Bezsenna zima

Gdyby nie kalendarze, można by uznać, że idzie wiosna. Jak z tegoroczną zimą, a właściwie jej brakiem, radzi sobie środowisko naturalne, a w nim ludzie?

Średnie temperatury w grudniu 2010 roku w naszym kraju wyniosły minus 5-6 stopni, a na północnym wschodzie nawet minus 8 stopni. Z kolei grudzień 2011 roku był jednym z najcieplejszych od lat. Temperatury nawet do kilkunastu stopni powyżej zera sprawiły, że święta Bożego Narodzenia obchodziliśmy w klimacie wielkanocnym. <!** reklama>

Zdezorientowani są zarówno ludzie, jak i zwierzęta.

Stary niedźwiedź nie śpi

Widywane są także powracające klucze dzikich gęsi. Najbardziej zaskakują obserwatorów niedźwiedzie, które zwykle zapadały w sen około listopada, a najpóźniej w grudniu. W Bieszczadach, a także w... Bydgoszczy sympatyczne misie nie wybierają się jednak do swoich łóżek.

- Nasze niedźwiedzie w tym roku w ogóle nie starały się zalec w gawrach. Często pojawiały się na wybiegu, nawet nasi pracownicy mieli problem, by je zwabić do ich „mieszkań” - mówi Tamara Samsonowicz, kierowniczka Ogrodu Fauny Polskiej w Myślęcinku. - Zachowują się, jakby to było normalne lato czy jesień.

Pracownicy ogrodów zoobotanicznych zauważyli też, że ptakom zaczyna zbierać się na amory. Wszystkie ptaki wodne przybrały już piękne barwy godowe.

Susza groźniejsza

Według specjalistów stosunkowo ciepła zima nie powinna jednak zbytnio zaszkodzić zwierzętom. O pokarm łatwo, ponieważ nie przykrywa go warstwa lodu i śniegu. Z tego powodu w dobrej sytuacji znajdują się zwierzęta kopytne. Wysokie temperatury mogą okazać się problemem z innego powodu - sprzyjają rozwojowi chorób. Pewne kłopoty mogą mieć także żaby. Zbiorniki, w których żyją, mogły wyschnąć na skutek suszy. Ucierpieć nie powinny za to rośliny.

W najgorszym położeniu są uprawne oziminy. Rolnicy musieli zaorać pola z powodu suszy.

Ale na razie nie można mówić o widmie nieurodzaju.

- To nie jest jeszcze jakaś specjalna anomalia - twierdzi dr Lucjan Rutkowski, botanik z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. - Rośliny muszą przejść okres przemrożenia, żeby się rozwinąć, a nie było poważnych mrozów. Jeśli w środku zimy pojawi się odwilż, wówczas zaczną rosnąć, a wtedy nawrót zimy mógłby uszkodzić rozwinięte pędy. Problem może być z roślinami ciepłolubnymi. Na przykład róże się nie zahartowały i nagłe mrozy mogłyby je uszkodzić. Na razie jednak nie można mówić o groźnej sytuacji. Susza rzeczywiście jest groźniejsza niż te wysokie temperatury.

Śnieg na dobry nastrój

A my, ludzie? Jak czujemy się tej zimy? Część z nas narzeka na brak śniegu twierdząc, że kiedy na zewnątrz jest biało, czuje się lepiej.

Śnieg rzeczywiście wpływa na nasze samopoczucie, ale nie bezpośrednio. Chodzi o większą ilość światła - biały puch odbija promienie słoneczne od swojej powierzchni, poprawiając nam humor. Tymczasem na dworze jest szaro, a ludzie bardziej przygnębieni.

- Na pewno zgłoszeń do psychiatrów i do nas z powodu obniżonego nastroju jest zdecydowanie więcej - mówi dr Sławomir Czachowski, wojewódzki konsultant ds. medycyny rodzinnej. Możliwe są stany depresyjne, przygnębienie. Ludzie po prostu źle znoszą stres, czyli wszystko to, co sprawia, że nie są zaspokojone ich potrzeby. Mogą pojawiać się płaczliwość, bezsenność, brak aktywności. Na pewno decydujący jest brak światła. Ci, którzy kupują sobie lampy antydepresyjne, mówią, że funkcjonują zdecydowanie lepiej.

Cierpimy nie tylko na chandrę. Częściej przydarzają się nam też infekcje bakteryjne. Jednak ku zdziwieniu lekarzy nie było epidemii, choć występowały w poprzednich latach, nawet gdy panował silny mróz.

To zjawisko należy tłumaczyć m.in. genotypami wirusów i bakterii.

- Pandemie lub nawroty grypowych infekcji są związane z biologią wirusów - mówi dr Czachowski. - Nie widać za to ich związku z pogodą. Sporo jest natomiast infekcji bakteryjnych, bo bakterie przy tej pogodzie, kiedy jest ciepło i wilgotno, mają się lepiej.