Mostowa 18 czeka

Zmarłą w środę polską noblistkę łączyły z Toruniem szczególne więzi. To na toruńskiej starówce spędziła pierwsze lata swojego dzieciństwa.

<!** Image 3 align=none alt="Image 184859" sub="W księgarni „Matras” o poezję noblistki pytała m.in. Urszula Orcholska. /Fot.: Grzegorz Olkowski">- Mamo! Jakiś Pan o Szymborską pyta - mówi mężczyzna w kierunku wnętrza pokoju. Urszula Paszkowska w kamienicy przy ulicy Mostowej 18 mieszka najdłużej ze wszystkich obecnych lokatorów, bo aż 50 lat. To właśnie w oficynie tego domu od 1926 do 1931 roku mieszkała kiedyś też kilkuletnia noblistka razem z rodzicami. - Wchodziło się do nich od podwórza. O tym, że żyła w naszym domu, dowiedziałam się przypadkiem. Przy okazji jakiejś rocznicy napisali o tym w gazecie - mówi „Nowościom”. <!** reklama>

Poezja, Nobel i góry

Szymborska trafiła do Torunia z Bnina, gdzie urodziła się w 1923 roku. Zamieszkała na starówce, na którą wracała później wielokrotnie. W Toruniu mieszkała bowiem jedna z jej bliskich koleżanek - Maria Kalota-Szymańska, dziennikarka „Nowości” i również poetka. Poza pisaniem miały jeszcze jedną wspólną pasję - Tatry. To właśnie podczas jednej z takich wspólnych wypraw do Wisławy Szymborskiej dotarła informacja, że została laureatką literackiej Nagrody Nobla.

<!** Image 4 align=right alt="Image 184859" sub="Mostowa 18 /Fot.: Grzegorz Olkowski">W Zakopanem rozdzwoniły się telefony, a jako pierwsze w drzwiach jej pokoju w „Astorii” z bukietem róż stanęły dwie dziennikarki z Bratysławy. Podobno Szymborska była tak bardzo poruszona, że musiała zażyć relanium. Z gratulacjami dzwonił z USA również Czesław Miłosz.

- Nagrodę przyjęła bardzo ambiwalentnie. Jest osobą bardzo prywatną, a tu przeżyć musiała prawdziwy najazd telewizji, radia, dziennikarzy. Telefony się urywały. Nie miała nawet czasu zjeść obiadu - wspominała 16 lat temu na łamach „Nowości” Maria Kalota-Szymańska. - Jej na pewno Nobel nie przewróci w głowie. Jest niesłychanie skromna. Ma sceptyczny stosunek do siebie i w przeciwieństwie do wielu poetów nie uważa się za pępek świata.

Noblistka po wyjeździe z Torunia osiadła na stałe w Krakowie. W latach 90. mieszkała w skromnym dwupokojowym mieszkaniu w bloku. Na tym samym piętrze, ale w sąsiedniej klatce jej sąsiadem był Marek Kęskrawiec, nasz były redakcyjny kolega. - Zawsze zamyślona, z lekkim uśmiechem na ustach i małą torebką z zakupami w ręce - wspominał Kęskrawiec kolejną - po Henryku Sienkiewiczu, Władysławie Reymoncie i Czesławie Miłoszu - literacką noblistkę.

Za co ją kochaliśmy

Warto wspomnieć, że Wisława Szymborska wspólnie z Günterem Grassem została w 1996 roku pierwszą laureatką Nagrody Miast Partnerskich Torunia i Getyngi. Na uroczystość wręczenia nie mogła przyjechać. W liście do prezydenta Torunia podziękowała za szczególne wyróżnienie i oznajmiła, że postanowiła przeznaczyć je w całości na honoraria „Przeglądu Artystyczno-Literackiego w Toruniu”.

- W sposób prosty, harmonijny i klarowny opowiadała nam o tym, co jest w naszym świecie najistotniejsze i najpiękniejsze, a co dostrzegamy tak rzadko - opowiada o jej twórczości dr Krzysztof Ćwikliński z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. - Do końca swoich dni pozostała podszyta figlarnym dzieckiem. Miała niezwykłą łatwość dostrzegania bogactwa świata w jego najdrobniejszych przejawach. Za to ją kochaliśmy i szanowaliśmy.

Czy w związku z toruńskimi wątkami w jej życiorysie jest szansa, aby na elewacji kamienicy, w której mieszkała, pojawiła się pamiątkowa tablica? - Na pewno rozważymy taką możliwość - mówi Aleksandra Iżycka, rzeczniczka prasowy prezydenta Torunia.

Wiersze poetki w teatrze

W sobotę aktorzy Teatru Horzycy pożegnają Noblistkę czytając jej poezję. Początek o godz. 16 na Scenie na Zapleczu. Darmowe wejściówki można odbierać w Biurze Obsługi Widzów.