20 października w wypełnionej do ostatniego miejsca sali koncertowej Chełmżyńskiego Ośrodka Kultury odbył się uroczysty koncert jubilatki. Zanim jednak artyści popisali się swoimi umiejętnościami, orkiestra z okazji swoich 155 urodzin przyjęła wiele wyróżnień, życzeń i upominków. Na przykład od miasta Chełmża dostała w prezencie piękną białą perkusję i tytuł „Zasłużony dla miasta Chełmża”. Decyzję o jego przyznaniu Rada Miasta podjęła jednogłośnie w przeddzień jubileuszowego koncertu. Starosta toruński Marek Olszewski i wraz z przewodniczącym Rady Powiatu Pawłem Polikowskim wręczyli Stowarzyszeniu Muzycznemu KAMERTON, prowadzącemu Powiatową i Miejską Orkiestrę Dętą w Chełmży, nagrodę pieniężną. Jacek Kałamarski - od wielu lat kapelmistrz zespołu i kontynuator rodzinnych, muzycznych tradycji Kałamarskich - przyjął wiele gratulacji z okazji jubileuszu 155-lecia.
Orkiestra z Chełmży: początki 155 czy 100 lat temu?
I wszystko byłoby dobrze, gdyby nie list jaki otrzymaliśmy po naszej publikacji o wspomnianej, jubileuszowej gali od Wojciecha Kałamarskiego, („Chełmża. Jedyna taka orkiestra w Polsce! Właśnie świętowała 155. Urodziny” z 25 października 2023) który jednoznacznie podważa 155. rocznicę powstania orkiestry.
Pan Wojciech przedstawia się jako „wnuk wieloletniego kapelmistrza tej orkiestry Leopolda Kałamarskiego, członek i aktywny działacz orkiestry w latach 90. XX wieku, ale i obywatel chcący żyć w kraju, w którym historia jest prawdziwa, nie kształtowana na potrzeby chwili”.
W swoim liście pisze on między innymi „… posiadane przeze mnie dokumenty jednoznacznie wskazują, iż w roku 1868 Franciszek Kałamarski, który był robotnikiem w majątku we wsi Zelgno, założył kapelę. Był on miłośnikiem skrzypiec i wraz z kolegami przygrywali na wiejskich uroczystościach. Orkiestra dęta powstała nieco później, ostatecznie ukształtowała się w 1923 roku. Dokumenty, jak i późniejsze działania, w tym obchodzona w 1998 roku 75. rocznica powstania orkiestry dętej (orkiestrą na jubileuszu dyrygował Leopold Kałamarski), wskazują na rok 1868 jako rok rozpoczęcia muzykowania. Rok ten można przyjąć za początek rodzinnego muzykowania rodziny Kałamarskich we wsi Zelgno, a nie powstania orkiestry dętej.
Założenie, iż orkiestra ma 155 lat, pozbawione jest logiki – opisywany założyciel Franciszek Kałamarski w 1868 roku był jeszcze dzieckiem. We wsi Zelgno w tamtym czasie nie było potencjału, w tym osób potrafiących grać na instrumentach dętych, muzyków, instrumentów, do stworzenia orkiestry dętej. Było jednak dziecko - Franciszek Kałamarski, można założyć, że utalentowane, z pasją, wykazujące ponad przeciętne zdolności muzyczne.
Orkiestra dęta to nie kapela składająca się z kilku osób przygrywających na skrzypcach. Orkiestra dęta powstała oficjalnie w roku 1923 przy Cukrowni Chełmża. Wobec czego jednoznaczną datą powstania orkiestry dętej jest 1923 rok. Rok 1868 można, co najwyżej, uznać jako początek muzykowania rodziny Kałamarskich.
Dodatkowo informuję, iż z dostępnych informacji wynika, iż Franciszek Kałamarski muzykujący we wsi Zelgno urodził się w roku 1857, więc w 1868 roku, w roku uznawanym przez Pana Jacka Kałamarskiego za powstanie orkiestry dętej w małej wsi Zelgno, miał 11 lat".
Kapelmistrz orkiestry z Chełmży" trzymajmy się 1868 roku
Jak to więc jest z tym jubileuszem - orkiestra ma 100 czy 155 lat? O to pytamy Jacka Kałamarskiego, obecnego kapelmistrza orkiestry. Dodajmy, że pięć lat temu uroczyście obchodzono 150-lecie orkiestry, nagrano nawet z tej okazji płytę. W tym roku odbyła się gala uświetniająca 155-lecie orkiestry. Kto ma rację?
- W tym co pisze Wojciech Kałamarski, mój daleki kuzyn (nasi dziadkowie byli braćmi) jest część prawdy – mówi Jacek Kałamarski. - W 1923 roku rzeczywiście przy kombinacie cukrowniczym w Chełmży powstała orkiestra, ale ja mam dokument, ręcznie napisaną historię orkiestry przez Leopolda, dziadka Wojciecha, który otrzymałem z kolei od mojego dziadka Franciszka, potwierdzający, że wszystko zaczęło się w 1868 roku. Cukrownia przejęła jedynie pieczę nad istniejącą już orkiestrą czy, jak kto woli, zespołem. Zresztą, jak wynika z wycinków lokalnych gazet z 1968 roku, które posiadam, obchodzono wtedy 100-lecie orkiestry Kałamarskich. I tego się trzymajmy. Myślę też, że problem tkwi w nazewnictwie, bo np. kto grał na weselach: zespół czy orkiestra?
Polecamy nasze grupy i strony na Facebooku:
Bohaterka Senatorium Miłości tańczy 3
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
