Przeszłaś na emeryturę w złym miesiącu? Dostaniesz za to wypłatę! TK zdecydował o rekompensacie

Zgodnie z decyzją TK nie ma żadnych podstaw, aby wysokość świadczeń emerytalnych była zależna od miesiąca, w którym konkretny senior złoży wniosek o świadczenie emerytalne. Trybunał Konstytucyjny zdecydował, że rząd musi znaleźć środki na wyrównanie wysokości emerytur. Szacuje się, że decyzja ta w najbliższych latach można oznaczać koszty od 2,8 do 4 mld złotych. Decyzję TK ogłosił już po wyborach parlamentarnych, choć pytanie o tę sprawę trafiło do niego w maju 2022 roku.

Wysokość wypłat i problemy z nią związane to kwestia niesprawiedliwego funkcjonowania zasad waloryzacji. W przypadku, gdy ubezpieczony przechodził na emeryturę w czerwcu konkretnego roku, zgromadzone składni nie podlegały kwartalnej waloryzacji - to zaś oznaczało, że wypłaty z ZUS były niższe nawet o kilkanaście procent w stosunku do innych miesięcy - szacuje się, że przeciętnie było to 200-300 złotych.

Wspomniana niesprawiedliwość została uchylona dzięki nowym przepisom, które uchwalono w 2021 roku. Według nowej zasady emerytury czerwcowe mogły być ustalane według majowych zasad, jeśli to byłoby korzystniejsze dla ubezpieczonego wnioskującego o przejście na emeryturę. Ta regulacja obejmowała jednak osoby przechodzące na emeryturę od czerwca 2021 roku, a w 2020 roku obowiązywały inne, korzystne dla emerytów przepisy. To zaś oznacza, że rekompensata ma objąć osoby, które przeszły w czerwcu na emerytury w latach 2009-2019.

W wyroku TK podkreślono, że ustawodawca nie uzasadnił, dlaczego zróżnicowano zasady ustalania wysokości świadczenia emerytalnego. Argument, że ma stanowić to oszczędzanie wydatków budżetu państwa, nie jest zdaniem TK wystarczającym uzasadnieniem. Kluczowe jest to, że wcześniej obowiązujące zasady są niekorzystne dla emerytów, którzy przez lata byli poszkodowani.

Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok o pominięciu. Oznacza to, że samoistnie dotychczasowe przepisy się nie zmieniają, ale konieczna jest zmiana w przepisach ubezpieczeniowych, która umożliwia korzystniejsze przeliczenie emerytur tym osobom, które na emeryturę przeszły w latach 2009-2019. Co istotne, zmiana obejmie nie tylko emerytów. Zyskają na tym również renciści pobierający renty za te osoby, które zmarły w czerwcu.

Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, że pilne jest to, aby sejm przyjął nowelizację przepisów. Nie doszło jednak do sprecyzowania, od jakiego momentu należy przeliczać świadczenie - wskazuje, że to ma być najwyżej okres od dwóch lat wstecz. Teraz emeryci przed sądami będą mogli również powoływać się na wyrok TK, a sąd może brać to pod uwagę przy orzekaniu.

Kto w szczególności zyska na zmianach? Wyjaśniamy to w galerii: