Nakręcił film o Katyniu

Rozmowa ze Zbigniewem Dzięgielewskim, dziennikarzem i operatorem z Brodnicy, twórcą filmu "Ból i pamięć - 70 lat tragedii katyńskiej".

<!** Image 2 align=none alt="Image 169568" >Skąd wziął się pomysł, żeby nakręcić film o Katyniu?

Sytuacja powstała w Urzędzie Marszałkowskim. W konkursie trzeba było napisać konspekt  scenariusza. Trudność polegała na tym, że należało się zawęzić do naszego województwa. Zacząłem  szukać od Aleksandrowa poprzez Bydgoszcz i Toruń, gdzie silnie działają środowiska rodzin katyńskich. Przejeżdżając kiedyś na skróty trafiłem do Książek i Brudzawek. W Urzędzie Marszałkowskim  przedstawiłem swoją aranżację i zaakceptowano mój pomysł spośród wielu innych. Były warunki, że film powinien mieć wątki fabularyzowanego dokumentu. W produkcji adresowanej głównie do młodych  miała zagrać młodzież. W Toruniu jest VI liceum Zesłańców Sybiru. Kręciliśmy w tej szkole, co okazało  się strzałem w "10". Uczniowie mieli dużo do powiedzenia. W poszukiwaniu materiałów znalazłem całą ekipę ekspedycyjną, która brała udział w ekshumacji grobów w Bykowni. Z kolei brodniczanin prof.  Adam Sudoł miał list jednego z oficerów, Karola Palczyńskiego z Aleksandrowa Kujawskiego. Za pośrednictwem dr Anny Popielarczyk- Pałęgi pracowałem ze studentami w Muzeum Dyplomacji i  Uchodźstwa Polskiego. Zobaczyłem, że młodzież chce grać w tym dokumencie. Kiedy z nimi rozmawiałem byłem zaskoczony znajomością tematu.

Niedawno brodniczanie mieli okazję oglądać film w farze, ale premiera odbyła się rok temu i to w dość  szczególnym czasie, tuż po katastrofie smoleńskiej.

Niecodziennie okoliczności. Premiera odbyła się 12 kwietnia na Dworze Artusa, dwa dni po katastrofie. Zobaczyłem na scenie, gdzie był wyświetlany film wielkie portrety prezydentów Kaczorowskiego, Kaczyńskiego i pani prezydentowej Kaczyńskiej. Mój obraz miał uświetnić sympozjum poświęcone  zbrodni katyńskiej. Organizatorami spotkania był m.in. Andrzej Przewoźnik, Sekretarz Generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, który zginął pod Smoleńskiem. Otrzymałem medal "Pro memoria" nadany przez Janusza Krupskiego, kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób  Represjonowanych, który także zginął w katastrofie. Członkowie grupy rekonstrukcyjnej obecni na  premierze, podobnie jak pozostała część publiczności, mieli łzy w oczach.

<!** reklama>Jak długo powstawał film?

Około trzy miesiące. Z różnymi przebojami, bo trzeba było czekać na grupę rekonstrukcyjną. W tym czasie z ich usług korzystał Jerzy Hoffman przy "Bitwie Warszawskiej". Dzięki zaangażowaniu Jerzego Polcyna, jednego z kierowników produkcji, udało się nakręcić sceny z udziałem grupy rekonstrukcyjnej. Mieliśmy jeden dzień zdjęciowy na poligonie i akurat rozpętała się śnieżyca, która dodała dramaturgii  ujęciom. Samo odszukanie Wandy Branickiej, córki zamordowanego przez NKWD Seweryna  Branickiego, policjanta z Książek, na warszawskim Żoliborzu było trudne. Błądziliśmy wśród kilkunastu  wieżowców, nie znając numeru mieszkania.

Film opleciony jest wokół obeliska w Brudzawkach.

Cały obraz powstał inspriacją pani Wandy  Branickiej, ponieważ pochodzi z tamtego regionu. Ta miejscowość to kopalnia historii i wiedzy. Na przykład kawałek dalej w Łopatkach rozstrzelano 2500 ludzi, a miejscowy ksiądz mówił nawet o 10000, przede wszystkim uczestników powstania warszawskiego. To w Brudzawkach jest miejsce pamięci, gdzie znajdują się trzy urny z prochami zamordowanych w Charkowie, Bykowni i Katyniu. W uroczystościach w 1995 roku brał udział płk Andrzej Komarski, który jako szef ekspedycji w Katyniu w 1991 roku odnalazł szczątki ojca, porucznika Józefa Komarskiego. To obok Kaplicy Katyńskiej w Warszawie jedyne w Polsce miejsce, gdzie znajdują się urny z prochami ofiar katyńskich.