Tam, gdzie wyrwał się oprawcom

Wczoraj obchodzono 24. rocznicę porwania i męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Toruń był szczególnym miejscem tragedii z jesieni 1984 roku.

<!** Image 2 align=right alt="Image 99222" sub="Po mszy świętej spod kościoła Ojców Jezuitów wyruszyła procesja do pomnika kamienia przy dawnym hotelu „Kosmos” / Fot. Adam Zakrzewski">W Toruniu co roku czczona jest pamięć ks. Popiełuszki. Uroczystości odbywają się w niedzielę najbliższą 19 października. Tego dnia w 1984 roku kapelan „Solidarności” został porwany w Górsku pod Toruniem w czasie podróży z Bydgoszczy do Warszawy przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa: Grzegorza Piotrowskiego, Waldemara Chmielewskiego i Leszka Pękalę.

Tegoroczne uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w intencji ojczyzny i o rychłą beatyfikację kapłana w kościele akademickim Ojców Jezuitów pod wezwaniem Ducha św. Przewodniczył jej i homilię wygłosił ks. prof. dr hab. Jan Perszon, dziekan Wydziału Teologicznego UMK. Po mszy ze świątyni wyruszyła procesja do pomnika kamienia przy dawnym hotelu „Kosmos” u zbiegu ulicy Bydgoskiej i Bulwaru Filadelfijskiego. Tu został zmówiony różaniec, a pod obeliskiem złożono wieńce i kwiaty oraz zapalono znicze. Myślą przewodnią uroczystości były słowa papieża Jana Pawła II: „Z Twej śmierci wyrosło zwycięstwo, jak z Krzyża zmartwychwstanie”. Toruńskie obchody zorganizował Społeczny Komitet Upamiętnienia Męczeństwa Księdza Jerzego.

<!** reklama>- Przychodzę co roku - mówi Halina Kamińska. - Pamiętam doskonale tamte wydarzenia. Najpierw była informacja, że ks. Popiełuszko zniknął. A potem dni oczekiwania, że się odnajdzie. Szybko pojawiły się przypuszczenia, że został porwany przez esbeków. Uczestniczyłam w modlitwach o jego odnalezienie. Aż wreszcie okazało się, że został zamordowany. To był wielki szok po stracie wspaniałego człowieka i kapłana.

Właśnie pod dawnym hotelem „Kosmos” ks. Popiełuszko wyrwał się na moment swoim oprawcom. Z kolei po mostem drogowym w Toruniu, w pobliżu ruin zamku dybowskiego, milicjanci znaleźli kilka dni po porwaniu różaniec należący do kapelana Solidarności. To jedno z ustaleń śledztwa prowadzonego obecnie przez Instytut Pamięci Narodowej. Miałoby to świadczyć, że po porwaniu ks. Popiełuszko przez kilka dni był torturowany przez esbeków. Przypomnijmy, że jego ciało wyłowiono z zalewu we Włocławku 30 października 1984 roku.

Rocznica została też uczczona tradycyjnym biegiem na dystansie około 110 kilometrów. Prawie 280 biegaczy wyruszyło sprzed kościoła pw. Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy, w którym ks. Popiełuszko odprawił ostatnie nabożeństwo. Potem pobiegli przez Górsk do Torunia i dalej do tamy we Włocławku.

W Toruniu przed Sądem Wojewódzkim na przełomie 1984 i 1985 roku toczył się proces oprawców ks. Popiełuszki. Grzegorz Piotrowski dostał wyrok 25 lat więzienia, Leszek Pękala - 15 lat, a Waldemar Chmielewski - 14 lat. Na 25 lat skazano również ich przełożonego Adama Pietruszkę. Jeszcze w latach 80. wszystkim obniżono wyroki. Cała czwórka od dawna jest na wolności. Jako ostatni opuścił wiezienie Grzegorz Piotrowski - 2001 r.

Nigdy natomiast nie zostali ujawnieni i skazani inspiratorzy zbrodni. Nieznane są też wszystkie okoliczności porwania i śmierci ks. Popiełuszki. Pracują nad tym historycy oraz prokuratorzy z IPN. Dodajmy, że w 1997 roku Kościół rozpoczął proces beatyfikacyjny kapelana Solidarności.