Mediator pomaga skłóconym

Rozmowa z JACKIEM JAGŁĄ, toruńskim prawnikiem i mediatorem, szefem Krajowego Stowarzyszenia Mediatorów.

Czy każda sprawa rozwodowa może trafić do mediatora?

Tak. Po wejściu w życie nowelizacji przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, od 10 grudnia 2005 r. sędzia prowadzący sprawę o rozwód może za zgodą małżonków skierować każdą sprawę do mediacji.

Jaka jest rola mediatora w procesie rozwodowym?

<!** reklama right>W odróżnieniu od sędziego czy doradcy, nie rozstrzyga on sprawy, ani też nie wyraża własnej opinii. Pomaga jedynie skłóconym małżonkom w komunikacji i negocjowaniu rozwiązań. Daje małżonkom możliwość pełnego wysłuchania, zdarza się, że pierwszą od wielu lat. Nie pozwala się wzajemnie oskarżać i czuwa nad tym, by rozmowa doprowadziła do konstruktywnych ustaleń. Mediator dba o to, by każda ze stron mogła przedstawić swój punkt widzenia, porządkuje sprawy, o których strony chcą rozmawiać, sprawdza, czy się zrozumiały. Ważnym zadaniem mediatora jest umożliwienie stronom oderwania się od zaszłości, zwłaszcza od ustalania, kto jest winien. Mediatorzy, inaczej niż sędziowie, mówią o przyszłości: o tym, co trzeba zrobić i jak to zrobić.

Kto uczestniczy w takiej mediacji?

Tylko małżonkowie i mediator. W ten sposób często unika się długiego i bolesnego procesu rozwodowego. Mediacja jest poufna i dobrowolna - zainteresowani mogą ją przerwać w każdym momencie. W trakcie sesji odbywają się także krótkie spotkania w cztery oczy z obiema stronami, aby dowiedzieć się, jak strony oceniają to, co się dzieje. Często podczas spotkań na osobności małżonkowie są bardziej otwarci i gotowi do współpracy, odchodzą od swoich twardych stanowisk. Czasami ludzie proszą mediatora, żeby był ich tubą - sami nie mają odwagi czegoś powiedzieć, coś im nie przechodzi przez gardło, na przykład słowo „przepraszam”.

Dlaczego mediacja może być lepsza niż proces sądowy?

W sytuacji rozwodu i separacji pozwala na bardziej elastyczne i szczegółowe niż w sądzie ustalenie takich spraw, jak podział majątku, zasady opieki nad dziećmi i wysokość alimentów. Pozytywnym wynikiem mediacji w takich sprawach jest także satysfakcja dla stron z ugodowego załatwienia sprawy. Ma to szczególne znaczenie właśnie w przypadku rozwodów, ponieważ z powodu dzieci byli małżonkowie będą się jeszcze ze sobą kontaktować. W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad wprowadzeniem obligatoryjnych mediacji w sprawach o rozwód i separację, dotyczących małżonków posiadających małe dzieci.