Budżetowy (fal)start

<!** Image 3 align=none alt="Image 209485" sub="Zadania drogowe stanowią zdecydowaną większość propozycji do budżetu partycypacyjnego [Fot.: Adam Zakrzewski]">

Rozpoczęło się głosowanie nad inwestycjami, które zostaną zrealizowane w ramach budżetu obywatelskiego.

Problem tylko w tym, że to, co proponują władze Torunia, z ideą budżetu partycypacyjnego nie ma absolutnie nic wspólnego. Dlaczego? Zacznijmy od początku.

Budżet obywatelski to pewna pula pieniędzy przeznaczona na realizację inwestycji, które zgłosili sami mieszkańcy. Projektów, które z ich perspektywy są dla miasta ważne i potrzebne. To szansa na zrealizowanie inicjatyw, które niekiedy przepadłyby z kretesem - gdyby o ich powodzeniu mieli decydować sami urzędnicy. I najważniejsze - elementarną cechą budżetu obywatelskiego jest to, że jest on tworzony przez obywateli poprzez proces konsultacji społecznych, debat czy prac nad jego regulaminem. <!** reklama>Tylko w ten sposób można otrzymać wytyczne, które od a do zet będą opracowane i zaakceptowane przez mieszkańców. W Toruniu tak się jednak nie stało. Z ponad 200 zgłoszeń (notabene nie wiadomo, kto jest ich autorem - usłyszeć mogliśmy jedynie, iż „lista sporządzona została na podstawie wniosków składanych do budżetu oraz zgłaszanych w czasie spotkań prezydenta Torunia z mieszkańcami) wytypowano 28 zadań.

Nie wiem, na jakiej podstawie. Nie mam pojęcia, dlaczego wybrano akurat te, a nie inne. W czym były lepsze? Nie wiem, ponieważ nie znam kryteriów. Nikt z mieszkańców ich nie zna, to wiedzą jedynie urzędnicy powołanego w tym celu specjalnego zespołu. Efektem tej współpracy jest „lista”. A na niej prawie 70 procent stanowią zadania drogowe, takie jak: budowa ulicy, budowa odcinka ulicy, budowa chodnika przy ulicy lub, uwaga, budowa sygnalizacji świetlnej. Jeżeli miałabym typować, kto jest autorem tych zadań, w ciemno obstawiłabym MZD. Co jeszcze znalazło się na liście?

Obsadzenie różami ronda Focha, budowa placu zabaw czy ścieżki rekreacyjnej. Oczywiście, wszystkie te inicjatywy są z pewnością ważne i potrzebne. Czy jednak prezydent naprawdę uważa, że szczytem marzeń mieszkańców Torunia jest budowa ulicy Przylaszczkowej? Że największym obywatelskim wyczynem będzie nowy chodnik przy ulicy Ugory?

Szkoda, bo idea budżetu w niektórych miastach sprawdziła się całkiem nieźle. Wystarczy zobaczyć, jak działa np. w Poznaniu. Tam, mieszkańcy zarażeni pomysłem, prześcigają się w tworzeniu biznesplanów i kosztorysów, bo tylko dobry projekt ma szanse na realizację. Patrząc na zeszłoroczne ankiety, jest w czym wybierać! Projekt weekendowego zamykania ulic dla ruchu, stworzenia wysokiej jakości szaletów w centralnych punktach miasta czy monitorowanie stanu przestrzeni publicznej na platformie internetowej to propozycje, które budzą zainteresowanie. I przede wszystkim nie ma się wrażenia, że urzędnicy wrzucili na listę zadania, które i tak miały być zrealizowane.

W Toruniu z kolei wydaje się, że władze doszły do wniosku, że wiedzą najlepiej co dla miasta jest korzystne. Prezydent Michał Zaleski traktuje mieszkańców jak dzieci - wydziela po jednym cukierku, bo przecież zjedzenie całej paczki mogłoby objawić się bólem brzucha. Dlatego też w Toruniu budżet obywatelski jest budżetem ograniczonego zaufania. Nie wiadomo, kto jest autorem pomysłów, ale musimy wierzyć, że są one najlepsze z możliwych. Możemy też na nie głosować i czerpać satysfakcję, bo przecież - budżet jest realizowany? Jest, więc o co ci obywatelu chodzi?

Takie działania skłaniają do gorzkiej refleksji. Według prezydenta, im mniej demokracji w Toruniu, tym dla miasta lepiej. Jeszcze by się od tej wolności i pieniędzy poprzewracało mieszkańcom w głowach.