziedzictwa poinformował, że wszystkie swoje uwagi podtrzymuje.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?