Świadczenia dla najbiedniejszych

Zasady korzystania z funduszu socjalnego powinny być precyzyjnie określone w zakładowych regulaminach. Tylko jasne zasady zminimalizują błędy w zarządzaniu funduszem.

<!** Image 2 align=right alt="Image 90639" sub="Na pytania Czytelników odpowiada nadinspektor Edward Zwierzchowski /Fot. Tadeusz Pawłowski">Wczoraj na pytania naszych Czytelników odpowiadał nadinspektor Edward Zwierzchowski z Państwowej Inspekcji Pracy w Bydgoszczy. Tematem redakcyjnego dyżuru był fundusz socjalny.

Warto wyjaśnić, że jest on tak zwanym funduszem spożycia zbiorowego, pozostającym w dyspozycji załogi. Administrowany jest przez pracodawcę. Zarządzanie odbywa się z udziałem związków zawodowych (jeśli istnieją). Uczestniczą one przy ustalaniu regulaminu oraz przy przyznawaniu konkretnych świadczeń. Fundusz socjalny ma charakter uznaniowy, uzależniony od sytuacji życiowej, materialnej i socjalnej osoby uprawnionej do otrzymywania świadczeń. Zatem ma służyć tym, którzy są najmniej zamożni. To, kto i jakie uprawnienia posiada, powinno być precyzyjnie określone w regulaminie.

Oto tylko kilka problemów przedstawionych przez naszych rozmówców.

- Zbulwersowało mnie to, że władze oświatowe zażądały od emerytów przedłożenia kopii zeznań podatkowych. Do tej pory wystarczało zaświadczenie z ZUS - żali się pani Krystyna. - Moje rozliczenie jest objęte tajemnicą, bo nie jestem osobą publiczną. Nie mam nic do ukrycia, ale ta decyzja jest kuriozalna.

Zdaniem nadinspektora Edwarda Zwierzchowskiego w decyzji wydziału nie ma nic niewłaściwego.

<!** reklama>- Artykuł 8. Ustawy o funduszu świadczeń socjalnych pozwala pracodawcy na ocenienie sytuacji materialnej - wyjaśnia Edward Zwierzchowski. - Niekoniecznie musi być to PIT. Obowiązuje zasada od oświadczenia do zaświadczenia.

Zadzwoniła do nas pani, która zastanawiała się na tym, czy ciężko chora osoba, nigdzie niezatrudniona, niebędąca rencistą ma prawo do świadczenia.

- Niestety nie. Takiej osobie nie przysługują świadczenia z tego funduszu - odpowiada inspektor pracy. - Nie ma pracodawcy, do którego mogłaby się zwrócić.

Kolejna rozmówczyni poruszyła podobny problem. Pani pracowała w przedszkolu, które zlikwidowano. Kto ma ją teraz objąć opieką socjalną?

- Pani ta powinna zwrócić się do jednego z trzech związków zawodowych z prośbą o to, by pomógł znaleźć szkołę, która by ją przyjęła - mówi inspektor. - Karta nauczyciela daje emerytowanemu nauczycielowi prawo do świadczeń w placówce oświatowej wyznaczonej przez organ prowadzący. Niestety, nie dotyczy to osób, które nauczycielami nie były.

Tu należy podkreślić, że pracodawca musi odprowadzać składki za pracowników, ale za emerytów i rencistów nie. Ma jednak obowiązek wypłacać im świadczenia.

Istnieją jednak takie zakłady pracy, w których fundusz świadczeń socjalnych nie istnieje.

Dlaczego? Między innymi dlatego, że...

- Pracodawcy mogą uwolnić się od funduszu, jeśli ustanowią taką zasadę w regulaminie wynagradzania albo w układzie zbiorowym pracy - tłumaczy inspektor. - Postanowienie takie wymaga uzgodnienia ze związkami zawodowymi, a jeśli ich nie ma, to z przedstawicielem załogi.

Mimo że fundusz ma charakter uznaniowy, nierzadko zdarzają się błędy w jego stosowaniu. Do najczęstszych uchybień ze strony pracodawców należą: nieodprowadzanie składek, dyskryminowanie niektórych pracowników np. przez ustalenie dodatkowych kryteriów (uzależnienie wypłat od stażu pracy lub statusu pracownika).