Warto się zastanowić

W dyskusji o przebudowie placu Rapackiego w Toruniu otrzymaliśmy głos architekta Ryszarda Kłosowskiego.

<!** Image 2 align=none alt="Image 185794" >Od spotkania informacyjnego w sprawie budowy przejścia podziemnego na placu Rapackiego minął tydzień. Na spotkaniu tym ze strony mieszkańców Torunia padło wiele uwag, wiele też opinii zaprezentowały „Nowości” na swoich łamach. Proszę jednak pozwolić mi zabrać publicznie głos w tej sprawie.

Oś komunikacyjna

Na wstępie proszę wszystkich zainteresowanych o uwzględnienie w tej debacie faktu, że aleja Jana Pawła II (gdyż to pod jej jezdnią proponowana jest budowa tunelu – przejścia dla pieszych), most im. J. Piłsudskiego i plac Armii Krajowej z jego południowej strony to obecnie jedyna trasa komunikująca w ruchu drogowym łączącym obie części miasta podzielone przez rzekę Wisłę.

Według założeń w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Torunia” z roku 2006 trasa ta pozostaje również główną osią komunikacyjną miasta na osi północ - południe i docelowo ma spiąć trasę poligonową - drogę krajową S-10 poprzez projektowany węzeł Kluczyki z wylotem z miasta w kierunku Unisławia.

Trasa ta jest drogą zbiorczą dla ruchu miejskiego jak też jest ciągiem dróg krajowych nr 1 i 15 , dla których wg przepisów technicznych wymagana jest co najmniej klasa Z (drogi zbiorczej). Dla takiej drogi standardowa szerokość pasa ruchu to 3,50 metra. Według opracowania „Standardy techniczne i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej miasta Torunia” z zasady drogi rowerowe winny być niezależne od ruchu kołowego i pieszego. Integrację drogi rowerowej z chodnikiem przepisy dopuszczają jednakże jako rozwiązanie szczególne.

<!** reklama>W związku z tym, że przedmiotem prezentacji w dniu 16.02.2012 roku w klubie Kameleon było całe przedsięwzięcie polegające na przebudowie pasa drogowego od placu Armii Krajowej poprzez most i aleję Jana Pawła II do pl. Artylerii odnoszę się do całego prezentowanego materiału i stanowiska wielu dyskutantów.

Prezentowana koncepcja wzbudziła wiele kontrowersji szczególnie co do rozszerzonego zakresu prac przewidującego budowę przejścia podziemnego pod jezdniami alei Jana Pawła II i ul. Chopina oraz kładki dla pieszych i rowerzystów na placu Armii Krajowej w pobliżu wiaduktu kolejowego.

Wątpliwości budziła też propozycja likwidacji barier energochłonnych na moście i poszerzenie jezdni do takiej, jaka była przed ostatnim remontem mostu z propozycją wyznaczenia czterech pasów ruchu o szer. 2,50 m (!) przy prędkości projektowanej 30 km/h(!).

Prezentowana koncepcja rozbudowana w rozwiązania techniczne nie przedstawiała żadnych rozwiązań wariantowych. To był poważny mankament tego materiału i przyczynek wielu pytań i wielu konkretnych propozycji czytelników co do zasad zmiany ruchu drogowego na placu Rapackiego publikowanych w „Nowościach”.

Koncepcja wielowariantowa poparta analizami i wynikami badań byłaby materiałem niewątpliwie właściwszym dla pojęcia mądrej a więc i uzasadnionej decyzji dla wszystkich zainteresowanych użytkowników tej przestrzeni publicznej. Tymczasem dyskusja skupiła się na jednym elemencie prezentowanej w koncepcji inwestycji tj. przejściu podziemnym dla pieszych na placu Rapackiego.

Temat obszerny pod wieloma względami i winien być rozpatrywany począwszy od analizy układu komunikacyjnego sięgającego znacznie poza ramy zakreślone w omawianej koncepcji. Zgadzam się z sugestiami rozpisania konkursu, który winien zawierać analizy i rozwiązania urbanistyczne, architektoniczne i drogowe. Takie opracowanie winno być zaprezentowane lokalnemu środowisku fachowców w/w specjalności i mieszkańcom. W następstwie winien nastąpić wybór przez Prezydenta Miasta wariantu lub jego części do dalszych opracowań projektowych a może również ponownego rozpisania konkursu. To wymaga czasu, ale też materia stanowiąca przedmiot dyskusji wymaga rozmysłu i szacunku dla miejsca, o którym mowa.

Może estakada?

