Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

[RETRO] Od folwarku z dworem, browarem i młynem po bloki z wielkiej płyty

Wiesław Dziurlikowski
Zdjęcie z początków Rubinkowa II. Kiedy ostatni raz widziano na tym osiedlu wóz i zaprzężonego do niego prawdziwego konia?
Zdjęcie z początków Rubinkowa II. Kiedy ostatni raz widziano na tym osiedlu wóz i zaprzężonego do niego prawdziwego konia? Andrzej Kamiński
Nie od razu Rubinkowo zbudowano. Kiedyś była tu osada zbudowana na bazie trzech parceli. Jestem historykiem i mieszkańcem Rubinkowa niemal od zarania tego osiedla. Mam więc dodatkową inspirację do przypomnienia rodowodu tej części Torunia.

[break]
Nazwa osiedla Rubinkowo pochodzi w prostej linii od Jakuba Kazimierza Rubinkowskiego, właściciela podtoruńskich parceli w I poł. XVIII w. Rubinkowski urodził się 1 maja 1668 roku w Szaflarach koło Nowego Targu. Jego ojciec, Wojciech Rubinkowski pełnił funkcję rządcy folwarku w Szaflarach. W dzieciństwie Rubinkowski prawdopodobnie uczęszczał do szkoły parafialnej w Nowym Targu i tam pobierał podstawy swej edukacji. Następnie pojawił się na dworze króla Jana Sobieskiego. Jak do tego doszło, nie wiemy.

Około 1689 r. zaczął skromnie od pełnienia roli prostego „pisarczyka” dworskiego. Z czasem przyszły awanse i zaszczyty - jako protegowany króla Jana otrzymał urząd pisarza podlaskiej komory celnej w 1689 r., po czym w 1694 r. został powołany na superintendenta ceł wodnych i lądowych prowincji pruskiej i mazowieckiej. Doczekał się też nominacji na oficjalnego sekretarza królewskiego. Całe życie pozostawał pod silnym wrażeniem osobowości i czynów króla Jana, czemu dał dobitny wyraz w swego rodzaju panegiryku pt. „Janina”, na cześć króla - zwycięzcy spod Wiednia w 1683 r.

Po opuszczeniu dworu królewskiego, Rubinkowski przybył do Torunia. Oddajmy teraz głos historykowi Kazimierzowi Maliszewskiemu, który w swej pracy „Jakub Kazimierz Rubinkowski, Relacja o Wiktorii Wiedeńskiej 1683 roku” pisze: (…) W 1696 roku wpisał się na listę obywateli Torunia i w ten sposób od działalności dworsko-urzędniczej przechodził etapami na pozycję patrycjusza toruńskiego. Tu się ożenił, nabył nieruchomości miejskie, założył folwark i wieś Rubinkowo oraz doszedł do wysokich stanowisk publicznych - poczmistrza (1715), rajcy (1724) i burgrabiego królewskiego (1731) (…).

Zdjęcie historyczne. Pierwsza płyta pierwszego bloku budowanego na Rubinkowie
Zdjęcie historyczne. Pierwsza płyta pierwszego bloku budowanego na Rubinkowie
Andrzej Kamiński

Co do Rubinkowa, to osada ta powstała na bazie trzech parceli nazywanych Wilimowskie, Prussowskie, Grzeszowskie - które Rubinkowski kupił w latach 1702 - 1704. Będąc panem na włościach zbudował na nich dwór, i zainwestował w budowę między innymi browaru, karczmy i młyna. Poza tym, w centrum miasta był właścicielem kamienicy na ulicy Żeglarskiej vis-a-vis kościoła Świętych Janów. Te nieruchomości i aktywa ulokowane w firmach na terenie folwarku na Rubinkowie, stanowiły pokaźny majątek, co czyniło burgrabiego toruńskiego poważnym posesjonatem.

Początki budowy kościoła Matki Boskiej Królowej Polski. Na jego dziedzińcu odsłonięto obelisk upamiętniający Jakuba Rubinkowskiego
Początki budowy kościoła Matki Boskiej Królowej Polski. Na jego dziedzińcu odsłonięto obelisk upamiętniający Jakuba Rubinkowskiego
Archiwum Stefana Burdacha

W świetle tych danych Rubinkowski to nie tylko aktywny działacz i urzędnik polski w Toruniu, ale i operatywny przedsiębiorca. Do tego trzeba jeszcze dodać jego zaangażowanie w charakterze mecenasa-fundatora dla kościołów toruńskich, dzięki jego staraniom i funduszom odnowiono epitafium Mikołaja Kopernika w kościele Św. Janów (dziś katedra).

To ja z żoną Kasią w naszym rubinkowskim mieszkaniu
To ja z żoną Kasią w naszym rubinkowskim mieszkaniu
Nadesłana

Jakub Rubinkowski należy do osób szczególnie zasłużonych dla Torunia. Zmarł 14 XI 1749 r., w wieku 81 lat. Jego barokowe epitafium znajduje się w katedrze Św. Janów, natomiast na miejscu jego dawnych włości, na Rubinkowie, na placu przed kościołem Matki Bożej Królowej Polski, w grudniu 2014 roku, odsłonięto obelisk upamiętniający tego wyjątkowego mieszkańca naszego miasta.

Obecne Rubinkowo to największa dzielnica Torunia, zamieszkała przez około 25 tysięcy mieszkańców. Niektórzy mówią, że to największa „sypialnia” Torunia. Wydaje się, że ta opinia nie jest w pełni miarodajna. Rubinkowo ma dość dobrze rozwiniętą sieć handlową i komunikacyjną. Zatem da się tu żyć.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska