Kujawsko-Pomorskie: "Zwierzęta na wojennych ścieżkach". Interesująca wystawa w Muzeum Wojsk Lądowych

"Zwierzęta na wojennych ścieżkach. Nie miały wyboru" - to tytuł wystawy przegotowanej przez bydgoskie Muzeum Wojsk Lądowych, która można oglądać od czwartku (27.06).

- Wystawa jest częścią tryptyku, poprzednio mieliśmy wystawę otwarta rok temu "Miecza dziecku nie dawaj", była poświęcona dzieciom na wojnie. - Jest też planowana trzecia część wystawy "Kobieta w służbie Marsa" - mówił podczas otwarcia Wojciech Bartoszek, dyrektor MWL.

Temat tej wystawy jest bardzo ciekawy i zacny. Zwierzęta towarzyszyły żołnierzom od czasów starożytnych i towarzyszą po dzień dzisiejszy, spełniając rozmaite funkcje - transportowe i bojowe oraz funkcje czysto psychologiczne, wspierając żołnierzy. (...) Któż nie słyszał o słynnym niedźwiedziu Wojtku, który towarzyszył II Korpusowi i przenosił amunicję... - Wojciech Bartoszek, dyrektor MWL

Autorem i komisarzem wystawy jest Jerzy Lelwic.
Zwierzęta, które wykazały się szczególną odwagą i poświęceniem w służbie, zostały uhonorowane odznaczeniami i pomnikami. Na londyńskim pomniku Animals in War odsłoniętym w 2004 widnieje wymowny napis: „Nie miały wyboru".

Podczas otwarcia wystawy Lelwic długo i ze szczegółami opowiadał o użyciu zwierząt do celów wojskowych - od słoni po... pchły.
- Najwcześniej udokumentowanym, udomowionym zwierzęciem był pies 40 tysięcy lat temu - mówił. - Rola i znaczenia psa zmieniały się. Najwcześniej udokumentowanym użyciem psa to Egipt, w 1600 roku przed naszą erą. Psów do walki używali też Grecy, Asyryjczycy, Persowie...

W legionach rzymskich służyły molosy zdolne przegryźć koniowi gardło i powalić człowieka. Rzymianie przejęli to od Germanów i Galów, tam pies był traktowany jak wojownik. W czasie I wojny światowej psy miały nawet własne maski przeciwgazowe. W 1917 r. Niemcy użyli 77 tys. psów. W czasie II wojny, Rosjanie szkoli psy tak, żeby wchodziły pod czołgi wroga z ładunkiem wybuchowym. Tyle tylko, że szkolone na rosyjskich czołgach psy, kierując się węchem, zaczęły atakować rosyjskie pojazdy, więc z pomysłu zrezygnowano. Grób Nieznanego Psa znajduje się w miejscowości koło Verdun, gdzie stacjonuje 132 Pułk Piechoty. Od 45 lat szkoli się francuskie psy wojskowe.

Najbardziej zdumiewającą próbą użycia w wojsku istot innych niż ludzie były zamysły Japończyków o wykorzystaniu... pcheł. Wykorzystywali je w swojej jednostce 731 w Mandżurii. Konstruowali bomby ceramiczne napełnione ryżem i zainfekowanymi dżumą pchłami. Planowali je wysłać balonami na terytorium Stanów Zjednoczonych.

Kiedy za czasów Franco zaczęło brakować amunicji, więc frankistowscy piloci zaczęli zrzucać z samolotów żywe indyki. Mocowali do nich pakiety z amunicją i granatami. Indyk, spadając, machał skrzydłami i opadał wolniej łagodząc upadek. Oprócz dostarczania amunicji stanowił też pożywienie.

Wielkoszczur wykrywał miny w Kambodży i za to został odznaczony medalem Dickin, ustanowionym w 1943 r. z inicjatywy Mary Dickin otrzymywały zwierzęta zasłużone w walce. Po II wojnie Białucha arktyczna zaprzyjaźniła się z norweskimi wielorybnikami. Zwierzę miało przytwierdzone do grzbietu uchwyty do kamer. Norweskie służby specjalne stwierdziły, że okaz uciekł z programu szpiegowskiego z Murmańska. Przyjmował komendy tylko w języku rosyjskim.

Otwarcie wystawy w MWL uświetnił pokaz psa robota, skonstruowanego przez naukowców z Politechniki Bydgoskiej.