A może warto zastanowić się nad estakadą od mostu im. J. Piłsudskiego, która łączyłaby się z poziomem jezdni przed pl. Niepodległości. Rozwiązanie takie zapewniłoby bezkolizyjną komunikację pieszym i tramwaju na pl. Rapackiego oraz pomiędzy ul. Mickiewicza i Wałami Gen. Sikorskiego? Może pomysł bardzo kontrowersyjny ale w koncepcji warto spróbować. Konstrukcja jezdni żelbetowa wsparta na wiotkich słupach biegnąca między zadrzewionymi terenami po obu stronach byłaby cienką linią w widoku od Starówki i od strony Bydgoskiego Przedmieścia. Rysunek niewiele kosztuje ale obrazuje wiele, więc w fazie koncepcji czemu nie rozpatrzyć takiego wariantu. Podaję to jako przykład dla ilustracji jak ważnym etapem projektowania jest koncepcja.

Dlatego nie odnosząc się w szczegółach do kwestii przejścia podziemnego, zdecydowanie wypowiadam się przeciwko przejściu podziemnemu ze schodami i windami (?!) a propozycję przejścia podziemnego pod ul. Chopina traktuję jako żart. Tramwaj przez most na dworzec główny? Czy jest uzasadnienie merytoryczne i finansowe? To wymaga szczegółowych analiz, ale w przyszłości jak kolejne władze Torunia będą musiały pomyśleć o następcy obecnego mostu, którego okres użytkowania jest jednak określony w czasie warto pomyśleć o tramwaju na lewą stronę Wisły, gdzie budownictwo mieszkaniowe w tym wielorodzinne mocno się rozwinęło.

Najpierw remont

A póki co proponuję wykonać remont nawierzchni mostu im. J. Piłsudskiego w wymaganym względami technicznymi i eksploatacyjnymi zakresie lecz bez demontażu barier ochronnych i linii krawężnika oraz obustronnego poszerzania chodników, wyznaczenie na moście trzech pasów ruchu i zmianą obecnej organizacji ruchu polegającej na tym, że pas środkowy do połowy mostu z każdej strony byłby przeznaczony wyłącznie dla autobusów i taxi. Dopuszczalna prędkość na moście winna wynosić 60 km/h lub przeorganizować ruch wg koncepcji: przemiennie dwa pasy ruchu w jedną stronę i jeden w drugą, regulowane światłami w określonych porach doby. Chodnik po stronie zachodniej mostu winien być przeznaczony wyłącznie dla ruchu rowerowego (szerokość obecna i wysokość balustrady zapewniają wymogi normatywne), a chodnik po stronie wschodniej mostu winien służyć włącznie do ruchu pieszego.

Następnie wykonać solidny remont nawierzchni alei Jana Pawła II z placem Artylerii i ul. Chopina do alei 500-Lecia (na łuku torów tramwajowych z ul. Chopina w kierunku pl. Artylerii winna być wykonana solidna podbudowa pod torowiskiem, gdyż obecnie przy przejeździe szczególnie tych starych tramwajów nawierzchnia drogowa się trzęsie). Wykonać niezbędny remont nawierzchni na pl. Armii Krajowej i na tym zakres rzeczowy „remontu mostu” winien się skończyć.

Potrzeba koordynacji

Po oddaniu do użytku nowego mostu w osi ul. Wschodniej wg przewidywań ruch na moście im. J. Piłsudskiego winien się zmniejszyć o około 25-30 procent, co winno skutkować wydłużeniem cyklu zmiany świateł na pl. Rapackiego, dając pieszym nie 16 sek jak obecnie ale np. 24-30 sek, co zagwarantuje spokojne przejście przez ulicę. Na ul. Chopina należy przenieść sygnalizatory przed przejście dla pieszych, co zagwarantuje poprawę bezpieczeństwa pieszym i rowerzystom.

A kładka dla pieszych i rowerów na pl. Armii Krajowej? Ta koncepcja wymaga koordynacji z rozwiązaniem komunikacyjnym połączenia mostu w ciągu tzw trasy staromostowej z ul. Andersa i dalej z projektowanym węzłem Kluczyki na drodze S10. Nie można realizować inwestycji inżynierskiej jaką jest w/w kładka bez rozwiązań drogowych i odpowiedzi na pytanie jak ruch drogowy w tym pieszy i rowerowy ma przebiegać w kierunku ul. Poznańskiej i dalej w kierunku ul. Andersa? MZD jest w posiadaniu starej dokumentacji przebudowy wiaduktu kolejowego na pl. Armii Krajowej. Ma też koncepcję nowego wiaduktu drogowego, wznoszącego się od mostu, przechodzącego nad torami kolejowymi i dalej w kierunku ul. Andersa i projektowanego węzła Kluczyki. Proponuję więc odstąpić od pomysłu budowy kładki.

Uzasadnieniem dla powyższego działania jest również to, że przy napiętym budżecie miasta na remont mostu im. Piłsudskiego wydane zostaną realne środki finansowe, a o przyszłości trzeba myśleć i przegotowywać się.

Ryszard Kłosowski, architekt